የአጥንት ኢንፌክሽን (osteomyelitis) ምንድን ነው?
[በዶ/ር ቃልኪዳን አያሌው…የአጥንት ቀዶ ህክምና ስፔሻሊስት]
> ኦስቲኦሜይላይትስ አብዛኛውን ጊዜ የኢንፌክሽን ውጤት ሲሆን የአጥንት ሕብረ ሕዋስ መቆጣት ወይም እብጠትን ያስከትላል። የአጥንት ኢንፌክሽን በብዙ የተለያዩ ምክንያቶች ሊከሰት የሚችል ሲሆን በልጆችም ሆነ በአዋቂዎች ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል ፡፡
> ኦስቲኦሜይላይትስ በባክቴሪያ የደም ሥር ኢንፌክሽን ምክንያት ሊከሰት ይችላል ፡፡ ይህ ዓይነቱ ኢንፌክሽን በሕፃናት እና በልጆች ላይ በጣም የተለመደ ሲሆን አብዛኛውን ጊዜ ረጃጅም አጥንቶቻቸውን ያጠቃል ። ኦስቲኦሜይላይትስ በአዋቂዎች ላይ በሚከሰትበት ስአት ብዙውን ጊዜ በአከርካሪው አምድ በኩል የአከርካሪ አጥንትን ያጠቃል ፡፡
> ምንም እንኳን በተለያየ ባክቴሪያ ወይም የፈንገስ አካላት ምክንያት የሚከሰት ቢሆንም የደም ኢንፌክሽኑ ምንጭ ግን ብዙውን ጊዜ ስታፊሎኮከስ አውሩስ (staphylococcus aureus) የሚባል ባክቴሪያ ነው፡፡
> ኦስቲኦሜይላይትስ በተለያዩ ምክንያቶች እና በአቅራቢያ ካለው የሰውነት አካል ኢንፌክሽን ጋር ተያይዞ ሊመጣ ይችላል፡፡ ከነዚህም መካከል በድንገተኛ ጉዳት ፣ በተደጋጋሚ ከሚሰጡ የመድኃኒት መርፌዎች ፣ ከቀዶ ጥገና ጋር ተያይዞ ወይም በሰውነታችን ውሰጥ የተቀበረ ሰው ሰራሽ መሣሪያን ተከትሎ ሊከሰት ይችላል፡፡ በተጨማሪም በእግር ላይ ቁስለት ያላቸው የስኳር በሽታ ያለባቸው ግለሰቦች የበለጠ ተጋላጭ ናቸው ፡፡
> በእነዚህ ሁኔታዎች ውስጥ በማንኛውም ሁኔታ ተሕዋስያን ወደ ተጎዳው አጥንት ለመግባት ቀጥተኛ መግቢያ በር ይኖራቸዋል ፡፡
> የሰውነት በሽታ የመከላከል አቅማቸው የተዳከመ ግለሰቦች በኦስቲኦሜይላይትስ የመጠቃት ዕድላቸው ሰፊ ነው ፡፡ እነዚህም የታመመ ሴል በሽታ ፡ኤች.አይ.ቪ (HIV) ፡እንደ ኬሞቴራፒ ወይም ስቴሮይድ ያሉ በሽታ የመከላከል አቅምን የሚያዳክሙ መድኃኒቶችን የሚወስዱ ሰዎችን ያጠቃልላል፡፡
> ኦስቲኦሜይላይትስ እንደ ኢንፌክሽኑ ምንጭ ላይ በመመርኮዝ ድንገተኛ ክስተት ሊኖረው ይችላል ፣ ዘገምተኛ እና ቀላል ጅምር ወይም ሥር የሰደደ ችግር ሊሆን ይችላል፡፡
ኦስቲኦሜይላይትስ ምልክቶች ምንድ ናቸው?
