I. ድኅነት በክርስቶስ ስም ብቻ አለ።
መዳንም በሌላ በማንም የለም፤ እንድንበት ዘንድ የሚገባን ለሰዎች የተሰጠ ስም ከሰማይ በታች ሌላ የለምና። የሐዋርያት ሥራ 4:12
ወንድሞች፥ ስለ ኢየሱስ ክርስቶስ እንደ እግዚአብሔር፥ እንደ ሕያዋንና እንደ ሙታን ፈራጅ በዚህ መንገድ ልናስብ ይገባል። ሁለተኛ ቄሌምንጦስ (ዓ.ም. 100) ምዕራፍ 1
...በእግዚአብሔር ቸርነት እንድንበቃ፥ በራሳችን ወደ እግዚአብሔር መንግሥት ለመግባት እንደማንችል ግልጽ ስለሆነ፥ በእግዚአብሔር ኃይል እንድንችል... እንግዲህ፥ ቀደም ሲል የባሕሪያችን ሕይወትን ለማግኘት አለመቻላችንን ካሳየን፥ አሁን ደግሞ ምንም ኃይል የሌላቸውን ፍጥረታት እንኳ ሊያድን የሚችል አዳኝን ከገለጸ፥ በሁለቱም ምክንያት በቸርነቱ እንድናምንና እንደ ሞግዚት፥ አባት፥ አስተማሪ፥ አማካሪ፥ ሐኪም፥ አእምሮ፥ ብርሃን፥ ክብር፥ ግርማ፥ ኃይልና ሕይወት እንዲህ እንድንቆጥረው ወደደ። ለዲዮግኔጦስ የተላከ ደብዳቤ (ዓ.ም. 125-200) ምዕራፍ 9
“ጌታዬ፥ አየሁ” አልኩት። እርሱም “እንዲህ” አለ፥ “የልጁን ስም ካልተቀበለ በቀር ማንም ወደ እግዚአብሔር መንግሥት አይገባም... ስሙን የማይቀበል ሁሉ ወደ እግዚአብሔር መንግሥት አይገባም።” ሄርማስ (ዓ.ም. 150) ከአኒቅያ በፊት ያሉ አባቶች ጥራዝ 1 ገጽ 47
“እነርሱ” አለ፣ “ቅዱሳን መናፍስት ናቸው፤ እነዚህ ካላለበሷቸው ማንም ወደ እግዚአብሔር መንግሥት ሊገባ አይችልም፤ ስሙን ብቻ ብትወስዱ፥ እነርሱ ካልሰጧችሁ ግን ምንም ጥቅም የለውም... ስለዚህ፥ ስሙን ይዛችሁ፥ ኃይሉን ካልያዛችሁ፥ ስሙ ለምንም አይጠቅምም።” ሄርማስ (ዓ.ም. 150) ከአኒቅያ በፊት ያሉ አባቶች ጥራዝ 1 ገጽ 48
“በሙሉ ልባቸው ስሙን የሚሸከሙትንም ጭምር። እርሱ ራሱ የእነርሱ መሠረት ነው፤ ስሙን ለመሸከም ስለማይፈሩ በደስታ ይደግፋቸዋል።” ሄርማስ (ዓ.ም. 150) ከአኒቅያ በፊት ያሉ አባቶች ጥራዝ 1 ገጽ 48
የመጀመሪያው እምነት ነው፤ ሁለተኛው ራስን መግዛት፤ ሦስተኛው ኃይል፤ አራተኛውም ትዕግሥት። በመካከላቸው ያሉት ደግሞ እነዚህ ስሞች አሏቸው – ቀላልነት፣ ግብዝነት አለመኖር፣ ንጽሕና፣ ደስታ፣ እውነት፣ ማስተዋል፣ ስምምነት፣ ፍቅር። እነዚህን ስሞችና የእግዚአብሔር ልጅ ስም ያለው ሰው ወደ እግዚአብሔር መንግሥት ሊገባ ይችላል። ሄርማስ (ዓ.ም. 150) ከአኒቅያ በፊት ያሉ አባቶች ጥራዝ 1 ገጽ 49
