Hawassa's Memory-የሐዋሳ ትዝታ

#የድረሱልኝ_ጥሪ| በIC ውስጥ ነች
#hawassa| አባይነሽ ዳጊሶ
    አባቴን ለማሳከም አዳሬ በነበርኩበት ጊዜ አግኝቻት ነበር። ደህና ነኝ ብላኝ ተጨዋውተን ተለያየን። በተለያየ ጊዜ በቺሻየር በሚካሄዱ መርሐግብሮች ከሰራተኝነት እስከ በጎ ተግባሮቿ ቅን አመለካከቷ ያላት ስብዕና ያስደንቃል። ዛሬ ግን በከፍተኛ ሁኔታ ታማ ICU ገብታ በጭንቅ ውስጥ እንዳለች እናታችን ላቀች እና የስራ ባልደረቦቿ መልዕክቱ ደረሰኝ።
    ቤተሰቦቿ፣ እንዲሁም ለነገ ብላ የቆጠበቅውን በህክምና ወጭ ጨርሳለች። በጓደኞቿና በስራ ባልደረቦቿ ድጋፍ ዛሬ ድረስ ለመቆየት ችላለች። ይሁን እንጅ የህክምና ወጭው ከሷና ከቤተሰቦቿ አቅም ያለፈ ሆነና እነሆ የኛን ድጋፍ ፍለጋ መጥታለች። በፈጣሪ ስም እርዱኝ እኔም ጤናዬ ተመልሶ ለመርዳት ያብቃኝ እያለችን ነው። ፈጣሪ ይጠብቅልን። እባካችሁ እንርዳት።

1000019993322 Lakech Adugna የቴሻየር ኢትዮጵያ የስራ ባልደረባ ከሆኑት መካከል በወ/ሮ ላቀች አዱኛ ስም ድጋፍ ማድረግ ትችላላችሁ 🙏

የቸ ሻየር ኢትዮጵያ ሀዋሳ ቢሮ ለጉዳተኞች መቆያ የሚሆኑ የመኝታ ክፍሎችን አስመረቀ።

👉አካል ጉዳተኞችና ቤተሰቦቻቸው
ሰው ሰራሽ የአካል ድጋፍ እንዲሰራላቸው ከሀዋሳ ውጭ ሲመጡ ሂደቱ እስከ 15 ቀን የሚያቆይ በመሆኑ ለተጨማሪ ወጪ እና እንግልት ይዳረጉ ነበር። ይህንን ከግንዛቤ በማስገባት ነው እንግዲህ የእነዚህ ማረፊያ ቤቶች መገንባት የታሰበው ። በእዚህም መሠረት ከለጋሽ ድርጅቶችና ከሀገር ውስጥ በተገኘ ሀብት ዛሬ የተመረቀው ቤት እውን ሊሆን ችሏል።
በበዚህም አለም አቀፍ ቀይ መስቀል ድርጅት እና ከኮንቴይነር ድጋፍ ጀምሮ አልጋ፣ ፍራሽ፣ አንሶላና ብርድልብስ እና ሌሎች ቁሳቁሶችን በማሟላት
ሀዋሳ ኢንደስትሪ ፓርክ
ታቦር ሴራሚክ
ኤሎናይ የጉዞ ወኪል
መንግስቱ ፈርኒቸር
ሴንተር እፍ ኮንሰርን
ሞዳኖቫ ጨርቃ ጨርቅ
ዘሪሁን ጨርቃ ጨርቅ
ሀያት የመድሃኒት አከፋፋይ እና ሌሎችም የድጋፍ ተባባሪዎች ነበሩ።
👉አቶ ፋሲል አየለ የቸ ሻየር ኢትዮጵያ ዋና ዳይሬክተር
👉አቶ ሀጂ የአለም ቀይ መስቀል ማህበር ተወካይ
👉ዶ.ር ግርማ አባቢ የሊያና -ያኔት ጤና ማዕከል ባለቤት እና የቸ ሻየር ኢትዮጵያ የቦርድ ሰብሳቢ
👉አቶ መሠረት ኪዳኔ የቸ ሻየር ኢትዮጵያ የአማካሪ ቦርድ ሰብሳቢ እና
👉የሀዋሳ ቢሮ ኃላፊ አቶ ዳግም ጌታሁን
👉አቶ ባንታየሁ ቀፀላ የሲዳማ ክልል ማህበራዊ ጉዳይ ቢሮ ተወካይ
የታየውን ትብብር በማድነቅ ምስጋናቸውን ያቀረቡ ሲሆን በአካል ጉዳት ውስጥ የሚገኘውን ህብረተሰብ ይበልጥ ለመድረስና ለማገዝ አሁንም ከማህበረሰቡ ጋር በቅርበት መሰራት እንዳለበት አስምረዋል።
አካል ጉዳተኝነት ለጉዳተኛው ህይወቱ፡ ለጉዳት አልባው ስጋቱ መሆኑን ልብ ይሏል!