> የኦስቲኦሜይላይትስ ምልክቶች እንደ መንስኤው እና እንደ በሽታው ይለያያሉ፡፡ የሚከተሉት በጣም የተለመዱ የኦስቲኦሜይላይትስ ምልክቶች ናቸው; ሆኖም እያንዳንዱ ግለሰብ የሕመም ምልክቶችን በተለየ መንገድ ሊያጋጥመው ይችላል-
- ትኩሳት (ኦስቲኦሜይላይትስ እንደ ደም ኢንፌክሽን ውጤት ሲከሰት ትኩሳቱ ከፍተኛ ሊሆን ይችላል)
- በተጎዳው አካባቢ ህመም ይኖረዋል
- ህመምን መግለጽ በማይችሉ ሕፃናት ላይ መነጫነጭ አና በቀላሉ መበሳጨት ይታያል
- የተጎዳው አካባቢ ላይ እብጠት ሊኖር ይችላል
- በተጎዳው አካባቢ ላይ መቅላት እና ሙቀት ሊኖረው ይችላል
- በተጎዳው አካባቢ አቅራቢያ የሚንቀሳቀሱ መገጣጠሚያዎች ማንቀሳቀስ ያስቸግራል
- ክብደት የመሸከም ወይም የመራመድ ችግር ሊኖረው ይችላል
- ማስነከሰ ሊኖር ይችላል
- የኦስቲኦሜይላይትስ ምልክቶች ከሌሎች የሕክምና ሁኔታዎች ወይም ችግሮች ጋር ሊመሳሰሉ ይችላሉ ፡፡ ለምርመራ ሁልጊዜ ዶክተርዎን ያማክሩ ፡፡
ለኦስቲኦሜይላይትስ በሽታ የሚደረግ ሕክምና
> ለኦስቲኦሜይላይትስ የሚደረግ ልዩ ሕክምና ከታች የተዘረዘሩትን በመመርኮዝ በዶክተርዎ ይወሰናል ፡፡
o የእርስዎ ዕድሜ ፣ አጠቃላይ የጤና እና የህክምና ታሪክ
o የበሽታው ስፋት
o ለተወሰኑ መድሃኒቶች, ቀዶ ጥገናዎች እና ህክምናዎች የመቻል አቅምዎ
o ለህክምናው ውጤት ያለዎት ግምት
o የእርስዎ አስተያየት ወይም ምርጫ
ለኦስቲኦሜይላይዝስ የሚደረግ ሕክምና ዓላማው ኢንፌክሽኑን ለመፈወስ እና ማንኛውንም የረጅም ጊዜ ውስብስብ ችግሮች ለመቀነስ ነው ፡፡ ሕክምናው የሚከተሉትን ሊያካትት ይችላል
o መድሃኒቶች መስጠት፡-በደም ስር ወይም ደግሞ በአፍ የሚወሰዱ መድሀኒቶች ሊሰጡ ይችላሉ. ሆስፒታል ተኝቶ መታከም ወይም የተመላላሽ ታካሚ መርሃግብር ሊሰጥ ይችላል፡፡ ህክምናው ለብዙ ሳምንታት ሊቆይ ይችላል፡፡
o ተከታታይ የራጅ እና የደም ምርመራዎች ቁጥጥር ይደረጋል
o የህመም ማስታገሻ ይሰጣል
o የአልጋ እረፍት (ወይም የተጎዳው አካባቢእንቅስቃሴ መቀነስ ) ያስፈልጋል
o ቀዶ ጥገና፡- አንዳንድ ጊዜ የተጠራቀሙ ፈሳሾችን/መግል ለማፍሰስ ወይም የተጎዱትን ሕብረ ሕዋሳት እና አጥንቶች ለማስወገድ የቀዶ ጥገና ህክምና አስፈላጊ ሊሆን ይችላል ፡፡
የኦስቲኦሜይላይትስ የረጅም ጊዜ ችግሮች
> ኦስቲኦሜይላይትስ የሚከተሉትን ተያይዘው የሚመጡ ችግሮች ለመከላከል የረጅም ጊዜ እንክብካቤን ይፈልጋል ፡፡እነዚህም፡-
- የተጎዳው አጥንት ስብራት
- በልጆች ላይ የተዳከመ እድገት (ኢንፌክሽኑ የእድገቱን ንጣፍ የሚነካ ከሆነ)
