በትረማርያም አበባው Betremariam Abebaw

✔️መልስ፦ የሞት መውጊያ ኃጢአት ናት ማለት ሞት እንዲመጣ ምክንያቷ ኃጢአት ናት ማለት ነው። የኃጢአትም ኃይሏ ኦሪት ናት ማለት ኃጢአትን አጉልታ ለይታ ለይታ የምታሳውቅ ኦሪት ናት ማለት ነው። እንዲሁም ኦሪትን መሻር ኃጢአትን ስለሚያበዛ የኃጢአት ኃይሏ ኦሪት ናት አለ።

▶️፳፪. “ነገር ግን በጌታችን በኢየሱስ ክርስቶስ በኩል ድል መንሣትን ለሚሰጠን ለእግዚአብሔር ምስጋና ይሁን" ይላል (1ኛ ቆሮ.15፥57)። ራሱ ክርስቶስ አይሰጥም ወይ? ለምን በኩል አለ?

✔️መልስ፦ ራሱ ክርስቶስም ይሰጣል። ድል መንሣትን መስጠት የሦስቱም ማለትም የአብ፣ የወልድ፣ የመንፈስ ቅዱስ የአንድነት ሥራ ስለሆነ አንዱ ብቻ ቢጠራም ሁለቱንም ይመለከታል።

▶️፳፫. 1ኛ ቆሮ.11፥10 ላይ "ሴት ከመላእክት የተነሣ በራሷ ሥልጣን ሊኖራት ይገባል" ይላል። ከመላእክት የተነሣ ማለት ምን ማለትነው?

✔️መልስ፦ ከመላእክት የተነሣ ማለት ጠባቂ መላእክቶቿ እንዳያዝኑባት ጌታ ተከናነቡ እንዳለ መከናነብ አለባት ማለት ነው። መላእክት የሚለው አለቆች ተብሎም ይተረጎማል። አለቆች የተባሉ ቀሳውስት ካህናት ጸጕሯን አይተው በፍትወት እንዳይወድቁ ራሷን ትከናነብ ማለት ነው።

▶️፳፬. 1ኛ ቆሮ.13፥2 ላይ "እምነት ሁሉ ቢኖረኝ ፍቅር ከለለኝ ከንቱ ነኝ" ይላል፡፡ እምነት ጽድቅ ሆኖ ለአብርሃም እንደተቆጠረለት በሮሜ ፬ አይተናል። ከዚህ ጋር አጋጭም?

✔️መልስ፦ አይጋጭም። ከዚህ ላይ እምነት ኖሮን ፍቅር ከሌለን እንደማንጠቀም ለመግለጽ ፍቅር ከሌለኝ ከንቱ ነኝ ብሏል። አብርሃም ደግሞ እምነትን ከፍቅር ጋር አስተባብሮ ይዞ ስለነበረ በመሠረቱ በእምነት ጸደቀ ተብሏል።

▶️፳፭. “ሞት ሆይ መውጊያህ የት አለ? ሲኦል ሆይ ድል መንሣትህ የት አለ" ይላል (1ኛ ቆሮ.15፥55)። ሞት የሆነ አካል ያለው ነገር ነው እንዴ?

✔️መልስ፦ አይደለም። በመጽሐፍ ቅዱስ አካል የሌላቸውን ነገሮች አካል እንዳላቸው አድርጎ መግለጽ የተለመደ ነው። ይኸውም ሐሳቡን በምሳሌ አጉልቶ ለማሳየት (Figurative ለማድረግ) ነው። ፍሬ ነገሩ ሞትም ድል መንሣት አልቻለም። መቃብርም ይዞ ማስቀረት አልቻለም ማለት ነው።

▶️፳፮. ፩ኛ ቆሮ.፲፩፥፰ ላይ "ወንድ ግን ከሴት የተገኘ አይደለም" ይላል። ፩ኛ ቆሮ.፲፩፥፲፪ ደግሞ "ሴት ከወንድ እንደተገኘች እንዲሁ ወንድ ከሴት ተገኘ" ይላል። ይህ እንዴት ይታረቃል?

✔️መልስ፦ የመጀመሪያው ወንድ ከሴት የተገኘ አይደለም የሚለው በጥንተ ተፈጥሮ ነው። በጥንተ ተፈጥሮ አዳም ቀድሞ ተፈጥሮ ሔዋን ከአዳም ጎን ተገኝታለችና ነው። ቁጥር 12 ላይ ያለው ደግሞ ወንድ የተባለ ክርስቶስ ሴት ከተባለች ድንግል ማርያም ተወለደ ማለት ነው።

▶️፳፯. “ጌታን ኢየሱስ ክርስቶስን የማይወድ ቢኖር የተረገመ ይሁን። ጌታችን ሆይ ና” ይላል (1ኛ ቆሮ.16፥22)። ጌታችን ሆይ ና ማለቱ ዕለተ ምጽአት ይፍጠን ማለት ነው?

✔️መልስ፦ አዎ። ክርስቶስን የማይወድ ሰው የተረገመ ነው። ከዚህም ጌታችን ሆይ ና የሚለው ለማይመለሱ ሰዎች አምላካዊ ፍርድህ ይፍጠንባቸው ለማለት ነው።

▶️፳፰. “እግዚአብሔርም በቤተ ክርስቲያን አንዳንዶቹን አስቀድሞ ሐዋርያትን ሁለተኛም ነቢያትን ሦስተኛም አስተማሪዎችን" ይላል (1ኛ ቆሮ.12፥28)። ሐዋርያት፣ ነቢያትን እና አስተማሪዎች የተባሉ እነማን ናቸው?