በመጨረሻም ከተማችንን ስላገለገሉ እናመሰግናለን አልናቸው፡፡ እርሳቸውም አይ ለራሴ ጥቅም ሰራሁ እንጂ ህዝብን መች አገለገልኩ ብለሽ ነው አሉኝ፡፡ ያኔ ትዝ ይለኛል በአብዛኛዎቻችን ቤት የቡታጋዝ ተጠቃሚ በነበርንበት ጊዜ ከ1 ሌትር ጀምሮ ነጭ ጋዝ ይሸጡ ነበር፡፡ እሳቸው በአቅራቢያው ለዝቅተኛው ማሕበረሰብ ባያቀርቡ ከየት እንጠቀም ነበር? ብቻ ብዙ የሰሩ ሰዎች ብዙ ማውራት አይፈልጉም፡፡ ለእሳቸውም ለሚወዷቸው ባለቤታቸው እዲሁም በአጠቃላይ ለቤተሰቦቻቸው መልካም ምኞታችንን ተመኝተን ከእሳቸውም ከወይንዬም ምርቃትን ተቀብለን ለቀጣይ ሳምንት ጋቢ ለምናለብሰው አባት ቤት መንገጃችንን አቀናን፡፡ መልካም ዕለተሰንበት!

ሊዲያ /የሚኬ ባለቤት/ ስለቅንነትሽና ስለመልካም ትብብርሽ ሳላመሰግንሽ ማለፍ ንፉግነት ነው፡፡ ነፍፍፍፍፍ አመት ኑሪልኝ እህቴ፡፡

ምስጋና፡ ለፍቅሩና ጓደኞቹ እንዲሁም ለዶ/ር ዘነበ (አልፋኬር መካከለኛ ክሊኒክ) Zenebe Mekonnen

በሐና በቀለ
*
የፍቅር የሰላምና የአንድነት አርበኞች!

#የተዋጣለት_መርከበኛው_ነጋዴ| ኃይለ ጋሼ
#Hawassa| በልጅ ወግ አክብረናል
ኃ/ሚካኤል ገ/ሚካኤል) - ቶታል ማደያ ባለቤት

ኅይለ ሚካኤል የቤታቸው ታላቅ ወንድም ናቸው፡፡ ስለዚህ ታናናሾቻቸው እንደሀገራቸው ባህል ስምን በማስቀደም ኃይሌ-ጋሼ ይሏቸው ነበር፡፡ይህ በጉራጌ ማህበረሰብ የቤቱ ታላቅ አጠራር ነው። ቢሆንም ኋይለሚካኤል ገብረሚካኤል የሚለው የመታወቂያ ስማቸው ተዘነጋና አብዛኛው ሰው በኃይለጋሼ ነው የሚያውቋቸው፡፡

የተወለዱት ሰባት ቤት ጉራጌ እዣ ወረዳ በ1939 ዓ.ም ሲሆን በ4 ዓመታቸው በ1943 ዓ.ም ወደ አዲስ አበባ ከቤተሰቦቻቸው ጋር እንደሄዱ ይናገራሉ፡፡

በ1947 ዓ.ም ሚኒሊክ 1ኛ ደረጃ ት/ቤት እስከ 8ኛ ክፍል ከተማሩ በኋላ ተፈሪ መኮንን ትምህርት ቤት ከ9 እስከ 12 ተምረው በኋላ የዩኒቨርሲቲ መግቢያ ውጤት ስለነበራቸው ወደ አዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲነሰ ተቀላቅለዋል።
ይሁን እንጅ ዶርም ገብተው የሚማሩ ልጆች ውስን ስለነበሩ ዶርም ያልደረሳቸው ደግሞ ዩኒቨርሲቲው በወር በሚሰጠው 20 ብር ቤት ተከራይተው እንዲማሩ ያመቻች ስለነበር እኔም ከእነዚህ ተማሪዎች መካከል ስለነበርኩ ይህንን ለአባቴ ነገርኩት፡፡ ነገር ግን አባቴ አልተስማማም፡፡ እሱ ይፈልግ የነበረው እዚያው ዩኒቨርሲቲ ጊቢ ውስጥ ዶርም ይዤ እንድማር ነበር፡፡ ከ3 ወራት በላይ ትምህርቴን መቀጠል አልቻልኩም፡፡

በ1959 ዓ.ም የኢትዮጵያ የመርከብ ድርጅት ዩኒቨርሲቲ ቅጥር ጊቢ ውስጥ ማስታወቂያ በመለጠፍ - “አለምን መዞር ሲያምራችሁ ካፒቴን ኢንጅነር ትሆናላችሁ” ይባል ነበር፡፡ ይህንን ማስታወቂያ አይተው ጓደኞቼ ሲነግሩኝ ለመመዝገብ ስሄድ የሚፈልጉት 15 ተማሪዎች ስለነበር እኔንና አንድ ተማሪን ተጠባባቂ አድርገውን እሮብ ተመለሱ አሉን፡፡ ባሉን ቀን ስንመለስ ሁለታችንን ተቀበሉን፡፡

ከዚያም እኔን የቀጠረኝ መስሪያ ቤት የንግደ ድርጅት ነው፡፡ ከዚያም ለትምህርት ምፅዋ ወሰዱን፡፡ እዚያ ስንደርስ ያሉት የባሕር ኃይል ነበር (የጦር መርከብ)፡፡ የንግድ መርከብ ትምህርት አልነበረም፡፡ ሆኖም ግድየለም እዚያው ተማሩ ተብለን ለ2 ዓመት እዚያው ተማርን፡፡ ከ2 ዓመት ቆይታ በኋላ ከእኛ በፊት የነበሩ የንግድ መርከብ ተማሪዎች እስከአሁን የተማርነው አስፈላጊ እንዳልሆነ ነግረውን እንደገና ወደ አዲስ አበባ ተመልሰን ጠየቅናቸው፡፡

የንግድ መርከብ ትምህርት ቤት ኢትዮጵያ ውስጥ የለም፡፡ በወቅቱ የኢትዮጵያ መርከብን የሚሰሩት ሆላንዳዊያን ነበሩ፡፡ ስለዚህ ከሆላንድ መንግስት ጋር ተነጋግረው ለ2 ዓመት እዚያ ተምረን ተመለስን፡፡ እዚያ ከተማርን በኃላ ወደመርከብ ወጣሁ፡፡ ከዚያ ጊዜ ጀምሮ ለ19 ዓመታት መርከብ ላይ ነበር የሰራሁት፡፡ "

የኃይለጋሼ ወላጅ አባት አቃቂ ቃሊቲ ነዳጅ ማደያና ሆቴል ነበራቸው እንዲሁም ሀዋሳ ቶታል ማደያ በ1960ዎቹ መጨረሻ የከፈቱት ሲሆን የኃይለጋሼ ታናሽ ወንድማቸው ያስተዳድሩት ነበር፡፡ በኋላ በ1970 ዓ.ም አባታቸው በመኪያ አደጋ ድንገት ከዚህ ዓለም በሞት ሲለዩ ወንድማቸው ከሀዋሳ ወደ አዲስ አበባ ሲገቡ ኃይለጋሼ ሀዋሳ ነዳጅ ማደያ የመስራት እቅዱ ባይኖራቸውም የአባታቸው ድንገተኛ ሞት ወደሀዋሳ መጥተው ቶታል ማደያውን በ1971 ዓ.ም ጀምሮ ማስተዳደር እንደጀመሩና ሀዋሳ እስከዛሬዋ ጊዜ ድረስ እንደኖሩ ነው የነገሩኝ፡፡

ኃይለጋሼ የሐዋሳውን ማደያ ተረክበው በሚሰሩበት ወቅት ባለቤታቸው ወ/ሮ ወይኒቱ ታደሰ ደግሞ ከቶታሉ ጀርባ በቆርቆሮ የተከለለ ቤት ውስጥ ምግብ ቤት በመክፈት ይሸጡ ነበር፡፡ በዋናነት የሚሰራው ክትፎና ፍርፍር ሲሆን ደንበኞቻችን ክትፎና ፍርፍር ሲያዙ አንድ “ኮርኒስ” የሚል ስም አወጡለት ለምግብ፡፡
እንዲሁም ለመጀመሪያ ጊዜ በሀዋሳ ከተማ የአቦካዶ ጁስ ወ/ሮ ወይኒቱ አዘጋጅታ ትሽጥ እንደነበር ኃይለጋሼ ነግረውኛል፡፡ ግን አንድ ምግብ ስንት ነበር? አልኳቸው፡፡ አንድ ምግብ በሁለት ብር ከሃምሣ ሳንቲም ነበር አሉኝ፡፡ ከዚያም አሉ ኃይለጋሼ በጣም ለመደልንና ስራውን በስፋት እየሰራን አጠገቡ መሬት ማዘጋጃ ሲሰጠን በ1981 ዓ.ም በሐዋሳ ከተማ የንግድ ቤት ፎቅ መጀመሪያ የሆነውን በማስገንባት በ1983 ዓ.ም ስራውን በአዲስ መልክ ቀጠልን፡፡

በጊዜው ታዋቂ የሚባሉ ሆቴሎች እነማን ነበሩ? አልኳቸው፡፡ ዋቢሸበሌ፣ ያማረ ሆቴል፣ ብሔራዊ ሆቴል፣ ሸዋበር ሆቴል፣ ሰጎን ሆቴል፣ አንበሳ ሆቴል፣ ዋርካ አጠገብ አለማየሁ ሆቴል እና ሌሎችም ነበሩ፡፡

ከዚያም ከምግብ ቤቱ ቀጥሎ በ1987 ዓ.ም ቶታል ባንድ ለመጀመሪያ ጊዜ በሐዋሳ ከተማ የተጀመረ ሲሆን በጊዜው የባንዱ አባል የነበሩት ሐይማኖት ግርማ፣ ቴድሮስ ቬንቼዚ፣ ዝናቡ ገ/ስላሴ፣ ሰብለ መዝሙር፣ ገረመው በቀለ፣ አሰግድና ