Danbalii jaalalaa❤️

Eelaa Simboo

Kutaa 8ffaa
—————-
Maatiin obbo Taliilaa haqa argachuun hafee dhiibbaan Huseeniin yakkamaa gochuu waan itti fufe fakkaata. Adamis gaddaan gurraacha'ee taa'urraan kan hafe akka dubbii dhaadannoo isaatii ta'uu hin dandeenye. Sammuunsaas gaaffii malee deebii dhabee qormaata keessa isa galche. 'Maal qaba utuun Simboo gaddisiisuu baadhee' jedhee gaabbiidhaan waadame. Gaabbii fi eegeen duuba deemti akkuma jedhamu yeroo kanatti waan hunda akka dhabetti itti dhaga'amaa jira.

Abbaasaa du'aan dhabuun baay'ee isa miidhullee; Simboo garuu balleessaa isaatiin dhabuunsaa baay'ee isa gaabbisiise. Miira Aariitiin oofamee onneeshee madeesse. Garaanshee akkuma isatti gaddetti jira. Haatahu malee waa'ee ulfaa'uushee quba hin qabu. Halkanii fi guyyaa alangaa gaabbiitiin of-reebaa jiraachaa jira.

Guyyaansaa Wiixata ganamadha. Sa'aatiinis ganama keessaa 5:00 ta'eera. Firootaa fi olloonni Simboofaa mana guutanii obbo Kariimiin eegaa jiru. Surraa fi Sanyiinis mana barnootaa hafanii hamma abbaan isaanii dhufutti Biqiltuu mooraa keessaa bishaan obaasuurratti argamu. 

Surraan gidduutti ofirra gad-teessee; rifeensa ishee gad-harkistee ijasheerra gad-dabarsuudhaan akka sukkuumuu osoo gootuu balballi alaa rurrukutame.  Fiigaa deemtee bante. Konkolaattonni muraasni dhaabbatanii waan argiteef akka nahuus akka gammaduus taatee callistee dhaabbatte.

Kan dursee bu'e obbo Magarsaa ture. Obbo Kariim itti aansanii bu'uudhaan maqaa masoo isheetiin " dimbilaalakoo akkam jirta?" jechaa haammatanii dubbisan. Hiriyoonnii fi waaheloonni isaaniis dabareedhaan Surraa dubbisanii gara manaatti ol-seenan. Namoonni mana keessa jiranis gammachuu isaanii ibsachaa ol-kaa'anii teessisan.

Obbo Kariim manatti ol-galanii maatii, firaa fi olloota hunda erga dubbisanii booda Simboo keessaa dhaban. Aadde Suutumee waamanii gaafatan. Isaanis ishee waamuuf gara golaatti darban.

Simboon ulfaa'uushee bifa kamiin akka abbaasheetti himtu Leensaa waliin torban guutuu mariyachaa baate. Leensaanis amala obbo Kariimiin waan beektuuf sodaattee "ati dhiisi harmeenkee mala ittiin amansiistu hin dhabduu " jettee jajjabeessaa jirti.

Abbaanshee akkuma manatti olseenaniin garuu Simboon akka waan ciniinsuun qabeetti dhiphachuu eegalte. Baay'ee yaaddofte. 'Abbaankoo sababakoof jecha ammas nama kanbiraa miidhinnaa?' jechaa dhiphuudhaan weeraramte.

Hojjettuun mana isaanii Barruun saffisaan kutaa ciisicha Simboo seentee akka Obbo Kariim ishee barbaadaa jiran itti himte. Aadde Suutumeenis Barruu duubaan dhufanii " qarookoo kottu abbaakee dubbisi maalif as dhokattee teessa? " jedhanii gaafatan. Simboonis " Sodaadheera baay'ee yaadda'eras, miirakoo kanaan abbaakootti gad-bahuu hin danda'u" jettee deebisteef.

Aadde Suutumeenis goorroo-duubatti deebi'anii 'dhufaa jirti' jedhanii abbaa Simbootti himan. Isheen turraan obbo Kariim kutaa ciisicha Simbootti qajeelan. Leensaan balbala irra dhaabbattee waan turteef sardamaan " Simbo! abbaankee dhufaa jiru ciisi uffata ofitti haguugi" jettee gara obbo Kariimitti garagaltee fuula ifaadhaan nagaa gaafatte.

Balbala irra akka gahaniin Leensaa dubbisanii kutichatti olseenan.  Maqaa Simboo yeroo sadii waamnaan sagaleeshee hir'istee "Ookoo" jetteen. Akka isheen ciistee jirtus arganii xiqqoo akka nahuu ta'anii "qaaliikoo maal taate? si dhukkubee? maalkeetu si dhukkube? Natti himi Simbookoo.." jechaa garasheetti dhiyaatanii gaafatan. "Nagaakooti xiqqoo mataatu na dhukkube malee" jetteen.

Obbo Kariim rifatanii akka daa'imaatti olkaasanii baachuudhaan goorro-duubatti baasan. Namoonni mana keessa jiranis waan ta'aa jiru wallaalanii wal gaggaafatan. Abbaan Simboo hiriyaa isaanii tokkoon 'maaloo konkolaataa naaf bani' jechaa akkuma ishee baatanii jiranitti manaa bahan.

Barruu fi Aadde Suutumeenis yoo dubbatan ifatamuu dandeenya jedhanii waan sodaataniif callisanii ilaalan. Surraan garuu akka Simboon nagaa taate abbaashee hubachiisuuf yaaltus dur konkolaataa keessa ciibsan.
'Mucaakoo..dhalakoo..utuun galuu baadhee haatikee hammati duututti mana keessatti si eegaa turte jechuudha?... Ogeettiikoo waan taate maaf hin himattu?... Amma siif qaqqabeera

homaa hin taatu...jabaadhu dhalakoo..' jechaa konkolaata kaafatanii gara mana yaalaatti fuudhanii deeman.

Simboon garmalee dhiphatte. Dhibee tokko malee mana yaalaa geeffamaa jiraachuunshee garaashee raase. Achitti immoo qorannoon yoo godhameef Abbaanshee ulfa ta'uushee hubachuun waan hin hafnedha. Adam irraa ulfaa'uunshee baramnaan immoo, yeroo lammaffaaf wanti hin yaadamne Uumamuu danda'a.

Simboonis kanuma yaaddee dhiphina guddaa keessa seente. Konkolaataa keessatti abbaashee haasofsiisuuf yaalaa jirti. Obbo Kariim garuu dhibee dhokfattee miidhamaa jirti jedhanii waan yaadaniif hammasheen yaala fayyaa argattutti boqonnaa hin arganne. Hospitaala Amiin kan Booleetti argamu geenyaan konkolaataa keessaa buusuudhaan baatanii ol-galchan.

Itti fufa...

#lookoojalaala
#seenaajaalalaa
#join

Eelaa Simboo

Kutaa 7ffaa.

Simboonis deggersa harmeeshee isa gita hin qabnee fi gorsa hiriyaashee Leensaatiin jajjabaattee jiraachuu itti fufte.

Hiriyoota obbo Kariim keessaa obbo Magarsaan nama kabajamoodha. Shira waaheloonni obbo Kariim xaxaa turan keessaas harka hin qaban. Maatii gaarii fi Oromummaa isaaniin boonan qabu.

Ilmi isaanii hangafaa Kiyyaa jedhamu Simboodhaaf hiriyaashee ijoollummaa ture. Jaalalasheetiin qabamee waggaa hedduuf Osoo isheetti hin himin jiraachaa ture. Isheedhumtuu ni jaallatti turte garuu boodarra walirraa fagaannaan yaadnishee jijjiirame. Ta'us Simboon akkanni jaalalasheetiin qabame sirriitti beekti turte. Innis amala Simboo waan beekuuf afaanii-baasee 'sin jaalladhe' jechuu sodaatee obsaan jiraachaa ture.

Yeroo kun hundumtuu Uumamu maatiin Obbo Magarsaa mooraa obbo Kadir keessa kireeffatanii jiraachaa turan. Ergasiis mana bitatanii iddoo kan-biraatti galan. Kiyyaanis sana booda bilbilaan ishee waliin haasa'aa ture. Isheenis akkanni baay'ee ishee jaallatu yammuu bartetti, akka boonuu taatee " yaada kana keessaa baanee bifa obbolummaatiin itti haa fufnu" jettee booda deebite.

Inni garuu jaalala isheef qabu hir'isuu hin dandeenye. Ergasheen na dhiisi jettee boodayyuu jaalalli inni isheef qabu dabalaa deeme. Harka isaarratti maqaashee tumate. Suuraashee fakkeessee kutaa ciisichaasaa keessatti maxxanfate. Obboleessi isaa Qananiisaanis yeroo sana Simboo waliin kutaa tokko barachaa waan tureef waa'ee Kiyyaa isheetti hime. Simboonis bilbiltee waamtee akkanni hin miidhamneef gorsaa turte. Sun ta'us garuu Kiyyaan akka jaalalasheetiin maraatetti jiraachuu itti fufe.

Obbo Magarsaan guyyaa dilbataa tokko ganama mana obbo Kariimiin dhufanii maatiin akka qophii godhan itti himan. Maaltu ta'e jennaan, "bor ganama Abbaan Simboo bilisaan gadhiifamee isinitti makama jedhanii Sanyii fi Surraatti dubbatan. Surraanis Yerosuma gammachuu irraa kanka'e gara isaaniitti fiigdee haammattee itti maramte. Aadde Suutumeenis gammachuudhaan guutamanii fiigaa ollaatti himachuu deeman.

Obbo Magarsaanis 'dhagaa tokkoon simbira lama' akkuma jedhamu, kophaatti Simboo waamanii dhimma kanbiraas akka qaban isheetti himan. Itti aansaniis haala ilmisaanii Kiyyaan keessa jiru itti himan. " Ati ogeettii waan taateef akkamitti akka dhimma kana sirreessitu nibeekta, adaraa salphina kana keessaa na baasi. Ollaa fi firri natti kolfaa jira. Ilmikoo maraachuuf fiixeerra gaheera. Maaloo gorsi inni hiriyootasaa keessaa si qofa dhaga'a " jedhaniin.

Simboon waan ishee mudatee fi haala amma keessa jirtu yaadattee imimmaan buusaa "dhiifama naaf godhaa Abbaa Kiyyaa, an yeroo kanatti ba'aa namni naaf hin arginen baachaa jira. Dhibee eenyullee naaf hin hubannen dhukkubsachaa jira. Jireenyakoo tooratti deebisuuf waanin ta'aa jiru ana qofatu beeka. Yoon isin rakkisuu baadheef yeroo kanatti gaaffii akkasii narraa dhaabaa. Kiyyaan nama hin dhaga'u hamman danda'u gorseera" jettee deebisteef.

Isaanis haala isheen keessa jirtu osoo hin beekin kana gaafachuusaaniif dhiifama gaafatanii mooraa Obbo Kariim keessaa bahanii deeman.

Itti fufa...

@seenaajalaala
@lookoojalaala
#join
#Share
#forward

Eelaa Simboo

Kutaa 6ffaa

~~~~
~~~~

Simboon yerooma sana mana yaalaatti geeffamtee madaanshee hodhameef. Harmeenshee fi hiriyaanshee Leensaanis akka isheen baay'istee hin dhiphanneef ishee wajjin jiru. Surraan garuu akka manaa gad-hin baaneef Sanyiin balbala itti cufee, mana fuuldura taa'ee dhufaatii maatiisaanii eeguu jalqabe.

Ogeessota fayyaa Simboo yaalaa turan keessaa isheen tokko bakka Aadde Suutumeefaan taa'anii jiranitti siqxee " gaaffii Simboon nuuf dhiyeessite irratti hundaa'uudhaan qorannaa guutuu gooneefii turre. Madaanshees haala gaariidhaan hodhameera. Wanti yaaddoo isinitti ta'u hin jiru. Akka firiin qorannaa agarsiisutti oduu gammachuu tokkos qabadhee dhufeera" jetteen.