✔️መልስ፦ ሐዋርያት የተባሉ 12ቱ ናቸው። ነቢያት የሚላቸው 72ቱ አርድእት ናቸው። አስተማሪዎች የሚባሉት ከሐዋርያትና ከአርድእት በኋላ የተነሡ እስከ ዕለተ ምጽአት የሚነሡ ጳጳሳት ሊቃውንት ናቸው።

▶️፳፱. “ከዕውቀት ከፍለን እናውቃለንና ከትንቢትም ከፍለን እንናገራለንና” ይላል (1ኛ ቆሮ.13፥9)። የዕውቀት ተከፍሎ እንዴት ነው? ይህ የዕውቀት ተከፍሎ ዶግማ በሆኑ ትምህርቶች አንጻር እንዴት ይታያል?

✔️መልስ፦ የሰው ዕውቀት ውሱን ነው። ተከፍሎ አለበት። ሁሉን የሚያውቅ እግዚአብሔር ብቻ ነው። በዶግማዊ ዕውቀቶችም ለመዳን የሚያስፈልገውን እርሱ ስለእርሱ የገለጸልንን ያህል ብቻ እናውቃለን። ከዚያ በላይ ያለውን ባለማወቅ ሆነን ዕውቀትን ሁሉ ለእርሱ ሰጥተን እግዚአብሔር ያውቃል እንላለን። ወነኀድግ ዘንተ መካነ ለእግዚአብሔር እንዲል። ለምሳሌ እግዚአብሔር እንዳለ እናውቃለን። እንዴት እንደሚኖር ግን አናውቅም። ከኅሊና በላይ፣ ከመመርመር በላይ ነውና።

▶️፴. 1ኛ ቆሮ.13 ስለ ፍቅር በስፋት ይናገራል። ለመሆኑ ይህ ፍቅር ምን ዓይነት ፍቅር ነው? እንዴትስ ይገለጻል?

✔️መልስ፦ ፍቅር የሚባለው እግዚአብሔርን መውደድና ቢልንጀራን መውደድ ተብሎ ይከፈላል። እግዚአብሔርን መውደድ አድርጉ ያለንን በማድረግ ይገለጣል። ባልንጀራን መውደድ ለእኛ ሊደረግልን የምንፈልገውን መልካም ነገር ለሌሎች በማድረግ ይገለጣል። እንዲሁም በእኛ ሊደረግብን የማንፈልገው ነገር በሌሎችም እንዳይደረግ በመመኘት ይገለጣል።

▶️፴፩. “ዛሬስ በመስተዋት በድንግዝግዝ እንደምናይ ነን በዚያን ጊዜ ግን ፊት ለፊት እናያለን (1ኛ ቆሮ.13፥12)። በዚያን ጊዜ የተባለው መቼ ነው? የሰው ልጅ ፍጹም የሚሆንበት ጊዜ አለ ወይ?

✔️መልስ፦ የሰው ልጅ ፍጹም ተብሎ ሲቀጸልለት አንጻራዊ ፍጹም ነው። ከዚህም በዚያን ጊዜ የተባለው ከወጣኒነት ተለይቼ ፍጹም በሆንኩ ጊዜ ማለት ነው።

▶️፴፪. “ለኬፋም ታየ በኋላም ለአሥራ አንዱ” ይላል (1ኛ ቆሮ.15፥5)። ኬፋ ማን ነው? አሥራ አንዱ እነማን ናቸው?

✔️መልስ፦ ኬፋ የተባለ ጴጥሮስ ነው። አሥራ አንዱ ያላቸው ሌሎች ሐዋርያት ናቸው።

▶️፴፫. “ሴቶች በማኅበር ዝም ይበሉ። ሕግ ደግሞ እንደሚል እንዲገዙ እንጂ እንዲናገሩ አልተፈቀደላቸውምና" ይላል (1ኛ ቆሮ.14፥34)። እንዴት ይተረጎማል? ዘመን አመጣሽ ፌሚኒስት ነን የሚሉ ሰዎቾ ይህን ጥቅስ ሴቶችን የበታች ያደርጋል ይላሉና።

✔️መልስ፦ ሴቶች በማኅበር ማለት በጉባኤ ዝም ይበሉ ማለት ነው። እግዚአብሔር ያዘዘውን ማድረግ የበላይ ያደርጋል እንጂ የበታች አያደርግም። የእግዚአብሔርን ቃል የሚቃወም ሰው እምነት አልባ ሰው ነው። እግዚአብሔር ለሁሉ የሚሻለውን ነገር ተናግሯል። በተፈጥሮምኮ ሴትና ወንድ ይለያያል። ነገር ግን ለሁሉ የሚጠቅመውን አደረገ እንጂ አላበላለጠም። በቅድስና ከፍጥረታት ሁሉ በላይ የሆነች ድንግል ማርያም ናት። ሰውን የሚያበላልጠው ሥራው ነው።

▶️፴፬. “ለሴት በማኅበር መካከል መናገር ነውር ነውና። ምንም ሊማሩ ቢወዱ በቤታቸው ባሎቻቸውን ይጠይቁ" ይላል (1ኛ ቆሮ.14፥35)። ሴቶች በማኀበር ተቀምጠው መማር የተለከለ ነው እንዴ?

✔️መልስ፦ በማኅበር መካከል (በቤተ ክርስቲያን) አይናገሩ ተባለ እንጂ አይማሩ አልተባለም። ነገር ግን በትምህርቱ ያልገባቸውን መጠየቅ ከፈለጉ ባሎቻቸውን ይጠይቁ ማለት ነው።

▶️፴፭. "የሚበሰብሰውም የማይበሰብሰውን አይወርስም" ይላል (1ኛ ቆሮ.15፥50)። እንዴት ይተረጎማል? ቀጥሎ ዝቅ ብሎ “ይህ የሚበሰብሰው የማይበሰብሰውን ሊለብስ ይህም የሚሞተው የማይሞተውን ሊለብስ ይገባዋልና" ይላል። ይህ እንዴት ይታረቃል?

