የባህር ዳር አህለሱና መሻይኾች ገፅ

سَيَقُولُ لَكَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَأَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا ۚ يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِم مَّا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ ۚ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ لَكُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ بِكُمْ ضَرًّا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ نَفْعًا ۚ بَلْ كَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا

"ከአዕራብ ሰዎች እነዚያ (ከዘመቻ) ወደ ኋላ የቀሩት ለአንተ «ገንዘቦቻችንና ቤተሰቦቻችን አስቸገሩን፤ ስለዚህ ምሕረትን ለምንልን፤» ይሉሃል፡፡ በልቦቻቸው ውስጥ የሌለውን ነገር በምላሶቻቸው ይናገራሉ፡፡ (አላህ) «በእናንተ ላይ ጉዳትን ቢሻ ወይም በእናንተ መጥቀምን ቢሻ ከአላህ (ለማገድ) ለእናንተ አንዳችን የሚችል ማነው? በእውነቱ አላህ፤በምትሠሰሩት ሁሉ ውስጥ ዐዋቂ ነው» በላቸው፡፡"

(ፈትህ ፡ 11)

ትኩረት ሊሰጠው የሚገባ ጉዳይ

አላህ ﷻ በረሱል አንደበት በዲን ላይ ማክረርን ፤ በአምልኮ ወሰን ከማለፍና ያለአቅሟ በነፍስ ላይ ጫና መፍጠርን ከልክሏል፡፡ በዚህ ዙሪያ የመጣው መረጃ በርካታ ነው፡፡  ቡኻሪና ሙስሊም በዘገቡት ሐዲስ ፡  አመቱን ሙሉ ከመጾም ፣ ሌሊቱን ሁሉ ከመቆም አብደላ ኢብን አምርን የአሏህ መልክተኛ ﷺ
ከልክለውታል። ይህን ተግባር የከለከሉት  ከሚስቱ እና ከሌሎችም ሀቆች ጋር በተያያዘ ቸልተኛነት እንዳያሳይ መሆኑን ልብ በል። ታዲያ ባሪያው ከሀቆች ሁሉ ትልቅ የሆነውን የአላህን ሀቅ  እንዳያጓድል ፣ በዱንያ ወሰን ማለፍን መከልከሉ እንዴት ሊሆን ነው!?

ሁለተኛው ፡  ገንዘብ በመፈለግ ላይ ድንበር ካለፈ ሳያውቅ ወደሀራም  ይጎትተዋል፡፡ ለዚህ ነው ነብያችን ﷺ በኡመታቸው ላይ የገንዘብ ጉዳይ ያስጨነቃቸው ፣ ያሳሰባቸው።

ቡኻሪና ሙስሊም በዘገቡት አምር ብን አውፍ  የሚከተለውን ሀዲስ አስተላልፏል ፡

"والله ما الفقر أخشى عليكم ، ولكني أخشى أن تبسط عليكم الدنيا كما بسطت على من كان قبلكم ، فتنافسوها كما تنافسوها ، وتهلككم كما أهلكتهم "

“ወሏሂ ፣ በእናንተ ላይ ድህነትን አልፈራም ፣ ነገር ግን እኔ የምፈራው  ከዚህ በፊት በነበሩት ላይ በስፋት እንደተለቀቀው በእናንተ ላይ ገንዘብ በስፋት ተለቆ ፣ እነርሱ እንደተፎካከሩት እናንተም ትፎካከራላችሁ ፣ እነርሱን እንዳጠፋች እናንተንም ታጠፋችኋለች ብየ ነው ፡፡”

አዎ ዛሬ ስለተጨናነቅን ወይም ኑሯችን መካከለኛ ስለሆነና በብዙ ነገሮች ስላልተጠመድን ልቦቻችን ወደአላህ እንዲሁም በአላህ ዙሪያ እውቀትን በመፈለግ ዞረው ሊሆን ይችላል።  በዚህ ሰአት እንረጋጋለን ፣ በደንብ እናስተውላለን። ነገር ግን ዱንያ በተከፈተልን ጊዜ የመልካም በሮች በእኛ ላይ መዘጋታቸው ፣  ከመልካም ስራዎች አካላችን ሽባ መሆኑ ነው አስፈሪው፡፡

ሙስሊም በዘገቡት ሐዲስ አብደላ ብን አምር ብን አልአስ የሚከተለውን ሐዲስ አስተላልፏል  ፡

የአሏህ መልክተኛ ﷺ ለሶሀቦች የሚከተለውን ጥያቄ አቀረቡ :

"إذا فتحت عليكم فارس والروم أي قوم أنتم؟

“በእናንተ ላይ ፋርስ እና ሮም በተከፈተ ጊዜ እናንተ ያን ጊዜ ምን አይነት ሰዎች ትሆኑ?”

