Ethiopian News Hub 🇪🇹

" ለእኛም የኢትዮጵያ ሕዝብና መንግሥት ይድረሱልን " - የዳዋ ዞን አስተዳደር

በሶማሌ ክልል ዳዋ ዞን አስተዳደር ባጋጠመ ድርቅ በርካታ እንስሳት የሞቱ ሲሆን  የሰዎች ሕይወትም አደጋ ላይ መውደቁ ተገልጿል።

የዞኑ አስተዳደር ያለው ሁኔታ ከአቅም በላይ መሆኑን አስታውቋል።

ከኦሮሚያ የቦረና ዞን ጋር የሚዋሰነው ዞኑ፣ በድርቅ የተነሳ ከሚሞቱ እንስሳት አልፎ ሰዎች #ለሆስፒታል እየተዳረጉ መሆኑን ገልጿል፡፡

የዞኑ ምክትል አስተዳዳሪ አቶ መሐመድ ሀቢቻ ለሪፖርተር የሰጡት ቃል ፦

" የድርቁ ጉዳት ከዞኑ አቅም በላይ ነው።

ዞናችን ከቦረና ጋር በሁለት ወረዳዎች በኩል ይዋሰናል፡፡ ወደ 700 ሺሕ የሚጠጋ አርብቶ አደር ነዋሪ ያለው ሲሆን፣ ለ3 ተከታታይ ዓመታት የደረሰው ድርቅ ከብቱን በሙሉ ጨርሶበታል።

በክልሉ አደጋ ሥጋት ቢሮና በተለያዩ የዕርዳታ ድርጅቶች ርብርብ ዘንድሮ ለድርቁ ተጎጂዎች ዕርዳታ እየቀረበ ነው ይሁን እንጂ ዕርዳታው በቂ አይደለም። ችግሩም ከአቅም በላይ ነው።

በኦሮሚያ ክልል ለሚገኘው ለአጎራባቻችን ቦረና ዞን በአገር አቀፍ ደረጃ ከፍተኛ ርብርብ እየተደረገ እንዳለው ሁሉ፣ ለእኛም የኢትዮጵያ ሕዝብና መንግሥት ይድረሱልን። "

ዳዋ ዞን በሥሩ ሞያሌ፣ ሙባረክ፣ ካደዱማና ሁደት የተባሉ አራት ወረዳዎች ያሉት ሲሆን ለሦስት ተከታታይ ዓመታት ዝናብ ባለማግኘቱ ትልቁ የዳዋ ወንዝ ጭምር ደርቋል።

ድርቅ የሚቋቋሙ ግመሎችን ጨምሮ ከብቶችና ፍየሎች በከፍተኛ ቁጥር ማለቃቸውን ሪፖርተር ጋዜጣ አስነብቧል።

በአዲስ አበባ በአንድ ግቢው ውስጥ ጨቅላ ህጻን በመጸዳጃ ቤት ውስጥ ተጥሎ ህይወቱ አልፎ ተገኘ

👉ከ15 ቀናት በፊት በዚሁ ግቢ ውስጥ መንታ ህጻናት ህይወታቸዉ አልፎ ተገኝቷል


ትላንት የካቲት 19 ከምሽት 5:43 ሰዓት ላይ በኮልፌ ቀራንዮ ክፍለ ከተማ ወረዳ 10 ልዩ ቦታዉ አባጃሌ በተባለዉ አካባቢ ጨቅላ ህጻን በመጸዳጃ ቤት ተጥሎ ህይወት አልፎ መገኘቱን የእሳትና አደጋ ስጋት ስራ አመራር ኮሚሽን አስታውቋል ።

የህጻኑን አስከሬን የአደጋ ጊዜ ሰራተኞች ከመጸዳጃ ቤት ዉስጥ አዉጥተዉ ለፖሊስ ማስረከባቸውን የኮሚሽኑ የሕዝብ ግንኙነት ባለሙያ አቶ ንጋቱ ማሞ ለብሰራት ሬድዮ ተናግረዋል።

ህጻኑ በተጠለበት በዚሁ ግቢ ዉስጥ ከ15 ቀናት በፊት ሁለት መንታ ህጻናት ህይወታቸዉ አልፎ በመገኘቱ የህጻናቱን ወላጅ እናት በቁጥጥር ስር አዉሎ ፓሊስ እያጣራ ባለበት ሁኔታ ይህ ክስተት ማጋጠሙንም አቶ ንጋቱ ጨምረው ነግረውናል።