▶️፲. 1ኛ ቆሮ.11፥34 ላይ “ማንም የራበው ቢኖር ለፍርድ እንዳትሰበሰቡ በቤቱ ይብላ" ሲል ምን ማለት ነው?

✔️መልስ፦ ከቁጥር 33 ጀምረን ስንመለከተው ለመብላት በተሰበሰባችሁ ጊዜ ይላል። ከሰዎች ጋር ለመብላት ለመሰብሰብ የፈለገ ሰው ቢኖርና ያ ሰው የራበው ቢሆን አስቀድሞ ከቤቱ በልቶ ይምጣ ማለት ነው። ይኸውም በወንድሞች መካከል ሳስቶ በደል እንዳይሆንበት ነው።

▶️፲፩. 1ኛ ቆሮ.11፥7 ላይ "ወንድ የእግዚአብሔር ምሳሌና ክብር ስለ ሆነ መከናነብ አይገባውም" ሲል መከናነብ ከእግዚአብሔር ምሳሌ እና ክብር ጋር ምን ያገናኘዋል?

✔️መልስ፦ ወንድ ልጅ በእግዚአብሔር አምሳል ስለተፈጠረ የእግዚአብሔር መልክ (Image of God) ነኝ ለማለት ተገልጦ ይሄዳል። የተከናነበ ሰው የምን ምሳሌ እንደሆነ አይታወቅምና። የሰው መልኩ የሚታየውም ካልተከናነበ ነውና። ታዲያ ሴትስ የእግዚአብሔር መልክ አይደለች ለምን አትከናነብም ቢሉ የተገኘችው ከጎን አጥንት ነው። አጥንት ደግሞ የተሸፈነ ነውና ትሸፈን ተብሏል።

▶️፲፪. “ራሱን ተከናንቦ የሚጸልይ ወይም ትንቢት የሚናገር ወንድ ሁሉ ራሱን ያዋርዳል” ይላል (1ኛ ቆሮ.11፥4)። ይህ መከናነብ ከመነኵሴዎች ቆብ እና ከጥምጥም ምን ይለየዋል? ደግሞም በጸሎት ጊዜ ምእመናን ባርኔጣ ወይም ቆብ እንዲያደርጉ አይፈቀድላቸውም እና ይህ በቤተክርስቲያናችን ሥርዓት እንዴት ይታያል?

✔️መልስ፦ መነኮሳት ቆብ እንዲያደርጉ ሥርዓት የሠራላቸው ራሱ እግዚአብሔር ነው። በመጽሐፈ መነኮሳት እንደተገለጸው መልአክ ለእንጦንስ አሳይቶታል። ቆብ ክርስቶስ በመስቀል በተሰቀለ ጊዜ ያደረጉለት የአክሊለ ሦክ ምሳሌ ነው። ጥምጥምም በዚህ መልኩ የሚተረጎም ነው። በነገረ ማርያም እንደተገለጸው ሐዋርያት የድንግል ማርያምን መጎናጸፊያ ተካፍለው በራሳቸው ያደርጉት ነበር። ጥምጥም የዚህ ምሳሌ ነው። ባርኔጣ ግን ሃይማኖታዊ መሠረት ያለው አይደለም። ስለሆነም ከአክሊል፣ ከጥምጥም፣ ከአስኬማ፣ ከቆብ ውጭ ሌላ ልብስ በራሳችን አድርገን መከናነብ አይገባንም ማለት ነው።

▶️፲፫. 1ኛ ቆሮ.14፥7 ስለ ቋንቋ፣ ትንቢት እና በትርጉም ስለማስተማር በሚናገርበት አንቀጽ መሰንቆ፣ ክራርና እምቢልታን ያነሣል። በክራር ማመስገን ይቻላልን?

✔️መልስ፦ የአማርኛው ትርጉም አሳስቶት እንጂ ክራር ሳይሆን በገና ነው የሚለው። እንግሊዘኛው flute (ዋሽንት) or harp (በገና) ይላል። እንጂ በገና (lyre) አይልም። ግእዙንም ብናየው መሰንቆሁኒ ወእንዚራሁኒ ይላል። እንዚራ ደግሞ በገና ነው። ማስረጃው "ወዳዊትሰ የአነዝር በእንዚራ ቅድመ ታቦተ እግዚአብሔር" የሚለው ነው (2ኛ ሳሙ.6፥14)። ዳዊት ሀብተ በገና እንጂ ሀብተ ክራር ነበረው አልተባለምና። በቀኖና ደረጃ በሲኖዶሰ ከተወሰነ በክራር መዘመር ይቻላል። እስካልተቀነነ ድረስ ግን በራሳችን ጉልበት በክራር ካልዘመርን ማለት ተገቢ አይደለም።

▶️፲፬. 1ኛ ቆሮ.11፥31 ላይ "እኛ በራሳችን ብንፈርድ ኖሮ ባልተፈረደብንም ነበር" ይላል። በራሳችን ብንፈርድ የሚለው እንዴት ይተረጎማል?

✔️መልስ፦ በበደልነው በደል ራሳችንን መውቀስና በራሳችን መፍረድ ይገባናል ማለት ነው። በራሳችን ኃጢአት ንስሓ ካልገባን በሰማይ እግዚአብሔር ይፈርድብናል ማለት ነው።

▶️፲፭. 1ኛ ቆሮ.12፥3 ላይ "በመንፈስ ቅዱስም ካልሆነ በቀር ኢየሱስ ጌታ ነው ሊል አንድስ እንኳ እንዳይችል አስተዋቃችኋለሁ" ይላል። በቃል በመናገር ነውን? ከሆነ የማያምኑም ይላሉና እንዴት ይታያል?

