Ibnu Munewor (ኢብኑ ሙነወር)

በኒያ ጉዳይ መጨናነቅ አያስፈልግም
~
ኢብኑ ተይሚያ ረሒመሁላህ እንዲህ ይላሉ፦

"ነገ ረመዷን እንደሆነ ያወቀና ሊፆመው የፈለገ ሁሉ ፆሙን ነይቷል።"

[መጅሙዑል ፈታዋ፡ 25/215]
=
የቴሌግራም ቻናል :-
t.me//IbnuMunewor

ረመዳን ጋር የሚያያዙ ለማስረጃነት ብቁ ያልሆኑ በነብዩ ﷺ ስም ሊወሩ የማይገባቸው ደካማ (ዶዒፍ) ሐዲሦች”
~
1. “የረመዳን ወር መጀመሪያው እዝነት ነው፡፡ መካከሉ ምህረት ነው፡፡ መጨረሻው ደግሞ ከእሳት ነፃ መውጫ ነው፡፡” ሐዲሡ ደካማ እንደሆነ የገለፁ የሐዲሥ ሊቃውንት[አዶዒፋህ፡ 2/262]
2. “ፁሙ ጤናማ ትሆናላችሁ፡፡” [አድዶዒፋህ፡ 1/420]
3. “ከረመዳን አንድ ቀን ያለ ምክንያት ወይም ያለ ህመም ያፈጠረ አመት ቢፆም እንኳን አይተካውም፡፡” [ዶዒፉ ሱነኑ ቲርሚዚ፡ 1/626]
4. “ጌታዬ ሆይ! ረጀብንና ሸዕባንን ባርክልን፡፡ ረመዳንንም አድርሰን፡፡” [ዶዒፉልጃሚዕ፡ 4395]
5. “ጌታዬ ሆይ ላንተ ፆምኩኝ፡፡ በሪዝቅህም አፈጠርኩኝ፡፡” [ዶዒፉልጃሚዕ፡ 4349]
6. “ለአላህ በእያንዳንዱ ፊጥራ ጊዜ ላይ ከእሳት ነፃ የሚወጡ አሉት፡፡” [አዶዒፋህ፡ 2/262]
ረመዳን በገባ ቁጥር በየመሳጂዱ ስለሚደጋገሙ ምናልባትም ለደረሰው መማሪያ ይሆን ዘንድ ሼር እናድርግ ባረከላሁ ፊኩም፡፡
=
የቴሌግራም ቻናል :-
t.me/IbnuMunewor

እያንቀላፉ ሶላት መስገድ፣ ቁርኣና መቅራት እና ዱዓእ ማድረግ አይገባም።
=
የቴሌግራም ቻናል:-
https://t.me/IbnuMunewor

ሱስ ማቆም ለምትፈልጉ ረመዷን ወርቃማ ጊዜ ነው። የሚፈልገው ቁርጠኝነት ነው። አላህ ያንሳላችሁ።
=
የቴሌግራም ቻናል:-
https://t.me/IbnuMunewor

አክታን መዋጥ
~
1. ከአቅም በላይ ከሆነ
ማስወገድ በማይችለው መልኩ ከጭንቅላቱ ቀጥታ ወደታች የሚወርድ አክታ ከሆነ ሊጠነቀቀው አይችልም፡፡ አላህ ደግሞ ከአቅም በላይ በሆነ ነገር አይዝም፡፡