II. በድኅነት ውስጥ የእግዚአብሔር ጸጋ ሚና
ጸጋው በእምነት አድኖአችኋልና፤ ይህም ከራሳችሁ አይደለም፥ የእግዚአብሔር ስጦታ ነው። ኤፌሶን 2:8
ለሁሉም ሰዎች የሚገለጥና ድኅነትን የሚያመጣ የእግዚአብሔር ጸጋ፥ ኃጢአተኝነትንና ዓለማዊ ምኞትን ትተን፥ በአሁኑ ዓለም ራሳችንን በመግዛትና በጽድቅ እግዚአብሔርን በመምሰል እንድንኖር ያስተምረናል። ቲቶስ 2:11, 12
የክርስቶስን ደም በጽናት እንመልከት፥ ለድኅነታችን ስለፈሰሰ ለእግዚአብሔር ምን ያህል ክቡር እንደሆነ እንይ፥ ንስሐንም በዓለም ሁሉ ፊት አቅርቧል። ቀሌምንጦስ ዘሮማ (ዓ.ም. 96) ምዕራፍ 7
“እግዚአብሔር” ይላል [ቅዱስ ጽሑፉ]፥ “በትዕቢተኞች ላይ ይቃወማል፥ ለትሑታን ግን ጸጋን ይሰጣል።” እንግዲህ፥ እግዚአብሔር ጸጋን ለሰጣቸው ሰዎች እንጣበቅ። ሁልጊዜ ራሳችንን እየተቆጣጠርን፥ ከማጉረምረምና ከክፉ ወሬ ሁሉ ርቀን፥ በሥራችን እንጸድቅ እንጂ በቃላችን አይደለም፥ በስምምነትና በትሕትና እንለብስ። ቀሌምንጦስ ዘሮማ (ዓ.ም. 96) ምዕራፍ 30
ርኅራሄ አድርጎልናልና፥ በምሕረቱም አድኖናል፥ በእኛም ብዙ ስሕተትና ጥፋት አይቶ፥ ከእርሱ ካልሆነ በቀር የድኅነት ተስፋ በሌለን ጊዜ እንኳ። እኛ ባልነበርን ጊዜ ጠራን፥ ከሌለንም እንድንሆን ፈቀደ። ሁለተኛ ቀሌምንጦስ (ዓ.ም. 100) ምዕራፍ 1
እርሱን ባታዩትም፥ ሊነገር በማይችልና በክብር በሞላ ደስታ ታምናላችሁ፤ ብዙዎችም ወደዚያ ደስታ ለመግባት ይመኛሉ፤ ከሥራ ሳይሆን በእግዚአብሔር ፈቃድ በኢየሱስ ክርስቶስ በጸጋ እንደዳናችሁ ታውቃላችሁና። ስለዚህ ወገባችሁን ታጠቁና ከከንቱና ባዶ ወሬ ከብዙዎችም ስሕተት ርቃችሁ በእግዚአብሔር ፍርሃትና በእውነት አምልኩት። ፖሊካርፕ (ዓ.ም. 69-156) ምዕራፍ 1-2
ጸጋ፥ ማስተዋልን የሚሰጥ፥ ምሥጢሮችን የሚገልጥ፥ ጊዜያትን የሚያስታውቅ፥ በታማኞች ላይ የሚደሰት፥ የእምነትን መሐላ የማይጥሱና የአባቶችን ድንበር የማይተላለፉትን እንኳ ለሚፈልጉት የሚሰጥ። ለዲዮግኔጦስ የተላከ ደብዳቤ (ዓ.ም. 125-200) ምዕራፍ 11
የሚናገረውን አዳኝ እንዲህ እንስማው፥ “ኑ፥ ተከተሉኝ።” ለልበ ንጹሖች አሁን መንገድ ይሆናል። ርኩስ በሆነ ነፍስ ግን የእግዚአብሔር ጸጋ አይገባም። ቀሌምንጦስ ዘእስክንድርያ (ዓ.ም. 195) ከአኒቅያ በፊት ያሉ አባቶች ጥራዝ 2 ገጽ 595