✔️መልስ፦ በቃል በመናገር ብቻ አይደለም። መንፈስ ቅዱስ አድሮበት ካልሆነ በቀር በክርስቶስ አምኖ፣ ክርስቶስን የባሕርይ አምላክ ነው ብሎ ኢየሱስ ጌታ ነው የሚል የለም ማለት ነው። በክርስቶስ አምነው፣ ተጠምቀው፣ ምግባር ትሩፋት ሠርተው ኢየሱስ ጌታ ነው የሚሉት በመንፈስ ቅዱስ ነው ማለት ነው። ሳያምኑ ኢየሱስ ጌታ ነው የሚሉ ካሉ ግን በመንፈስ ቅዱስ ነው አይባልም። ቅዱስ ጳውሎስ ይህንን የተናገረው ለአማኞች ብቻ እንደሆነ ቅዱስ ዮሐንስ አፈወርቅ እንደሚከተለው ገልጾታል። If “no one can say that Jesus is Lord except by the Holy Spirit”, What can we say about those who have called His name without having the Spirit? Here, it is befitting of us to understand that Paul was not speaking about the Catechumen who were not yet baptized, but about the believers and the nonbelievers. (St. John Chrysostom)

▶️፲፮. 1ኛ ቆሮ.13፥10 ላይ "ፍጹም የሆነ ሲመጣ ግን ያ ተከፍሎ የነበረው ይሻራል" ሲል እንዴት ይተረጎማል?

✔️መልስ፦ ፍጹም የሆነ ሲመጣ ተከፍሎ የነበረው ይሻራል። ፍጹም ዕውቀት ከጥርጣሬ ያድናልና። በአጭሩ ጥርጣሬ (ጥቂት ዕውቀት) በፍጹም ዕውቀት ይሻራል ለማለት ነው። ቅዱስ ባስልዮስ ዘቂሣርያ ይህንን እንደሚከተለው ገልጾታል። Although everyone of us perpetually seek more knowledge; Yet it remains “a knowledge in part” in all issues, compared to “the perfect knowledge”; until the time for the perfect to come, and that which is in part will be done away. (St. Basil the Great)

▶️፲፯. 1ኛ ቆሮ.14፥2 ላይ "በቋንቋ የሚናገር ለእግዚአብሔር እንጂ ለሰው የሚናገር አይደለም። የሚናገረውን የሚሰማው የለምና" ሲል እንዴት ይተረጎማል?

✔️መልስ፦ የሚሰሙት ሰዎች በማያውቁት ቋንቋ የሚናገር ሰው ለሰሚዎች የሚናገር ሳይሆን ለእግዚአብሔር ብቻ ይናገራል ማለት ነው። ለምሳሌ ግእዝ ቋንቋን መስማት ለማይችሉ ምእመናን ግእዝ ብንጠቅስ በዚያ ሰዓት ግእዙን የሚያውቀው ተናጋሪውና እግዚአብሔር ብቻ ናቸው ማለት ነው።

▶️፲፰. 1ኛ ቆሮ.14፥14 ላይ "በማላውቀው ቋንቋ የምጸልይ ከሆንሁ ቃሌ ብቻ ይጸልያል። ልቤ ግን ባዶ ነው" ይላል። ምን ማለት ነው?

✔️መልስ፦ ሰው ትርጉሙን በማያውቀው ቃል የሚጸልይ ከሆነ አፉ ብቻ ይናገራል እንጂ ልቡ ትርጉሙን አያውቀውም ማለት ነው። እንዲሁሞ ሞሥጢሩን ሳያውቅ የሚጸልይ ሰው አነብናቢ ብቻ ይሆናል ማለት ነው።

▶️፲፱. 1ኛ ቆሮ.14፥31 ላይ "እያንዳንዳችሁ ትንቢት ልትናገሩ ትችላላችሁና" ይላል። ትንቢት መናገር ለክርስቲያን ሁሉ የተሰጠ ነውን?

✔️መልስ፦ ከዚህ ትንቢት ተብሎ የተገለጸው ትምህርት ነው። ሁሉም ያወቀውን መንፈሳዊ ዕውቀት ለሌላው ማሳወቅ ይችላል ለማለት ነው። ክርስቲያን ሁሉ ቢያንስ ጥቂት መንፈሳዊ ዕውቀት ይኖረዋልና ያችን ማሳወቅ ይችላል ማለት ነው።

▶️፳. 1ኛ ቆሮ.15፥52 ላይ "ሙታንም የማይፈርሱ ሆነው ይነሣሉ እኛም እንለወጣለን" ይላል። በትንሣኤ ዘጉባኤ ጊዜ እንለወጣለን ማለቱ ነው?

✔️መልስ፦ መለወጥ ያለው ይታመም የነበረው ሰውነት በእግዚአብሔር ቸርነት የማይታመም ይሆናል ለማለት ነው እንጂ ወደ ሌላ አካልነት ይለወጣል ማለት አይደለም። ያው የነበረው አካል የማይታመም ሆኖ ይኖራል ማለት ነው። ይዘነው የምንነሣው ይህንኑ ሥጋ ነው።

▶️፳፩. 1ኛ ቆሮ.15፥56 ላይ "የሞት መውጊያ ኃጢአት ናት። የኃጢአትም ኃይሏ ኦሪት ናት" ሲል እንዴት ይተረጎማል?

✝️ የጥያቄዎች መልስ ክፍል 261 ✝️

▶️፩. 1ኛ ቆሮ.11፥24 ላይ "ይህን ለመታሰቢያዬ አድርጉት አለ” ይላል። በወንጌልም ይሁን በመልእክታት ይህን ለመታሰቢያ አድርጉት ከማለት ውጭ ሌላ የተባለ ነገር ባይኖርም ቤተክርስቲያናችን ግን ይህ አማናዊው ነው። ለድህነት የሚያበቃ እንዲሁም ላንዴና ለመጨረሻ ጊዜ መሥዋዕት የሆነን ክርስቶስን በየቀኑ እንደምትሠዋው ትሰብካለች። ይህ አዲስ እና እንግዳ ትምህርት አይሆንምን?