ትላንት ምሽት በመጸዳጃ ቤት ተጥሎ የተገኘዉን ጨቅላ ህጻን የማን እንደሆነ ጉዳይም ፖሊስ እያጣራ ይገኛል።

ከሁለት ዓመት በፊት በአዲስ አበባ ላይ “ዕልቂትና ውድመት” ሊያስከትል ይችላል የተባለ የኬሚካል ክምችት መኖሩን መንግስት ራሱ አስታውቆ ነበር። ይህ አደገኛ የኬሚካል ክምችት አሁንም መፍትሄ አላገኘም። ዋዜማ ለምን ችግሩን ማስወገድ አልተቻለም? ስትል ጠይቃለች። አንብቡት

ዋዜማ – በግልና መንግስት ተቋማት ወደ አገር ውስጥ ገብተው የመጠቀሚ ጊዜ ያለፈባቸውን ኬሚካሎችን ለማስወገድ ከሁለት አመት በፊት ተይዞ የነበረው አቅድ የዓለም ባንክና ሌሎች የእርዳታ ድርጅቶች ሊሰጡ ቃል የገቡትን ገንዘብ ባለመልቀቃቸው ኬሚከሎቹ አሁንም አደጋ እንደደቀኑ መሆናቸውን የመንግሥት ግዥና ንብረት አስተዳደር ኤጄንሲ አስታወቀ፡፡
የኬሚካል ክምችቱ የተፈጠረው ከውጪ ሀገር ለተለያዩ አገልግሎቶች ተገዝተው በወቅቱ ጥቅም ላይ ባለመዋላቸው የመጠቀሚያ ጊዜያቸው በማለፉ ነው።
የመንግስት ግዥና ንብረት አስተዳደር ባለስልጣን ዋና ዳይሬክተር አቶ ሃጂ ኢብሳ ለዋዜማ እንደገለጹት የተከማቹ ኬሚካሎቹን ለማስወገድ በ 2013 ዓ.ም በአዲስ አበባ ዩንቨርስቲ አማካኝነት ጥናት ተደርጎ ለማስወገድ እቅድ ተይዞ የነበረ ቢሆንም ገንዘቡን ማግኘት ባለመቻሉ ከእቅዱ ተግባራዊ መሆን አልቻለም።

‹‹ኬሚካሉን ለማስወገድ በጀት ይፈለጋል፤ ይህን በጀት ገንዘብ ሚንስቴር እፈልጋለሁ አለ፤ ነገር ግን ገንዘቡ አልተገኘም ጉዳዩም ባለበት ቆሟል›› ብለዋል ዳይሬክተሩ፡፡

ኬሚካሉን ለማስወገድ በጀት ከመንግስት መመደብ የማይቻል በመሆኑና ይህን ገንዝብ ማግኘት የሚቻለው ከአለም ባንክ እና ሌሎች የእርዳታ ድርጅቶች ቢሆንም፤ እነዚህ ተቋማት ባለፉት ሁለት አመታት ከኢትዮጵያ ጋር የነበራቸው ግንኙነት ጥሩ ባለመሆኑ ገንዘቡ ተገኝቶ ኬሚካሉ ሊወገድ አልቻለም ብለዋል፡፡

አቶ ሃጂ እንደተናገሩት በአዲስ አበባና ከአዲስ አበባ ውጭ በክምችት ላይ ያለው ኬሚካል ለማስወገድ የሚረዳውን ገንዘብ ለማግኘት በገንዘብ ሚንስቴር የኢኮኖሚክ ትብብር ሚንስቴር ዴእታ ወ/ሮ ሰመሪታ ሰዋሰው ለሚመሩት ዘርፍ መመራቱን ተናግረዋል፡፡
ዋዜማ ስለጉዳዩ ማብራሪያ የጠየቃቸው ወ/ሮ ሰመሪታ ጉዳዩን እናጣራለን የሚል መልስ በመስጠት ስልካቸውን ዘግተዋል፡፡

የመጠቀሚያ ጊዜያቸው ያለፈባቸውና ከፈነዱ በሰዎችና ንብረት ላይ ከፍተኛ ጉዳት ሊያስከትሉ ይችላሉ የተባሉት የግብርናና የኢንዱስትሪ ኬሚካሎች ሲሆኑ ዲዲቲ፣ ኦርጋኖ ፎስፌትና ኦርጋኖ ክሎሪን እና ሌሎችም ይገኙበታል፡፡

የክምችቱ መጠን ምን ያህል እንደሆነ የጠየቅናቸው ባለሙያዎች አብዛኛው ክምችት አዲስ አበባ መሆኑንና ቀላል የማይባል ክምችት በክልል ከተሞች መኖሩን ነግረውናል። የክምችቱን መጠን በአሀዝ መግለፅ ግን አደጋውን የበለጠ አስፈሪ ከማድረግ በዘለለ ሌላ አደጋ ይጋብዛል በሚል ከማብራራት ተቆጥበዋል።