እግዚአብሔር ከሚፈልጉ ነፍሳት ጋር ይተባበራል። እነርሱ ግን ቅንዓታቸውን ቢተዉ፥ በእግዚአብሔር የሚሰጠው መንፈስ ደግሞ ይቆማል። የማይፈልጉትን ማዳን የሚያስገድድ ሰው ሥራ ነውና፤ የሚፈልጉትን ግን ማዳን የጸጋን የሚያሳይ ነው። የእግዚአብሔር መንግሥትም ለዳተኛዎችና ለሰነፎች አይደለም... ቀሌምንጦስ ዘእስክንድርያ (ዓ.ም. 195) ከአኒቅያ በፊት ያሉ አባቶች ጥራዝ 2 ገጽ 597
III. በድኅነት ውስጥ የእምነት ሚና
ራሓብ የዝሙት ሴት በእምነትዋና በመስተንግዶዋ ድናለች። ቀሌምንጦስ ዘሮማ (ዓ.ም. 96) ምዕራፍ 12
አባታችን አብርሃም የተባረከው በምን ምክንያት ነበር? በእምነት ጽድቅንና እውነትን ስለሠራ አልነበረምን? ቀሌምንጦስ ዘሮማ (ዓ.ም. 96) ምዕራፍ 31
እኛም በክርስቶስ ኢየሱስ በፈቃዱ እንደተጠራን፣ በራሳችን ኃይል፣ ጥበብ፣ ማስተዋል፣ ወይም በቅዱስ ልባችን በሠራናቸው መልካም ሥራዎችና ጽድቅ የምንጸድቅ አይደለንም። ሁሉን ቻይ አምላክ ከጥንት ጀምሮ የነበሩትን ሁሉ ያጸደቀው በእምነት ነው። ክብርና ምስጋና ለዘላለም ለእርሱ ይሁን። አሜን። ታዲያ ምን እናድርግ፣ ወንድሞቼ? መልካም ሥራዎችን በመተውና ፍቅርን በመርሳት ዝም ብለን እንቀመጥ? በፍጹም! ይልቁንስ እያንዳንዱን መልካም ሥራ ለመሥራት በጋለ መንፈስና በቅንዓት እንጣደፍ።ቀሌምንጦስ ዘሮማ (ዓ.ም. 96) ምዕራፍ 32-33
እንግዲህ፣ የተወደዳችሁ፣ በመጨረሻው በትዕግስት ከሚጠብቁትና የተስፋ ቃሉን ከሚካፈሉት መካከል ለመገኘት እንታገል። ይህ እንዴት ሊሆን ይችላል? በእምነት አእምሯችንን በእግዚአብሔር ላይ ካተኮርን፤ እርሱን ደስ የሚያሰኙና የሚቀበላቸውን ነገሮች ከፈለግን፤ ከእርሱ ፍጹም ፈቃድ ጋር የሚስማሙትን ካደረግንና የእውነትን መንገድ ከተከተልን፤ እንዲሁም ከራሳችን ዐመፅን፣ በደልን፣ ምቀኝነትን፣ ግጭትን፣ ክፋትን፣ ማታለልን፣ ሐሜትን፣ ጀርባ ማጥለቅን፣ ለእግዚአብሔር ጥላቻን፣ ትዕቢትን፣ እብሪትን፣ ከንቱነትንና እንግዳ ተቀባይነትን ካስወገድን።ቀሌምንጦስ ዘሮማ (ዓ.ም. 96) ምዕራፍ 35
በኢየሱስ ክርስቶስ በምታምኑና በምትወዱ ጊዜ ከእናንተ ምንም ነገር የተሰወረ አይደለም፥ እነዚህ የሕይወት መጀመሪያና መጨረሻ ናቸውና – እምነት መጀመሪያ ፍቅርም መጨረሻ ነው – ሁለቱም በአንድነት ሲገኙ እግዚአብሔር ናቸው፥ ሌላውም ሁሉ እስከ እውነተኛ ክብር ድረስ በእነርሱ ይከተላል።