2. መቆጣጠር ሲቻል ቢዋጥስ?
ሆነ ብሎ አውጥቶ አፉ ጋር ካደረሰው በኋላ መትፋት ሲችል ቢውጠው ፆሙ ይበላሻል ያሉ ዐሊሞች አሉ፡፡ ከፊሎቹ ግን ይህም ቢሆን አይበላሽም ብለዋል፡፡ ለምሳሌ ሸይኽ ኢብኑ ዑሠይሚን ረሒመሁላህ “ፆሙ አይበላሽም” የሚለውን መርጠዋል፡፡ ታዲያ “ፆሙ አያበላሽም” ይበሉ እንጂ ድርጊቱ ፆመኛ ለሆነም ይሁን ላልሆነ ሰው ሐራም እንደሆነ ገልፀዋል፡፡ ምክንያታቸው ደግሞ አንደኛ አፀያፊ ነው፡፡ ሁለተኛ ምናልባትም በሽታ አምጪ ተህዋሲያንን የተሸከመ ሊሆን ስለሚችል ወደ ሆድ ሲገባ ጉዳት ሊያስከትል ይችላል የሚል ነው፡፡ [ሸርሑል ሙምቲዕ፡ 6/428] ከውዝግብ ለመውጣት ሲባል መራቁ ራሱን የቻለ ዋጋ አለው፡፡ ወልላሁ አዕለም፡፡
=
የቴሌግራም ቻናል:-
https://t.me/IbnuMunewor

በፆም ወቅት ጁኑብ መሆን
~
1- መብላት መጠጣት በሚፈቀድበት የሌሊቱ ክፍል ላይ ሐላል ግንኙነት የተፈቀደ መሆኑ ግልፅ ነው። አላህ እንዲህ ይላል:-
{ أُحِلَّ لَكُمۡ لَیۡلَةَ ٱلصِّیَامِ ٱلرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَاۤئكُمۡۚ }
"በፆም ሌሊት ወደ ሴቶቻችሁ መድረስ ለናንተ ተፈቀደላችሁ።" [አልበቀረህ: 187]

2- በሌሊቱ ክፍል ጁኑብ ሆኖ ሳለ ሳይታጠብ የፈጅር ወቅት ቢገባ ፆሙ ላይ ችግር የለውም። እናታችን ዓኢሻህ - ረዲየላሁ ዐንሃ - እንዲህ ትላለች፦
كَانَ رسول الله صلى الله عليه وسلم يُدْرِكُهُ الفَجْرُ وَهُوَ جُنُبٌ مِنْ أَهْلِهِ، ثُمَّ يَغْتَسِلُ وَيَصُومُ.
"የአላህ መልእክተኛ ﷺ ከባለቤታቸው ጀናብተኛ ሆነው የፈጅር ወቅት ይደርስባቸው ነበር። ከዚያ ታጥበው ፆማቸውን ይቀጥላሉ።" [አልቡኻሪይ እና ሙስሊም]

3- በቀኑ ክፍለ ጊዜ ተኝቶ ኢሕቲላም በመሆኑ ጀናባ የገጠመው ሰው ፆሙ ላይ ተፅእኖ የለውም። ምክንያቱም እንቅልፍ ላይ ያለ ሰው እስከሚነቃ ድረስ ተጠያቂነት የለበትምና። በኢስላም ማንም ቢሆን ከአቅሙ ውጭ በሆነ በማይችለው ነገር አይጠየቅም። አላህ እንዲህ ይላል፦
{لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا}
"አላህ ነፍስን የችሎታዋን እንጂ አያስገድዳትም።" [አልበቀራህ: 286]
ነብዩም ﷺ መፆም ያሰበ ሆኖ ሳለ ጀናባ ሆኖ እንደሚነጋበት ለነገራቸው ሰው እሳቸውንም እንደሚገጥማቸውና ፆሙ ላይ ችግር እንደሌለበት ነግረውታል። [ሙስሊም ዘግበውታል።]

4- በቀኑ ክፍለ ጊዜ ከቀጥታ ግንኙነት ውጭ ባለ መንገድ ራሱን በማርካት (ኢስቲምናእ በማድረግ) ጁኑብ የሆነ ሰው አብዛኞቹ ዑለማእ ዘንድ ፆሙ ተበላሽቷል። ፆሙ እንደማይበላሽ የገለፁ ቢኖሩም ራስን ከውዝግብ ማራቅ የተወደደ ነው።