Aadde Suutumeenis yeroo kana dhaga'an achumatti jilbeeffatanii Waaqa galateeffatan. "Waan fedhe haatahu wanti guddaan nagaa ta'uu isheeti" jedhanii deebisaniif.

Leensaan immoo "mee oduu gammachuu sana nutti himi" jettee gaafatte. Ogeettiin fayyaas " gara Simboo ilaalaa, fuulashee ibsuudhaan Simboon ulfa ji'a sadiiti. Akka carraashee ta'eemmoo nagaadha wanti nama yaaddessu hin jiru " jetteen.

Harmeen Simboo nahanii diilallaa'an. Haasaatu harkaa bade. Waan deebisaniif wallaalanii ijaan garashee ilaaluu jalqaban. Xiqqoo turanii balbala banatanii gadbahuudhaan " nan salphadhe! mucaankoo Adam gurbaa abaaramaa sanaaaf ulfoofte" jechaa ofirra gad-taa'anii imimmaan roobsan.

Imimmaan isaanii akka bokkaa arfaasaa dhaabbachuu dide. "Yaa Rabbi barana an maaluman si yakke? maal adabni hammana gahu? Maal yaa Rabbi biyyan itti kabajamee jiraachaa jirutti na salphista? Adaraa gooftaakoo osoon beekuu, osoon hin beekinis isan si yakkeef natti araarami. Salphinni kun na gaha" jechaa imimmaan coccophsan. Namoonni hospitaala keessa turan tasgabeessuuf yaalan. Leensaanis oduu dhageesse kanatti gammaduu baattullee, garuu akka Simboon hin dhiphanneef callistee haasaa jijjiirte.

Adeemsi maqaa obbo Kariimiin galmee yakkaa keessaa dhabamsiisuu Aangawoota Olaanoo fi abboota qabeenyaa hiriyoota obbo Kariimiin eegalame waan milkaa'aa jiru fakkaata. Mana murtii,waajjira poolisii fi manneen hojii mootummaa keessaa waahelotaa fi nama isaaniif hojjetu ni qabu. Dhimma hedduu irratti maallaqaan abbaa fedhe afaan qabachiisuu itti beeku.

Huseeniin yakkamaa taasisuuf shirri isaan xaxaa turanis milkaa'aa jira. Ragaan obbo Kariimiin shakkamaa godhus suuta suuta dhadhaa abidda buute ta'aa jira.

Maatiin obbo Taliilaas yeroo garagaraatti mana murtiitti iyyachaa turanillee, qaamni haqaaf dhaabbatee isaan gargaare hin turre. Obbo Kariimiis gargaarsa hiriyoota isaaniitiin mana hidhaarraa bilisaan gadhiifamuuf fiixeerra gahaniiru...

Itti fufa....

#lookoojalaala
#seenaajaalalaa
#Share
#join

Eelaa Simboo

Kutaa 5ffaa

Adam jaalalleen Simboo kaleessa nama baay'ee ishee jaallatu ture. Har'a garuu miti. Jaalala hinaafsisaa lamaan isaanii gidduu ture, gara jibba hamaatti jijjiire. "Nu warra gumaati" jedhee hamileeshee cabse.

Simboon manaa baatee osoo torbee hin guutin deebitee galte. Galtees mana hin teenye. Kallattiidhaan mana yaalaa deemtee Sanyii gaafatte. Akka isheen sodaatte hin turre. Yaala gaarii argatee gara manaatti geggeeffamaa ture.

Itti fuftee waajjira poolisii kutaa magaalaa Boolee,Aanaa 9 fuuldura jiru deemtee abbaashee gaafatte. Obbo Kariim abdii kutataniiru. Fuulli jijjiiramee, iji isaaniis keessatti xixinnaatteetti. Yeroo Simboo argan garuu fuullisaanii ifee miira gammachuutiin imimmaan buusan.

Hiriyoonnii fi abboonni qabeenyaa waaheloota isaanii ta'an maallaqa kaffaluudhaan obbo Kariimiin mana hidhaatii baasuuf yaalaa jiru. "Jalqaba natti dhukaafamnaanin dhagaadhaan ofirraa ittise" jedhanii jecha sobaa poolisootaaf kennuunsaanii caalaatti qorannoo kanbiraatiif karaa saaqe.

Yeroo obbo Taliilaa irratti ajjeechaan raawwate halkan waan tureef, eenyu akka dhukaase sirriitti namni arge hin turre. Kanaafuu namoota achi turan irratti qorannaan akka godhamuuf poolisiin heyyama mana murtii gaafate.

Manni namoota bakkicha turanii yeroo sakattaa'amu Huseen harkatti shugguxiin seeraan alaa qabame. Rasaasni obbo Taliilaa rukute achi buuteensaa waan dhabameef, shakkiidhaan Huseen to'annaa jala oole. Obbo Kariim garuu guyyaa yakka ajjeechaa obbo Taliilaa irratti raawwatan sana halkan shugguxiisaanii iddoo kanbiraa dhoksaniiru. Qorattootni yakkaa hiriyoota obbo Kariim harkaa mattaa'aa fudhatanis, Huseen irratti qorannaa cimsan.

Surraan erga Simboon manatti deebitee booda, ijaan argaa ishee jibbite. Gaafuma ishee argitu nagaa dhabdi, ni hammacamti.
Simboodhaan "Kun hundumtuu sababakeetiin ta'e. Situ wanbadee sanatti michoomee jireenya keenya jeeqe, si arguu hin barbaadu ijakoo duraa deemi" jetteen.

Maatiinis kadhatanii akka isheen tasgabbooftu taasisuuf yaalan.
Simboonis gadditee afaan qabattee turuu filatte. Deebii tokkollees hin deebisneef. Surraan garuu Simboo akkuma jibbitetti itti fufte.

Osoo haala sanaan jiraatanii ji'a 3 booda, guyyaa tokko galgala garuu wanti hin yaadamne Surraa fi Simboo gidduutti Uumame. Surraan miira aarii fi yaada ijoollummaatiin gowwoomfamtee obboleettiishee goraadeedhaan waraante. Simboon of-wallaaltee kufte. Dhiignishees baay'ee waan dhangala'eef, Aadde Suutumeen iyyanii ollaa birmachiifatan.

Gochaa baay'ee nama gaddisiisu ture. Namni kana arge hundi waan jedhu wallaalee afaan qabate. Maatii fi ollaanis battaluma Simboo mana yaalaatti geessan....

Itti fufa.
#seenaajaalalaa



Join godhaa

"Morma kankee jalaa
Foolii kankee suufee
Gororakee nadhii
Sirnaan unee quufee,
Osoon si hammadhee
Gurraatti si hasaasee
Xuuxee si dhungadhee
Si'iis dheebuu baase,

Silaa natti toleen
Uffee jedhaa laata?
Ana har'as kunoo
Onneen na dhahata!

Morma kankee lookoo
Taakkuu lama ga'u,
Ani dheebuu kankee
Maaliin dharraa ba'u?
Ifa fuulakeetii
Seeqaan basaq gootee
Libsuu ijakeetii
Suuta boloq gootee,

Akka dhala dhabaa
Ana na mararta;
Qooda simboof taphaa
Jiraa na dararta!"

#seenaajaalalaa
#Jaalala_dhugaa
#join
#Share
#lookoojalaala

Ati nama. Nama keessaa garuu adda natti taata. Jechootaa fi gochaan wal simsiistee gaafa ati haalota jiruu toora naaf galuu didan karaa qabsiistee natti haasoftu keessa koottu eyyeen akkasuma jedhee qaamaa qalbiin si dhaggeeffatee dhagaha🥰

Jaalala keessatti immoo qabeenya guddaan wal qabaachudha jettees gaafa ati ejjennoo guutuun onnee natti hortu atumtuu jaalala jedhamu san natti fakkaatta😘

Kanaafan yoon kophaa jirus jechoota kee qalbii koo keessaa baasee dhaggeeffadha. Jireenyaf gammachuu laachuu ni dandeessa. Sin Jaaladha.



#join
#Jaalala_dhugaa
#seenaajaalalaa
@seenaajalaala