- በተጎዳው አካባቢ የጋንግሪን ኢንፌክሽን
- ኢንፌክሽኑ ወደ ሌላ የሰውነት ክፍል መሰራጨት
- ካንሰር ሊያመጣ ይችላል
የሕክምና ባለሙያየን መቼ ማናገር አለብኝ
#join
@hellodoctor11
[በዶ/ር ቃልኪዳን አያሌው…የአጥንት ቀዶ ህክምና ስፔሻሊስት]
> ኦስቲኦሜይላይትስ አብዛኛውን ጊዜ የኢንፌክሽን ውጤት ሲሆን የአጥንት ሕብረ ሕዋስ መቆጣት ወይም እብጠትን ያስከትላል። የአጥንት ኢንፌክሽን በብዙ የተለያዩ ምክንያቶች ሊከሰት የሚችል ሲሆን በልጆችም ሆነ በአዋቂዎች ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል ፡፡
> ኦስቲኦሜይላይትስ በባክቴሪያ የደም ሥር ኢንፌክሽን ምክንያት ሊከሰት ይችላል ፡፡ ይህ ዓይነቱ ኢንፌክሽን በሕፃናት እና በልጆች ላይ በጣም የተለመደ ሲሆን አብዛኛውን ጊዜ ረጃጅም አጥንቶቻቸውን ያጠቃል ። ኦስቲኦሜይላይትስ በአዋቂዎች ላይ በሚከሰትበት ስአት ብዙውን ጊዜ በአከርካሪው አምድ በኩል የአከርካሪ አጥንትን ያጠቃል ፡፡
> ምንም እንኳን በተለያየ ባክቴሪያ ወይም የፈንገስ አካላት ምክንያት የሚከሰት ቢሆንም የደም ኢንፌክሽኑ ምንጭ ግን ብዙውን ጊዜ ስታፊሎኮከስ አውሩስ (staphylococcus aureus) የሚባል ባክቴሪያ ነው፡፡
> ኦስቲኦሜይላይትስ በተለያዩ ምክንያቶች እና በአቅራቢያ ካለው የሰውነት አካል ኢንፌክሽን ጋር ተያይዞ ሊመጣ ይችላል፡፡ ከነዚህም መካከል በድንገተኛ ጉዳት ፣ በተደጋጋሚ ከሚሰጡ የመድኃኒት መርፌዎች ፣ ከቀዶ ጥገና ጋር ተያይዞ ወይም በሰውነታችን ውሰጥ የተቀበረ ሰው ሰራሽ መሣሪያን ተከትሎ ሊከሰት ይችላል፡፡ በተጨማሪም በእግር ላይ ቁስለት ያላቸው የስኳር በሽታ ያለባቸው ግለሰቦች የበለጠ ተጋላጭ ናቸው ፡፡
> በእነዚህ ሁኔታዎች ውስጥ በማንኛውም ሁኔታ ተሕዋስያን ወደ ተጎዳው አጥንት ለመግባት ቀጥተኛ መግቢያ በር ይኖራቸዋል ፡፡
> የሰውነት በሽታ የመከላከል አቅማቸው የተዳከመ ግለሰቦች በኦስቲኦሜይላይትስ የመጠቃት ዕድላቸው ሰፊ ነው ፡፡ እነዚህም የታመመ ሴል በሽታ ፡ኤች.አይ.ቪ (HIV) ፡እንደ ኬሞቴራፒ ወይም ስቴሮይድ ያሉ በሽታ የመከላከል አቅምን የሚያዳክሙ መድኃኒቶችን የሚወስዱ ሰዎችን ያጠቃልላል፡፡
> ኦስቲኦሜይላይትስ እንደ ኢንፌክሽኑ ምንጭ ላይ በመመርኮዝ ድንገተኛ ክስተት ሊኖረው ይችላል ፣ ዘገምተኛ እና ቀላል ጅምር ወይም ሥር የሰደደ ችግር ሊሆን ይችላል፡፡
ኦስቲኦሜይላይትስ ምልክቶች ምንድ ናቸው?
> የኦስቲኦሜይላይትስ ምልክቶች እንደ መንስኤው እና እንደ በሽታው ይለያያሉ፡፡ የሚከተሉት በጣም የተለመዱ የኦስቲኦሜይላይትስ ምልክቶች ናቸው; ሆኖም እያንዳንዱ ግለሰብ የሕመም ምልክቶችን በተለየ መንገድ ሊያጋጥመው ይችላል-
- ትኩሳት (ኦስቲኦሜይላይትስ እንደ ደም ኢንፌክሽን ውጤት ሲከሰት ትኩሳቱ ከፍተኛ ሊሆን ይችላል)
- በተጎዳው አካባቢ ህመም ይኖረዋል
- ህመምን መግለጽ በማይችሉ ሕፃናት ላይ መነጫነጭ አና በቀላሉ መበሳጨት ይታያል
- የተጎዳው አካባቢ ላይ እብጠት ሊኖር ይችላል
- በተጎዳው አካባቢ ላይ መቅላት እና ሙቀት ሊኖረው ይችላል
- በተጎዳው አካባቢ አቅራቢያ የሚንቀሳቀሱ መገጣጠሚያዎች ማንቀሳቀስ ያስቸግራል
- ክብደት የመሸከም ወይም የመራመድ ችግር ሊኖረው ይችላል
- ማስነከሰ ሊኖር ይችላል
- የኦስቲኦሜይላይትስ ምልክቶች ከሌሎች የሕክምና ሁኔታዎች ወይም ችግሮች ጋር ሊመሳሰሉ ይችላሉ ፡፡ ለምርመራ ሁልጊዜ ዶክተርዎን ያማክሩ ፡፡
ለኦስቲኦሜይላይትስ በሽታ የሚደረግ ሕክምና
> ለኦስቲኦሜይላይትስ የሚደረግ ልዩ ሕክምና ከታች የተዘረዘሩትን በመመርኮዝ በዶክተርዎ ይወሰናል ፡፡
o የእርስዎ ዕድሜ ፣ አጠቃላይ የጤና እና የህክምና ታሪክ
o የበሽታው ስፋት
o ለተወሰኑ መድሃኒቶች, ቀዶ ጥገናዎች እና ህክምናዎች የመቻል አቅምዎ
o ለህክምናው ውጤት ያለዎት ግምት
o የእርስዎ አስተያየት ወይም ምርጫ
ለኦስቲኦሜይላይዝስ የሚደረግ ሕክምና ዓላማው ኢንፌክሽኑን ለመፈወስ እና ማንኛውንም የረጅም ጊዜ ውስብስብ ችግሮች ለመቀነስ ነው ፡፡ ሕክምናው የሚከተሉትን ሊያካትት ይችላል
o መድሃኒቶች መስጠት፡-በደም ስር ወይም ደግሞ በአፍ የሚወሰዱ መድሀኒቶች ሊሰጡ ይችላሉ. ሆስፒታል ተኝቶ መታከም ወይም የተመላላሽ ታካሚ መርሃግብር ሊሰጥ ይችላል፡፡ ህክምናው ለብዙ ሳምንታት ሊቆይ ይችላል፡፡
o ተከታታይ የራጅ እና የደም ምርመራዎች ቁጥጥር ይደረጋል
o የህመም ማስታገሻ ይሰጣል
o የአልጋ እረፍት (ወይም የተጎዳው አካባቢእንቅስቃሴ መቀነስ ) ያስፈልጋል
o ቀዶ ጥገና፡- አንዳንድ ጊዜ የተጠራቀሙ ፈሳሾችን/መግል ለማፍሰስ ወይም የተጎዱትን ሕብረ ሕዋሳት እና አጥንቶች ለማስወገድ የቀዶ ጥገና ህክምና አስፈላጊ ሊሆን ይችላል ፡፡
የኦስቲኦሜይላይትስ የረጅም ጊዜ ችግሮች
> ኦስቲኦሜይላይትስ የሚከተሉትን ተያይዘው የሚመጡ ችግሮች ለመከላከል የረጅም ጊዜ እንክብካቤን ይፈልጋል ፡፡እነዚህም፡-
- የተጎዳው አጥንት ስብራት
- በልጆች ላይ የተዳከመ እድገት (ኢንፌክሽኑ የእድገቱን ንጣፍ የሚነካ ከሆነ)
- በተጎዳው አካባቢ የጋንግሪን ኢንፌክሽን
- ኢንፌክሽኑ ወደ ሌላ የሰውነት ክፍል መሰራጨት
- ካንሰር ሊያመጣ ይችላል
የሕክምና ባለሙያየን መቼ ማናገር አለብኝ
#join
@hellodoctor11