5- በቀኑ ክፍለ ጊዜ ቀጥታ ግንኙነት የፈፀመ ሰው ፆሙ ይበላሻል። ከዚያም ባሻገር ለጥፋቱ ጥብቅ ማካካሻ ይጠበቅበታል።

=
ቴሌግራም ቻናል፡- https://t.me/IbnuMunewor

ዛሬ እሁድ ረፋድ በሑዘይፋ መስጂድ የደዕዋ ፕሮግራም ይኖራል ኢንሻአላህ።

አድራሻ :- ከየሺ ደበሌ ከፍ ብሎ።
=
የቴሌግራም ቻናል፦
https://t.me/IbnuMunewor

በረመዳን ወር ፆም ላይ እያለ ግንኙነት የፈፀመን ሰው የሚመለከቱ ህግጋት
~
1. በረመዳን ወር ፆም ላይ እያለ የግብረ ስጋ ግንኙነት የፈፀመ ሰው በቁርኣን፣ በሱናና በኢጅማዕ ፆሙ ይበላሻል፡፡
2. በተጨማሪ ለፈፀመው ከባድ ጥፋት ማካካሻ (ከ -ፋ -ራ) የመፈፀም ግዴታ አለበት፡፡ [ቡኻሪና ሙስሊም]
3. ሴቷ በጥፋቱ ላይ ተገዳ ከገባች ቀዷም፣ ማካካሻም የለባትም፡፡ [ሸርሑል ሙምቲዕ፡ 6/404] በምርጫዋ ከገባች ማካካሻ ይመለከታታል ወይስ አይመለከታትም የሚለው ብርቱ ውዝግብ ስላለበት አልፌዋለሁ፡፡
4. በእለቱ ፆመኛ ሳይሆን ቀርቶ ግንኙነት ቢፈፅም ማካካሻ አይመለከተውም፡፡
5. አንድ ሰው ረስቶ በመብላቱ ወይም በመጠጣቱ ምክንያት ፆሙ የተበላሸ መሰለውና ከዚያ በኋላ ግንኙነት ቢፈፅም ማካካሻ የለበትም፡፡ ረስቶ መብላትና መጠጣት ፆም እንደማያፈርስ እያወቀ ከዚያ በኋላ ግንኙነት የፈፀመ ሰው ማካካሻ አለበት፡፡
6. በፆም ግንኙነት መፈፀም ሐራም መሆኑን የማያውቅ ሰው ጥፋቱን ቢፈፅም በጥፋቱ ተጠያቂ አይሆንም፡፡ ማካካሻም የለበትም፡፡ “ክልክልነቱን አውቃለሁ፡፡ ቅጣቱን ነው የማላውቀው” ቢል ከተጠያቂነት አይተርፍም፡፡ ማካካሻም ይመለከተዋል፡፡ [አልመጅሙዕ፡ 6/381]
7. ፆመኛ መሆኑን ረስቶት (ምናልባት ካጋጠመ) የፈፀመ ሰው ቀዷም ማካካሻም የለበትም፡፡
8. ፈጅር ገና ያልወጣ መስሎት ግንኙነት የፈፀመና ኋላ ላይ ፈጅር ወጥቶ እንደነበር ያረጋገጠ ሰው ቀዷም ማካካሻም የለበትም፡፡
9. ግንኙነት እየፈፀመ እያለ ፈጅር የወጣበት ሰው ቀጥታ ማቆም አለበት፡፡ ካቆመ ቀዷም ማካካሻም የለበትም፡፡ ከቀጠለ ግን ማካካሻ ይመለከተዋል፡፡
10. አንድ ሰው ግንኙነት በመፈፀሙ ምክንያት ማካካሻ ግዴታ ከሆነበት በኋላ በእለቱ ህመም ወይም መንገድ ቢያጋጥመው ማካካሻው አይቀርለትም፡፡
11. በመብላት ወይም በመጠጣት ፆሙን ካፈረሰ በኋላ ግንኙነት የፈፀመ ሰው አቡ ሐኒፋ፣ ማሊክ፣ አሕመድ፣ ኢብኑ ተይሚያ፣ ኢብኑል ቀይም፣ ኢብኑል ዑሠይሚን፣ ... ማካካሻ እንዳለበት ገልፀዋል፡፡ ምክንያታቸው ደግሞ በዚህ አይነት ሰው ላይ ማካካሻ ግዴታ ባይሆን ግንኙነት ለመፈፀም ያለመ ሁሉ ሆን ብሎ አስቀድሞ ፆሙን በመብላትና በመጠጣት የማፍረስ ብልጠት ሊጠቀም ይችላል የሚል ነው፡፡
12. ግንኙነቱን የፈፀመው ከረመዳን ወር ውጭ ከሆነ ፆሙ ትርፍ ፆምም ይሁን የረመዳን ቀዷም ይሁን ሌላ ግዴታ ፆምም ቢሆን ማካካሻ የለበትም፡፡ ማካካሻ የሚመለከተው ግንኙነቱ በረመዳን ወር ፆም ላይ ሆኖ ከፈፀመ ብቻ ነው፡፡
13. በረመዳንም ሙሳፊር ወይም መንገደኛ ከሆነ ግንኙነት ቢፈፅምም ቀዷ እንጂ ማካካሻ አይመለከተውም፡፡ ምክንያቱም መንገደኛ ፍላጎቱ ከሆነ የማፍጠር ሐቅ አለውና፡፡
14. በአንድ ቀን ደጋግሞ ግንኙነት የፈፀመ ሰው ያለበት ማካካሻ በኢጅማዕ አንድ ብቻ ነው፡፡ ግንኙነቱ በተለያየ ቀን የተፈፀመ ከሆነ በቀኖቹ ብዛት ልክ ማካካሻ አለበት፡፡
15. እስካሁን ያሳለፍነው ቀጥታ ግንኙነት ከተፈፀመ ነው፡፡ እንጂ ግንኙነቱን በሌላ አካሎቿ ለምሳሌ ጭኗ ላይ ቢያደርገው ቀዷእ እንጂ ማካካሻ የለበትም የሚለው አቋም የብዙሃን ዑለማእ ምርጫ ነው፡፡ ግንኙነቱ የተፈፀመው በፊንጢጣ (ዱቡር) ከሆነ ድርጊቱ በራሱ ወንጀል ከመሆኑም ባለፈ ማካካሻ አለበት፡፡
16. ግንኙነቱ በረመዳን ቀን እስከሆነ ድረስ የፈፀመው ከተፈቀደለት ሴት ጋርም ይሁን በሐራምም ይሁን የማካካሻው ብይን እንዳለ ነው፡፡ እያወራን ያለነው ስለ ወንጀሉ እንዳልሆነ ይታወስ፡፡