✔️መልስ፦ በመጽሐፍ ቅዱስ ላይ በግልጽ የተጻፈ ጉዳይ አዲስ ትምህርት የሚሆንበት መጽሐፍ ቅዱስ ለማያነብ ነው። በወንጌልም በመልእክታትም ለመታሰቢያዬ አድርጉት ከሚለው በተጨማሪ የተነገሩ ተያያዥ ጉዳዮች አሉና። ሥጋው አማናዊ ለመሆኑማ በወንጌል ራሱ ክርስቶስ ይህ ሥጋዬ ነው ይህ ደሜ ነው ብሎ በግልጽ ቋንቋ ነግሮናል (ማቴ.26፥26)። በዮሐንስ ወንጌልም ሥጋዬን የበላ የዘለዓለም ሕይወትን ያገኛል ብሏል (ዮሐ.6፥54-57)። ስለዚህ በየዕለቱ የምንፈትተው የምንሠዋው መሥዋዕት በዕለተ ዓርብ የተቆረሰውንና የፈሰሰውን ሥጋውን ደሙን ነው። በመልእክተ ጳውሎስ ለመታሰቢያዬ አድርጉት ማለቱ ስትሠዉ የክርስቶስን መሰቀሉን፣ መሞቱን፣ መነሣቱን እያሰባችሁ አቅርቡት ማለት ነው። ለዚያ ነው በቅዳሴ ንዜኑ ሞተከ ወትንሣኤከ ቅድስተ እያልን እያሰብን የምንቀበለው። ይህም 1ኛ ቆሮ.11፥26 ላይ ተገልጿል። "አምጣነ ትበልዕዎ ለዝንቱ ኅብስት ወትሰትይዎ ለዝንቱ ጽዋዕ ሞቶ ለእግዚእነ ትዜንዉ እስከ አመ ይመጽእ" እንዲል።

▶️፪. 1ኛ ቆሮ.11፥3 ላይ "የክርስቶስም ራሱ እግዚአብሔር ነው" ሲል እንዴት ይተረጎማል?

✔️መልስ፦ በዚህ ጊዜ ራስ የሚለው መገኛ ተብሎ ይተረጎማል። የሴት ራስ ወንድ ነው ማለት ሴት ከወንድ መገኘቷን ያመለክታል። የወንድ ራስ ክርስቶስ ነው ማለት ሰው የተገኘው ከወልደ እግዚአብሔር ክርስቶስ ፈጣሪነት የተነሣ ነው ማለት ነው። የክርስቶስ ራስ እግዚአብሔር ነው ማለት ወልድ ክርስቶስ ከአብ አካል ዘእምአካል ባሕርይ ዘእምባሕርይ የተገኘ ነው ማለት ነው። በባሕርይ ወንድ እና ሴት አንድ ሆነው ሳለ ሴት ከወንድ በመገኘቷ ወንድ ለሴት ራሷ ተብሏል። እንዲሁ አብና ወልድ አንድ ባሕርይ ያላቸው ቢሆንም ወልድ ከዘመን ሳያንስ ከአብ በመገኘቱ አብ የወልድ ራሱ ተብሏል።

▶️፫. 1ኛ ቆሮ.11፥14-16 ላይ "ወንድ ልጅ ጸጕር ቢያስረዝም ነውር ይሆንበታል" ይላል። አንዳንድ ገዳማውያን እና መነኵሴዎች ጸጕራቸውን ያስረዝማሉ (ጌታን እና ዮሐንስ መጥምቅን ምሳሌ በማድረግ)። ስለዚህ ወንድ ልጅ ጸጕር ቢያስረዝም ችግር የለውም ያሉኝን ሰዎች አግኝቻለሁና እርስዎ ስለዚህ ጉዳይ ምን ይላሉ?

✔️መልስ፦ ወንድ ልጅ ጸጕሩን ካሳደገ ነውር ይሆንበታል ማለት ለወንድ ጸጕርን ማስረዘም ኃጢአት ነው ማለት ነው። መነኮሳት፣ ገዳማውያን፣ ዮሐንስ መጥምቅ ማስረዘማቸው ግን ራሳቸውን ለእግዚአብሔር የለዩ በመሆናቸው ነው። ለእግዚአብሔር ራሱን የለየ (ናዝራዊ) ጸጕሩን እንዳይላጭ ሥርዓት አለና ነው። "ራሱን ለመለየት ስእለት ባደረገበት ወራት ሁሉ በራሱ ላይ ምላጭ አይደርስም። ለእግዚአብሔር የተለየበት ወራት እስኪፈጸም ድረስ የተቀደሰ ይሆናል። የራሱንም ጠጕር ያሳድጋል" እንዲል (ዘኍ.6፥5)። ክርስቶስም ጸጕሩን ማሳደጉ ለናዝራውያን አብነት ለመሆን ነው። ያልመነኮሰ፣ ገዳማዊ ያልሆነ ሰው ግን ጸጕሩን ማሳደግ አይገባውም።

▶️፬. "ሴትም ራሷን ባትሸፍን ጠጕሯን ደግሞ ትቆረጥ። ለሴት ግን ጠጕሯን መቆረጥ ወይም መላጨት የሚያሳፍር ከሆነ ራሷን ትሸፍን" ይላል (1ኛ ቆሮ.11፥6)። ራሷን እንድትሸፍን የታዘዘችው ለሁልጊዜ ነው ወይስ ለጸሎት ብቻ ነው?

