የጓዳ ስምምነት ስንል የከረምነው ይህን ነው!
ጌታቸው ረዳ ትናንት ባደረገው ቃለ መጠይቅ ስለ ጓዳ ድርድሮቹ ብዙ ተናግሯል።
1) ፕሪቶሪያ ላይ የነበሩት ተደራዳሪዎች እንዲቀሩ ተደርገው ኬንያ ላይ እነ ብርሃኑ ጁላ ሲገኙ ጌታቸው ረዳ የደቡብ አፍሪካውን ስምምነት በሚቀይር ሁኔታ በእጅ ፅሁፍ ሁሉ ማስተካከሉን ይናገራል። በአጭሩ የጓዳ ስምምነቱ ዋናውን ስምምነት በእስክርቢቶ ያስደለዘ ያሰረዘ ጭምር ነው። ከእነ ብርሃኑ ጁላ ጋር ከበው ሲያጨሱ፣ ሬድዋን ሁሴን የትህነግ ተደራዳሪዎች ማረፊያ ክፍላቸው ድረስ ሲሄድ "ራስህ በእጅህ ፅፈህ ቢሆን አስተካክለው" ተብሎ እንጅ እንዲሁ ማስተካከል አይችልም።
2) በደቡብ አፍሪካ የነበረው ድርድር ላይ ስለ አስተዳደር ጉዳዮች የተቀመጠው በኋላ በተደረጉ ድርድሮች መቀየሩን ይገልፃል።
3) መከላከያ የያዛቸውን አካባቢዎች በኋላ በተደረጉ ድርድሮች መቀየሩን ይናገራል። የዚህኛው አላማ መከላከያ ወደ አማራ ክልል ዞሮ ፋኖን ትጥቅ በማስፈታት ስም አማራ ላይ ጦርነት እንዲያውጅ የተስማሙበት ነው። ከኬንያው የጓዳ ስምምነት ማግስት እነ ጌታቸው ረዳ ከእነ ሽመልስ አብዲሳ ጋር እየተቃቀፉ የተነሱበት ፎቶ በትግራይና ኦሮሞ አክቲቪስቶችና ሚዲያዎች ዘንድ "አማራ መጣንልህ ጠብቀን" ሲባል የነበረው ከጓዳ ስምምነቱ አላማ አንፃር ነው። በጓዳ ስምምነቶቹ መሰረት አማራ ልዩ ኃይልን ቀጥሎ ፋኖን ትጥቅ አስፈትቶ የአማራን ርስቶችና ጥቅሞች አሳልፎ መስጠት ነው። አንዴ ናዝሬት፣ ሌላ ጊዜ ደብረዘይትና ሀላላ ኬላ ድረስ የተደረጉት ስምምነቶችና የኦህዴድና ትህነግ ዳግም ጋብቻ እስኪመስል ድረስ የነበረው ሁኔታ በአማራ ላይ ለመዝመት የተደረገ ስምምነት ነው። አንዳንድ ወገኖች አሜሪካ ያሉ የብአዴን ሰዎች ከትህነግ ጋር ግንኙነት ስለጀመሩ ብቻ ያን ሁሉ የጋራ ዘመቻ ይረሱታል። በአማራ ላይ ጦርነት እንደተከፈተ ታስረው የነበሩ የትህነግ ወታደሮች በታሰሩ ጊዜ ያልተከፈላቸው የሁለት አመት ደሞዝ ተከፍሏቸው ነው ጦርነቱን የተቀላቀሉት። ይህ ሁሉ የሆነው በጓዳ ስምምነቱ ነው። አማራ ላይ ጦርነት የታወጀው ጌታቸው ረዳ የሚነግረን የኋላ ድርድሮች መሰረት ነው። የትህነግ ጀኔራሎች ቤተ መንግስትና ጦር ኃይሎች እየተመላለሱ ጭምር ፀረ አማራውን ዘመቻ አማክረዋል። የፋኖ አቅም ሲበረታ ነው ሌላ አማራጭ ማየት የጀመሩት። አሁን ስለ ጓዳ ድርድሮቹ ሌሎች በርካቶች ያልነገረን ሚስጥሮች አሉ።
ነገር ግን በዛ የጓዳ ስምምነት ለአማራና ኤርትራ ብለው ትጥቅ እንዳይፈታ ያደረጉት ታጣቂ አሁን ጌታቸው ረዳ ላይ ተነስቷል። ነገ አማራና ኤርትራን ብቻ የሚያጠቃ የሚመስለው ካለ እየሆነ ያለውን ያልተገነዘበ መሆን አለበት።
በነገራችን ላይ ብዙ ነሁላሎች የትህነግ ሚዲያዎችም ሆኑ ሌሎች የትህነግ ኃይሎች በጦርነቱ ፋኖን የደገፉ ይመስላቸዋል። ውሸት ነው። ዋናዎቹ የጦርነት አጫፋሪዎችና የጓዳ ተዋዋዮች ናቸው። ትህነግ የአማራውን ጦርነት የሚፈልገው ወግተውኛል የሚላቸው ኃይሎች ተዳክመው ወደ አራት ኪሎ ሾልኮ ለመግባት ብቻ ነው። ይህን ለመረዳት የትህነግ ጀኔራሎች በየመድረኩ ጠላቶቻቸው እርስ በእርስ እየተፋጁ ነው ብለው በተደጋጋሚ የተናገሩትን ማዳመጥ ነው።