ማካካሻውን በተመለከተ
-
[ሀ]. በረመዳን ቀን ግንኙነት በመፈፀም ፆሙን ያፈረሰ ሰው ጥፋቱን ለማካካስ የተቀመጡት ነጥቦች ሶስት ናቸው፡፡ እነሱም፦

1- ባሪያ ነፃ መውጣት፣
2- ሁለት ወር በተከታታይ መፆም እና
3- ስልሳ ምስኪኖችን ማብላት፡፡ [ቡኻሪና ሙስሊም]
እነዚህ ትእዛዞች በቅደም ተከተል /በተራ/ እንጂ በምርጫ አይደለም የሚፈፀሙት፡፡ በአሁኑ ጊዜ ባሪያ እንደሌለ ይታወቃል። ስለዚህ 2ኛና 3ኛ ምርጫዎች ይቀራሉ ማለት ነው። 2ኛውን የሚችል ሰው ወደ 3ኛው መዝለል አይችልም፡፡

[ለ]. ስለዚህ የሚችል ከሆነ ሁለት ወር በተከታታይ መፆም አለበት ማለት ነው፡፡ የጨረቃውን ወር አንድ ሲል ተከትሎ ከሆነ የሚፆመው ሁለቱም ወራት 29፣ 29 በድምሩ 58 ቀን ሆነው ቢያልቁም ሁለት ወር ሙሉ እንደፆመ ነው የሚቆጠረው፡፡ የጀመረው ከወሩ መጀመሪያ ካልሆነ ግን ስልሳውን ቀን መድፈን አለበት፡፡ ፆሙን ሆን ብሎ በመሀል ያቋረጠ ሰው እንደገና አንድ ብሎ መጀመር ግዴታው ነው፡፡ በመሀል የተቋረጠው በህመም፣ የወር አበባና መሰል ከአቅም በላይ በሆነ ሰበብ ከሆነ ከቆመበት ይቀጥላል፡፡ መጠንቀቅ የሚችሉት አይነት ምክንያት ከሆነ ግን በዚህ ማቋረጥ አይቻልም፡፡ ያለበለዚያ እንደገና አንድ ማለት ግድ ነው፡፡ ሌላው ቀርቶ በመሀል ላይ ከማካካሻው ውጭ የሆነ ሌላ አይነት ፆም እንኳን ማስገባት አይቻልም፡፡ [አልሙግኒ፡ 7/367]

[ሐ]. ሁለት ወር በተከታታይ መፆም ያልቻለ ሰው የሚኖረው ምርጫ 60 ምስኪኖችን ማብላት ነው፡፡ እዚህ ላይ ማከታተል ግዴታ አይደለም፡፡ ባይሆን አንድን ምስኪን በመደጋገም ሳይሆን የተለያዩ ምስኪኖችን ሊሆን ይገባል የሚያበላው፡፡ የማስረጃው ቀጥተኛ መልእክት ይህን ስለሆነ የሚጠቁመው እራስን ከውዝግብ ማራቁ የተሻለ ነው፡፡ የሚያበላው ቤተሰቡን ከሚመግበው ምግብ መካከለኛ ከሚባለው ያነሰ መሆን የለበትም፡፡

[መ]. ሶስቱንም የማካካሻ አይነቶች መፈፀም ያልቻለ ሰው እስከሚችል ድረስ ይጠብቃል እንጂ ከማካካሻ ነፃ አይሆንም፡፡ [አልኢስቲዝካር፡ 10/105]
ወላሁ አዕለም፡፡
=
(ኢብኑ ሙነወር፣ ሚያዚያ 06/2010)
https://t.me/IbnuMunewor

ሙአዚኖች ሱብሕ ሶላት ላይ አትቸኩሉ። ወቅቱ መግባቱን ሳታረጋግጡ አዛን አታድርጉ። { وَكُلُوا۟ وَٱشۡرَبُوا۟ حَتَّىٰ یَتَبَیَّنَ لَكُمُ ٱلۡخَیۡطُ ٱلۡأَبۡیَضُ مِنَ ٱلۡخَیۡطِ ٱلۡأَسۡوَدِ مِنَ ٱلۡفَجۡرِۖ } ነው የሚለው። ቀደም ብሎ አዛን የሚደረግ ከሆነ ቤታቸው ውስጥ የሚሰግዱ ሰዎች፣ በተለይም ቶሎ ሰግደው መተኛት የሚፈልጉ አካላት ወቅት ሳይገባ ሊሰግዱ ይችላሉና ጥንቃቄ ያስፈልጋል። በተጨማሪም ወቅቱ ካልተጠበቀ ሰዎች ሰሑር በትክክል እንዳይመገቡ እንቅፋት ይሆናል። ሙአዚንነት አማና ነው። አማናችሁን በትክክል ተወጡ።
=
የቴሌግራም ቻናል :-
https://t.me/IbnuMunewor