አብዱረህማን ብን አውፍ የሚከተለውን ምላሽ ሰጠ “አላህ እንዳዘዘን እንሰራለን” አላቸው፡፡
የአላህ መልክተኛ ﷺ የሚከተለውን ተናገሩ :-

"أو غير ذلك تتنافسون ، ثم تتحاسدون ، ثم تتدابرون ، ثم تتباغضون"

“ከዚህ ውጭ (በገንዘብ ..) አትፎካከሩምን?፣ ከዚያም አትመቀኛኙምን ?፣ ከዚያም አትዟዟሩምን? ፣ ከዚያም አትጠላሉምን?!”

አላህ ﷻ መጽሀፋቸውን በግራ የሚሰጡትን ሰዎች አስመልክቶ የሚከተለውን ተናግሯል ፡

مَا أَغْنَىٰ عَنِّي مَالِيَهْ ۜ
هَلَكَ عَنِّي سُلْطَانِيَهْ

«ገንዘቤ ከእኔ ምንንም አላብቃቃኝ፤ (አልጠቀመኝም)፡፡«ኀይሌ ከእኔ ላይ ጠፋ» (ይላል)፡፡
(ሀቃህ ፡ 28-29)

ሸይኹል ኢስላም የሚከተለውን ተናገሩ ፡

"غاية مريد الرياسة أن يكون كفرعون ، وجامع المال أن يكون كقارون"

“ከፍተኛው የስልጣን ፈላጊ ልክ እንደፊርዓውን መሆን ነው፤  ከፍተኛው የገንዘብ  ሰብሳቢ ደግሞ ልክ እንደቃሩን መሆን ነው"

ስለዚህ እያንዳንዱ  ሙስሊም በመልካም እና በጥሩ ስነምግባር መጓዝ አለበት። በዲን ስም  ዱንያውን እውቀቱን  ማጥፋት የለበትም።
የሙስሊም መገለጫ የሚከተለው የረሱል ﷺ ንግግር ሊሆን ይገባል ፡

"أعط لكل ذي حق حقه"

“ለሁሉም የሀቅ ባለቤት ሀቁን ስጠው፡፡”

በእውቀት ስም በገንዘብ የተጠመደ አካል  ከትክክለኛው ጎዳና ተጣሟል፡፡ ምክንያቱም ገንዘብን መሰብሰብ ስለአላህ ስለረሱል ሱና ከማወቅ ጋር አይስተካከልም፡፡

አልይ የሚከተለውን ተናግረዋል ፤

"العلم خير من المال، العلم يحرسك ، وأنت تحرس المال"

“እውቀት ከገንዘብ በላጭ ነው፡፡ እውቀት አንተን ይጠብቅሃል፤ አንተ ግን ገንዘብን ትጠብቃለህ፡፡”

https://t.me/alateriqilhaq

كن على بصيرة



 

እውቀትና የእውቀት ባለቤቶች ደረጃ

ክፍል - 22

በዱንያ መጠመድ ለእውቀት እንቅፈት ይሆናል

ገንዘብ በራሱ የሚወገዝ አይደለም። ገንዘብም ይሁን ሌሎችን ጉዳዮችን  አስመልክቶ ኢስላም የማይናወጥ ፣ ለሂዎት ቀላልና ምቹ ፣ መልካም የተባለን ሁሉ የሰበሰበ ፣ ጉዳትን የሚከላከል ስርአትና ህግ አስቀምጧል።  

ረሱል ﷺ ለአምር ብን አልዓስ የሚከተለውን ብለውታል ፡

"يا عمرو نعم المال الصالح للرجل الصالح"

“አምር ሆይ! መልካም ገንዘብ ፣ ለመልካም ሰው ምን ያማረ ነው!”

ለገንዘብ የተቀመጠለት ሚዛን ዲንን ፣ ሶላትን ፣ ኢልምን በማይጋፋ ፣ ሀላል በሆነ መልኩ በሀጃው ልክ ሰርቶ ማግኘትን ነው። ከዚያም ለተፈቀዱና አሏህ ለሚወዳቸው ነገሮች ማዋል ነው።  ድንበር ማለፉ ፣ እርሱን በመሰብሰብ አብዛኛውን ወቅቱን ማባከኑ ግን ለጥፋት ይዳርጋል።

የቁርኣንን መረጃዎች ፣ የነብዩን ሱና ላስተዋለ  የሸሪአው ትኩረቱና ቅስቀሳው በዙህድ (ለዱንያ ብዙም ትኩረት አለመስጠት) እና በተሰጠው መብቃቃት ላይ ነው፡፡ ብልጭልጭ እና ውብ የሆነችውን ዱንያ  ለማግኘት ሸሪአዊ የሆነውን ፍኖት በመልቀቅ በሀራም ገንዘብ መሰብሰብን  በማውገዝ ላይ ነው፡፡ የሰው ልጅ የገንዘብ ስግብግብነቱ መነሻ ምንጩ ምን ይሆን? ከተባለ ሁለት ምክንያቶችን መጥቀስ ይቻላል፡

አንደኛው ፡  ነፍሶች - አሏህ ያዘነላቸው ካልሆኑ በቀር -  በማንኛው ሁኔታ ገንዘብን በመፈለግ ፣ እርሱን ለማግኘት በመፎካከር ላይ የተፈጠሩ መሆናቸው ነው :

አላህ ﷻ እንደነገረን ፡

زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ۗ ذَٰلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ

"ከሴቶች፣ ከወንዶች ልጆችም፣ ከወርቅና ከብር፣ ከተከማቹ ገንዘቦችም፣ ከተሰማሩ ፈረሶችም፣ ከግመል ከከብትና ከፍየልም፣ ከአዝመራም የሆኑ ፍላጎቶችን መውደድ ለሰዎች ተሸለመ፡፡ ይህ ሁሉ የቅርቢቱ ሕይወት መጠቀሚያ ነው፡፡ አላህም እርሱ ዘንድ መልካም መመለሻ (ጀነት) አለ፡፡"

(አልኢምራን ፡ 14)

الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا

"ገንዘብና ወንዶች ልጆች የቅርቢቱ ሕይወት ጌጦች ናቸው፡፡ መልካሞቹም ቀሪዎች (ሥራዎች) ከጌታህ ዘንድ በምንዳ በላጭ ናቸው፡፡ በተስፋም በላጭ ናቸው።"

(ከህፍ ፡ 46)

ሁለተኛው ፡  ከሀቅ እንዲወጣ ፣ ለገንዘብ ያለው  ፍላጎት ወሰን እንዲያልፍ የሰይጣን ቅስቀሳ ነው። 

አላህ ﷻ የሚከተለውን ተናግሯል ፡

أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ
حَتَّىٰ زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ

"በብዛት መፎካከር (ጌታችሁን ከመገዛት) አዘነጋችሁ፡፡ መቃብሮችን እስከምትጎበኙ  ድረስ፡፡"

(ተካሱር ፡ 1-2)

እነዚህ ከላይ የተጠቀሱ ሁለት ምክንያቶች በኡመቱ ላይ ተሰባስበው ከተገኙ በገንዘብ ላይ ያለው  እሽቅድድም እና ፉክክር እየጨመረ ይሄዳል ፤ በእርሱም መፈተን ይኖራል፡፡ ገንዘብ በርካታውን ሙስሊም ህብረተሰብ  ከመልካም ተግባር  አዘናግቶት ይገኛል። ማህበረሰቡ ከተዘናጋባቸው መልካም ተግባራት መካከል አንዱ ሸሪዓዊ እውቀትን መፈለግ ነው፡፡ ስለዚህ ገንዘብን ለማግኘት በጉልበትም በጊዜም ከፍተኛ መስዋእትነት እንደምንከፍል  ሁሉ እውቀትን ለመሰብሰብና ለማካበትም ከፍተኛ ትግል ማድረግ ይጠበቅብናል።

አንደኛ ፡ ገንዘብን መሰብሰብ ፈተና መሆኑን ማስታወስ ፡

ኢማም አህመድ እና ቲርሚዝይ በዘገቡት ኢያድ ብን ከእብ የሚከተለውን ሀዲስ አስተላልፏል ፡

"إن لكل أمة فتنة ، وفتنة أمتي المال"
"ለእያንዳንዱ ኡመት ፈተና አለው ፤  የእኔ ኡመቶች ፈተና ገንዘብ ነው።"

የገንዘብ አጠቃቀሙን ያሳመረ ፣ ከዋጅባት ያላዘናጋው ፤ ሀራም ነገር ላይ ያልጣለው ይህ ተመስጋኝ ፣ ከአሏህ ዘንድ ከፍተኛ ምንዳ የሚያገኘው እርሱ ነው።  ከሶላት ፣ ከዘካ ሸሪዓዊ እውቀትን ከመፈለግ ያዘናጋው ይህ ከአሏህ ዘንድ ተቀጭ ነው። 

ኢማም አህመድ በዘገቡት ሐዲስ አቡ ዋቂድ አልለይሲይ የሚከተለውን ሐዲስ አስተላልፈዋል ፡

አላህ ﷻ የሚከተለውን ተናገረ :
“እኛ ገንዘብን ያወረድነው ሶላትን ደንቡን ጠብቆ እንዲሰገድ ፣ ዘካ እንዲሰጥ ነው፡፡ ለአደም ልጅ አንድ ሸለቆ ቢኖረው ሁለተኛ ሸለቆ እንዲኖረው ይመኛል ፣ ሁለት ሸለቆ ቢኖረው ደግሞ ሶስተኛ ሸለቆ እንዲኖረው ይመኛል፡፡ የሰውን ልጅ ሆድ  አፈር እንጅ ሌላ የሚሞላው የለም፣ ከዚያም በቶበተ ሰው ላይ አላህ ተውበቱን ይቀበለዋል፡፡”

ሀሰን አልበስርይ የሚከተለውን ተናገሩ ፡

"إن لكل أمة وثنا يعبد ، ووثن هذه الأمة الدرهم والدينار"

“ለእያንዳንዱ ማህበረሰብ የሚያመልከው ጣኦት አለው ፤ የዚህ ማህበረሰብ ጣኦት ዲርሃም እና ዲናር ነው፡፡”

ስንቶች ናቸው ለገንዘብ ብለው ከሶላት የሚዘናጉ? ለገንዘብ ብለው ዝምድናን የሚቆርጡ? ለገንዘብ ብለው ሀራም የሚበሉ? በገንዘብ ምክንያት ስንቶች ናቸው ከጎረቤት ፣ ከዘመዶቻቸው ጋር የተቆራረጡ?ስንቶች ናቸው ቁርዓንን የተው? ፣ እውቀትን የተው? ፣ አላህን ከማስታወስ የተው?

አላህ ﷻ የሚከተለውን ተናግሯል ፡

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ ۚ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

"እናንተ ያመናችሁ ሆይ! ገንዘቦቻችሁና ልጆቻችሁ አላህን ከማስታወስ አያታሏችሁ፡፡ ይህንንም የሚሠሩ ሰዎች እነዚያ እነርሱ ከሳሪዎች ናቸው፡፡"

(ሙናፊቁን ፡ 9)

በአብዛኛው ሙናፊቆች በገንዘብ በመጠመዳቸው ምክንያት ከረሱል ﷺ ጋር ጅሀድ አይወጡም። ከጅሀዱ ትልቁ ጅሀድ ደግሞ ለኢልም የሚደረገው ጅሀድ ነው። ሙናፊቆችን ከኢልም እንዲያፈገፍጉ የሚያደርጋቸው ለዱንያ ያላቸው ከፍተኛ ፍላጎት ፣ ለአኼራ ያላቸው ፍላጎትና ስሜት የቀዘቀዘ በመሆኑ ነው።

አላህ ﷻ የሚከተለውን ተናግሯል ፡