አቶ ሃጂ ከሁለት አመት በፊት ለጋዜጠኞች በሰጡት መግለጫ በአዲስ አበባና ከአዲስ አበባ ውጭ ተከማችተው የሚገኙት ኬሚካሎች በቶሎ ካልተወገዱ አደጋቸው የከፋ ሊሆን እንደሚቸል ተናግረው ነበር፡፡

በነሃሴ 2012 ዓ.ም በመካከከለኛው ምስራቅ ውስጥ በምትገኘው ሊባኖስ – ቤይሩት ባጋጠመ የ2,700 ቶን አሞኒየም ናይትሬት የተሰኘ ከባድ የኬሚካል ክምችት ፍንዳታ ከሁለት መቶ በላይ ሰዎች ህይወታቸውን ማለፉን፣ ከ4 ሺህ በላይ ሰዎች ደግሞ የተለያየ መጠን ያለው ጉዳት እንደደረሰባቸውና ከአስራ አምስት ቢሊዮን ዶላር በላይ የኢኮኖሚ ውድመት ማጋጠሙ ይታወሳል፡፡

በኢትዮጵያ ጊዜያቸው ያለፈባቸው ተከማችተው የሚገኙ ዲዲቲ፣ ኦርጋኖ ፎስፌትና ኦርጋኖ ክሎሪን ኬሚካሎችን ለማስወገድ ከ4.5 ሚሊዮን ዶላር በላይ እንደሚያስፈልግ፣ የአካባቢ ደንና አየር ንብረት ለውጥ ኮሚሽን መረጃ ያሳያል፡፡

[ዋዜማ]

ባለቤቱን ከስምንት ጊዜ በላይ በስለት በመውጋት ለመግደል የሞከረው ባል በ10 አመት ፅኑ እስራት ተቀጣ

በምስራቅ ጎጃም ዞን በደብረ ማርቆስ ከተማ አስተዳደር ቀበሌ 09 ልዩ ቦታው ዲማ ኮሌጅ አካባቢ በተከራዩት ቤት ውስጥ ባለቤቱን ከስምንት ጊዜ በላይ በስለት በመውጋት የግድያ ሙከራ የፈጸመዉ ባል በ10 አመት ፅኑ እስራት መቀጣቱ ተነግሯል ።

ተከሳሽ መምህር ጤናው ዘሪሁን ከባለቤቱ ከወ/ሮ ማመኔ አለም ጋር በመኖሪያ ቤታቸው ነሐሴ 16 ቀን 2011 ዓ.ም ከምሽቱ 2፡00 ሰዓት ከቅናት በመነጨ ስሜት አለመግባባት እንደተፈጠረ ተገልጿል ። የተፈጠረውን አለመግባባት መነሻ በማድረግ የባለቤቱን የሰውነት ክፍለ ከስምንት ጊዜ በላይ በስለት በመውጋት ለመግደል እንደሞከረ የተገለፀ ሲሆን ህብረተሰቡ ለፖሊስ በሠጠው ጥቆማ መሠረት በቁጥጥር ስር እንደዋለ የደብረ ማርቆስ ከተማ አስተዳደር ፓሊስ መመሪያ ኮሚኒኬሽን እና ሚዲያ ዋና ክፍል ምክትል ኮማንደር ዩሃንስ በየነ ለብስራት ሬዲዮ ተናግረዋል ።

ፓሊስ አስፈላጊውን ምርመራ በማድረግ የክስ መዝገብ ለዞን አቃቢ ህግ በመላክ ክስ የተመሰረተ ሲሆን ተከሳሽ ለምስራቅ ጐጃም ዞን ከፍተኛ ፍርድ ቤት የአዕምሮ መታወክ ያለበት መሆኑን በማስረዳቱ ፍርድ ቤቱ በህክምና እንዲረጋገጥ ትዛዝ ሰጥቶ እንደነበር ተገልጿል ። ነገር ግን ፍርድ ቤቱ በህክምና እንዲረጋገጥ ትዕዛዝ በሰጠው መሰረት በተደጋጋሚ በአማኑኤል አዕምሮ ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል ተመርምሮ የአዕምሮ ጤና መታወክ ችግር እንደሌለበት መረጋገጡ ተገልጿል ።

በዚህ መሰረት የምስራቅ ጐጃም ዞን ከፍተኛ ፍ/ቤት የካቲት 13 ቀን 2015 ዓ.ም በዋለው ችሎት ተከሳሽ ጤናው ዘሪሁን ወንጀሉን ስለመፈፀሙ በሠው እና በህክምና ማስረጃ በመረጋገጡ በ10 አመት ፅኑ እስራት እንዲቀጣ የወሰነበት መሆኑን ጨምረው ምክትል ኮማንደር ዩሃንስ ገልፀዋል ።