ጌታቸው ረዳ ትናንት ባደረገው ቃለ መጠይቅ ስለ ጓዳ ድርድሮቹ ብዙ ተናግሯል።
1) ፕሪቶሪያ ላይ የነበሩት ተደራዳሪዎች እንዲቀሩ ተደርገው ኬንያ ላይ እነ ብርሃኑ ጁላ ሲገኙ ጌታቸው ረዳ የደቡብ አፍሪካውን ስምምነት በሚቀይር ሁኔታ በእጅ ፅሁፍ ሁሉ ማስተካከሉን ይናገራል። በአጭሩ የጓዳ ስምምነቱ ዋናውን ስምምነት በእስክርቢቶ ያስደለዘ ያሰረዘ ጭምር ነው። ከእነ ብርሃኑ ጁላ ጋር ከበው ሲያጨሱ፣ ሬድዋን ሁሴን የትህነግ ተደራዳሪዎች ማረፊያ ክፍላቸው ድረስ ሲሄድ "ራስህ በእጅህ ፅፈህ ቢሆን አስተካክለው" ተብሎ እንጅ እንዲሁ ማስተካከል አይችልም።
2) በደቡብ አፍሪካ የነበረው ድርድር ላይ ስለ አስተዳደር ጉዳዮች የተቀመጠው በኋላ በተደረጉ ድርድሮች መቀየሩን ይገልፃል።
3) መከላከያ የያዛቸውን አካባቢዎች በኋላ በተደረጉ ድርድሮች መቀየሩን ይናገራል። የዚህኛው አላማ መከላከያ ወደ አማራ ክልል ዞሮ ፋኖን ትጥቅ በማስፈታት ስም አማራ ላይ ጦርነት እንዲያውጅ የተስማሙበት ነው። ከኬንያው የጓዳ ስምምነት ማግስት እነ ጌታቸው ረዳ ከእነ ሽመልስ አብዲሳ ጋር እየተቃቀፉ የተነሱበት ፎቶ በትግራይና ኦሮሞ አክቲቪስቶችና ሚዲያዎች ዘንድ "አማራ መጣንልህ ጠብቀን" ሲባል የነበረው ከጓዳ ስምምነቱ አላማ አንፃር ነው። በጓዳ ስምምነቶቹ መሰረት አማራ ልዩ ኃይልን ቀጥሎ ፋኖን ትጥቅ አስፈትቶ የአማራን ርስቶችና ጥቅሞች አሳልፎ መስጠት ነው። አንዴ ናዝሬት፣ ሌላ ጊዜ ደብረዘይትና ሀላላ ኬላ ድረስ የተደረጉት ስምምነቶችና የኦህዴድና ትህነግ ዳግም ጋብቻ እስኪመስል ድረስ የነበረው ሁኔታ በአማራ ላይ ለመዝመት የተደረገ ስምምነት ነው። አንዳንድ ወገኖች አሜሪካ ያሉ የብአዴን ሰዎች ከትህነግ ጋር ግንኙነት ስለጀመሩ ብቻ ያን ሁሉ የጋራ ዘመቻ ይረሱታል። በአማራ ላይ ጦርነት እንደተከፈተ ታስረው የነበሩ የትህነግ ወታደሮች በታሰሩ ጊዜ ያልተከፈላቸው የሁለት አመት ደሞዝ ተከፍሏቸው ነው ጦርነቱን የተቀላቀሉት። ይህ ሁሉ የሆነው በጓዳ ስምምነቱ ነው። አማራ ላይ ጦርነት የታወጀው ጌታቸው ረዳ የሚነግረን የኋላ ድርድሮች መሰረት ነው። የትህነግ ጀኔራሎች ቤተ መንግስትና ጦር ኃይሎች እየተመላለሱ ጭምር ፀረ አማራውን ዘመቻ አማክረዋል። የፋኖ አቅም ሲበረታ ነው ሌላ አማራጭ ማየት የጀመሩት። አሁን ስለ ጓዳ ድርድሮቹ ሌሎች በርካቶች ያልነገረን ሚስጥሮች አሉ።
ነገር ግን በዛ የጓዳ ስምምነት ለአማራና ኤርትራ ብለው ትጥቅ እንዳይፈታ ያደረጉት ታጣቂ አሁን ጌታቸው ረዳ ላይ ተነስቷል። ነገ አማራና ኤርትራን ብቻ የሚያጠቃ የሚመስለው ካለ እየሆነ ያለውን ያልተገነዘበ መሆን አለበት።
በነገራችን ላይ ብዙ ነሁላሎች የትህነግ ሚዲያዎችም ሆኑ ሌሎች የትህነግ ኃይሎች በጦርነቱ ፋኖን የደገፉ ይመስላቸዋል። ውሸት ነው። ዋናዎቹ የጦርነት አጫፋሪዎችና የጓዳ ተዋዋዮች ናቸው። ትህነግ የአማራውን ጦርነት የሚፈልገው ወግተውኛል የሚላቸው ኃይሎች ተዳክመው ወደ አራት ኪሎ ሾልኮ ለመግባት ብቻ ነው። ይህን ለመረዳት የትህነግ ጀኔራሎች በየመድረኩ ጠላቶቻቸው እርስ በእርስ እየተፋጁ ነው ብለው በተደጋጋሚ የተናገሩትን ማዳመጥ ነው።