✔️መልስ፦ በጸሎት ጊዜም በሌላው ጊዜም ነው። የተከለከለበት ምክንያት ጸጕርን ማሳየት አመንዝራነት ስለሆነ ነው። ፍትሐ ነገሥት ላይ አንቀጽ 11 ስለሕዝባውያን በሚናገርበት አንቀጽም ይህንኑ ገልጾታል።

▶️፭. ፩ኛ ቆሮ.፲፬፥፳፬-፳፭ ላይ "ዅሉ ትንቢት ቢናገሩ ግን የማያምን ወይም ያልተማረ ሰው ቢገባ በዅሉ ይወቀሳል። በዅሉም ይመረመራል። በልቡም የተሰወረ ይገለጣል። እንዲሁም እግዚአብሔር በእውነት በመካከላቸው ነው ብሎ እየተናገረ በፊቱ ወድቆ ለእግዚአብሔር ይሰግዳል" ይላል። ከፍ ብሎ ፳፪ ላይ ደግሞ "ትንቢት ግን ለሚያምኑ እንጂ ለማያምኑ አይደለም" ይላል። ይህ እንዴት ይታረቃል?

✔️መልስ፦ ትንቢት መናገር የሚለው ማስተማርን ነው። መጽሐፍ ቅዱስ ትምህርትን ትንቢት፣ መምህርን ነቢይ ስለሚለው ነው። ተርጉሞ ማስተማር የሚገባ ለሚያምኑ ነው እንጂ ለማያምኑ አይደለም። የተቀደሰውን ለውሾች አትስጡ ስለሚል መልካሙን ትምህርት ለሚያምኑ እንጂ ለማያምኑ መንገር አይገባምና። ትምህርትን ያልተማረ ሰው ቢናገረው ተሳስቶ እንደሚነቀፍ ለመግለጽ ዅሉ ትንቢት ቢናገሩ ግን የማያምን ወይም ያልተማረ ሰው ቢገባ በዅሉ ይወቀሳል ተብሏል። አዋቂዎች ቢያስተምሩ ግን ያላመኑትን አሳምነው ለእግዚአብሔር እንዲሰግዱ ያደርጓቸዋል ማለት ነው።

▶️፮. ፩ኛ ቆሮ.፲፬፥፳፪ ላይ "እንግዲያስ በልሳኖች መናገር ለማያምኑ ምልክት ነው እንጂ ለሚያምኑ አይደለም። ትንቢት ግን ለሚያምኑ እንጂ ለማያምኑ አይደለም" ይላል። ከዚህ ልሳን ወይም ቋንቋ የተባለ ምንድን ነው? በልሳን መናገር እንዴት ያለ ነው?

✔️መልስ፦ በልሳን መናገር ማለት ሐዋርያት በዕለተ ጰራቅሊጦስ በብዙ ቋንቋ እንደተናገሩት ሁሉ በብዙ ቋንቋ መናገር ነው። በብዙ ቋንቋ መናገር ለማያምኑ ምልክት እንዲሆን ነው። ይኸውም ይህን ሁሉ ቋንቋ መናገራቸው እግዚአብሔር ቢገልጥላቸው ነው እንጂ ብለው ያላመኑት እንዲያምኑ ነው። Speaking with tongues is not for the Christians who received the evangelic Truth, but for the non-Christians, to let them realize the call of God in their own language, unknown before by the apostles. (Fr Tadros Jacob Malaty). ትንቢት የሚለው ተርጉሞ ማስተማር ነው። በደንብ ተርጉሞ ማስተማር ለሚያምን ሰው ነው። ለማያምን ሰው ግን ተርጉመን ብናስተምርም መሳለቂያ ስለሚያደርገው አይገባም ተብሏል።

▶️፯. 1ኛ ቆሮ.14፥19 ላይ “ነገር ግን ሌሎችን ደግሞ አስተምር ዘንድ በማኅበር እልፍ ቃላት በልሳን ከመናገር ይልቅ አምስት ቃላት በአእምሮዬ ልናገር እወዳለሁ” ይላል። አምስት የተባሉ ምንድን ናቸው?

✔️መልስ፦ በእልፍ አንጻር ይተረጎማል። ከዚህ እልፍ ሲል ብዙ ማለት እንደሆነ ሁሉ አምስት ማለቱ ደግሞ ጥቂት ማለት ነው። ስለዚህ ጥቂት ቃላትን ልናገር እወዳለሁ ማለት ነው። እንዲሁም በትርጓሜ አምስት ያለው አምስቱን አዕማድ እንደሆነ ተገልጿል። ምሳሌ በሚመስል ነገር ይመሰላልና።

▶️፰. “ሥራ የሞላበት ትልቅ በር ተከፍቶልኛልና ተቃዋሚዎችም ብዙ ናቸው” ይላል (1ኛ ቆሮ.16፥9)። ምን ማለት ነው?

✔️መልስ፦ ሥራ የሞላበት ትልቅ በር የተባለው እግዚአብሔር የገለጠለት ትምህርትና የሰማዕያን ጆሮ ነው። ተቃዋሚዎች ብዙ ናቸው ያለው ከእግዚአብሔር የተገለጠልኝን ትምህርት እንዳላስተምርና ብዙዎች እንዳያምኑ የሚቃወሙኝ ብዙ ናቸው ማለት ነው።

▶️፱. 1ኛ ቆሮ.13፥5 ላይ “ፍቅር የራሱንም አይፈልግም" ሲል ምን ማለቱ ነው?

✔️መልስ፦ የራሱንም አይፈልግም ማለት ለራሴ ብቻ አይልም ማለት ነው። ይኸውም ለሌላውም ያስባል እንጂ ማለት ነው። ግእዙ አጉልቶ ገልጾታል። "ወኢየኀሥሦ ተድላ ለባሕቲቱ" እንዲል።

✔️መልስ፦ ጳውሎስ እኔ ተከልኩ ማለቱ እኔ መጀመሪያ አስተማርኳችሁ ማለቱ ነው። አጵሎስ አጠጣ መባሉ ደግሞ አጵሎስ ደጋግሞ አስተማራችሁ ማለት ነው። እግዚአብሔር አሳደገ ማለቱ ክብርን፣ ፍጹምነትን፣ ልጅነትን ግን እግዚአብሔር ይሰጣል እንጂ እኛ አንሰጥም ማለቱ ነው።

▶️፱. 1ኛ ቆሮ.1፥23 ላይ "እኛ ግን የተሰቀለውን ክርስቶስን እንሰብካለን። ለአይሁድ ማሰናከያ ለአሕዛብም ስንፍና ነውና" ሲል ለአይሁድ ማሰናከያ ለአሕዛብም ስንፍና ነውና ሲል እንዴት ይተረጎማል?

✔️መልስ፦ ለአይሁድ ማሰናከያ ነው ማለት አይሁድ ስላላመኑበት የተሰናከሉበት ነው ማለት ነው። ለአሕዛብ ስንፍና ነው ማለት አሕዛብ አምላክ እንዴት ይሰቀላል? እንዴት ይራባል እያሉ ለምን ተሰቀለና ለምን ተራበ የሚለውን ባለማወቅ ይሳለቃሉ ማለት ነው። በመስቀል ተሰቅሎ ማዳን በአሕዛብ ዘንድ እንደ ስንፍና እንደ ሞኝነት ነው የሚታይ ለማለት ነው።

▶️፲. 1ኛ ቆሮ.1፥18 ላይ "የመስቀሉ ነገር በሚጠፉ ሰዎች ዘንድ ስንፍና ነውና" ሲል እንዴት ይተረጎማል?

✔️መልስ፦ የመስቀሉ ነገር ማለት ክርስቶስ በመስቀል ተሰቅሎ የፈጸመው የቤዛነት ሥራ ለአላዋቂዎች ሽንፈት (ሞኝነት) ይመስላቸዋል ማለት ነው። በዚህም ምክንያት ስለማያምኑበት በነፍስ በሥጋ ይጠፋሉ ማለት ነው።

▶️፲፩. 1ኛ ቆሮ.1፥27 ላይ "የዚህን ዓለም ሰነፎች መረጠ" ሲል እንዴት ይተረጎማል?

✔️መልስ፦ በዚህ ዓለም እሳቤ ሰነፎች ይባሉ የነበሩ ሐዋርያትን መረጠ ማለት ነው። ከመመረጣቸው በፊት በዘመናቸው ጠቢባን የሚያሰኙ እንደ ገዢነት፣ የፍልስፍና ዕውቀት፣ ባለሥልጣን አልነበሩምና። ይህን ደግሞ የዘመኑ ጠቢባን ነን ባዮች ከስንፍና ይቆጥሩት ስለነበር በእነርሱ አጠራር ሰነፎች ይባሉ የነበሩ ሐዋርያትን መረጠ ማለቱ ነው።

▶️፲፪. 1ኛ ቆሮ.3፥1 ላይ "ክርስቶስን በማመን ሕፃናት እንደ መሆናችሁ እንጂ እንደ መንፈሳውያን ላስተምራችሁ አልቻልሁም" ሲል እንዴት ይተረጎማል?

✔️መልስ፦ ሕፃናት እንደመሆናችሁ ማለት ወጣንያን እንደመሆናችሁ የወጣኒ ትምህርትን አስተማርኳችሁ እንጂ እንደ መንፈሳውያን ማለት እንደ ፍጹማን የፍጹማንን ትምህርት አላስተማርኳችሁም ማለቱ ነው።

▶️፲፫. 1ኛ ቆሮ.4፥8 ላይ "እኛም ከእናንተ ጋር እንድንነግሥ ብትነግሡ አግባብ በሆነ ነበር" ሲል እንዴት ይተረጎማል?

✔️መልስ፦ ቅዱስ ጳውሎስ ከዚህ እያሳሰበ ያለው ሕዝቡ እውነትን ይዘው በነፍሳዊ ክብር እንዲነግሡ ነው። ከእናንተ ጋር እንድንነግሥ ማለቱ ስለትሕትና ነው። The apostle Paul wishes that they would reign in truth; As, once they reach the kingdom, they would become a crown of his rejoice in the presence of our Lord Jesus Christ.

▶️፲፬. 1ኛ ቆሮ.5፥7 ላይ "ለአዲስ ቡሆ ትሆኑ ዘንድ አሮጌውን እርሾ ከእናንተ አርቁ ገና ቂጣ ናችሁና" ሲል እንዴት ይተረጎማል?

✔️መልስ፦ አሮጌው እርሾ ያለው የቀድሞ የተሳሳተ ትምህርታቸውን ነው። ስለዚህ አዲስ ትምህርት ወንጌልን ትፈጽሙ ዘንድ የቀድሞውን የስሕተት ትምህርት፣ የስሕተት አምልኮ፣ ክፉ ልማድ ተዉ ማለት ነው።

▶️፲፭. 1ኛ ቆሮ.3፥2 ላይ "ወተትን ጋትኋችሁ ጽኑ መብልም ያበላኋችሁ አይደለሁም ገና አልጠነከራችሁምና" ይላል። በወተትና ጽኑ መብል የተመሰሉ እነማን ናቸው?

✔️መልስ፦ ወተት ያለው የወጣኒ ትምህርት ነው። ጽኑ መብል የተባለ ለፍጹማን የሚሰጥ የፍጹማን ትምህርት ነው።

▶️፲፮. 1ኛ ቆሮ.1፥19 ላይ "የጥበበኛዎችን ጥበብ አጠፋለኹ። የአስተዋዮችንም ማስተዋል እጥላለኹ ተብሎ ተጽፏልና" ይላል። ቀደም ብሎ ይህ የተጻፈው በየትኛው መጽሐፍ ክፍል ላይ ነው?

✔️መልስ፦ ይህ የሚገኘው በትንቢተ ኢሳይያስ ነው (ኢሳ.29፥14)።

▶️፲፯. 1ኛ ቆሮ.1፥21 ላይ "በእግዚአብሔር ጥበብ ምክንያት ዓለም እግዚአብሔርን በጥበቧ ስላላወቀች በስብከት ሞኝነት የሚያምኑትን ሊያድን የእግዚአብሔር በጎ ፈቃድ ሆኗልና" ይላል። በስብከት ሞኝነት ማለት ምን ማለት ነው?

✔️መልስ፦ የስብከት ሞኝነት የተባለው ክርስቶስ ለእኛ ቤዛ ሆኖ ተራበ፣ ተጠማ፣ ተሰቀለ፣ ደከመ፣ ሞተ እያሉ ማስተማር ነው። ይህ ትምህርት ለአሕዛብ እንደሞኝነት የሚታይ ስለሆነ የስብከት ሞኝነት ተብሏል።

▶️፲፰. 1ኛ ቆሮ.4፥5 ላይ "ጌታ እስከሚመጣ ጊዜው ሳይደርስ አንዳች አትፍረዱ" ይላል። ጊዜው ያለው የትኛው ጊዜ ነው?

✔️መልስ፦ ያ ጊዜ ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ጻድቃንን በቀኙ ኃጥኣንን በግራ አቁሞ ለሁሉ እንደየሥራው የሚፈርድበት ትንሣኤ ዘጉባኤ (ዳግም ምጽአት) ነው።

▶️፲፱. 1ኛ ቆሮ.4፥10 ላይ "እናንተ የከበራችኹ ናችኹ እኛ ግን የተዋረድን ነን" ይላል። እናንተ እና እኛ የተባሉት እነማን ናቸው?

✔️መልስ፦ ከዚህ ጳውሎስ እኛ ያለው እንደእርሱ በማስተማር የነበሩትን ነው። እናንተ የሚላቸው ደግሞ ተሰባኪዎችን ማለትም ለጊዜው የቆሮንቶስ ሰዎችን ነው።

▶️፳. 1ኛ ቆሮ.4፥20 ላይ "የእግዚአብሔር መንግሥት በኃይል እንጂ በቃል አይደለምና" ይላል። በቃል አይደለም ሲል ምን ማለት ነው?

✔️መልስ፦ በቃል ብቻ አይደለም ማለቱ ነው። የእግዚአብሔር መንግሥት ወንጌል ድውያንን በመፈወስ፣ ሙታንን በማስነሣት እና ልዩ ልዩ ተአምራትን በመሥራት ትገለጻለች እንጂ በቃል ብቻ አትነገርም ማለት ነው። ወንጌልን በቃል የሚናገሯት ብቻ ሳይሆን በሕይወትም የሚኖሯት መሆን አለባቸው ለማለት ነው። Preaching the kingdom of God is not enough for salvation, but it is befitting of man to walk the path that befits the kingdom. (Theodoret, Bishop of Cyrus)

▶️፳፩. 1ኛ ቆሮ.5፥1 ላይ "በአጭር ቃል በእናንተ መካከል ዝሙት እንዳለ ይወራል። እንደዚያም ያለ ዝሙት በአሕዛብስ እንኳን የማይገኝ ነው" ይላል። በአሕዛብም የማይገኝ ሲል ምን ለማለት ነው?

✔️መልስ፦ ከዚህ የቆሮንቶስ ሰዎች ልጅ ከአባቱ ሚስት (ከእንጀራ እናቱ) ጋር የሚተኛ ሆኗል። ይህን የመሰለ ክፉ ዝሙት ደግሞ አሕዛብ እንኳ አያደርጉትም ነበርና ነው። ፍሬ ሐሳቡ ልጅ ከአባቱ ሚስት መድረስ አይገባውም የሚል ነው።

▶️፳፪. 1ኛ ቆሮ.4፥13 ላይ "እስከ አሁን ድረስ የዓለም ጥራጊ የሁሉም ጉድፍ ሆነናል" ይላል። ምን ማለት ነው?

✔️መልስ፦ ጉድፍና ጥራጊ የተናቀ ነው። በዘመናቸው የነበሩ ሰዎች ሐዋርያትን ይንቋቸው፣ ይሰድቧቸው፣ ያዋርዷቸው ስለነበር ይህንን በምሳሌያዊ አገላለጽ ለመግለጽ የዓለም ጥራጊ፣ የሁሉ ጉድፍ ሆነናል ብለዋል።

▶️፳፫. “ወደ ልጁ ወደ ጌታችን ወደ ኢየሱስ ክርስቶስ ኅብረት የጠራችሁ እግዚአብሔር የታመነ ነው" ይላል (1ኛ ቆሮ.1፥9)። ወደ ክርስቶስ የጠራችሁ እግዚአብሔር ሲል ምን ማለት ነው?

✔️መልስ፦ የክርስቶስ አካል እንድንሆን በሐዋርያት፣ በሊቃውንት፣ በመምህራን አድሮ በትምህርት የሚጠራን እግዚአብሔር ነው። ክርስቶስ የእግዚአብሔር አብ የባሕርይ ልጅ እንደሆነ እኛም የእግዚአብሔር የጸጋ ልጆች እንሆን ዘንድ ጠራን ማለት ነው።

▶️፳፬. "መንፈስም የእግዚአብሔርን ጥልቅ ነገር ስንኳ ሳይቀር ሁሉን ይመረምራልና ለእኛ እግዚአብሔር በመንፈሱ በኩል ገለጠው" ይላል (1ኛ ቆሮ.2፥10)። ምን ማለት ነው?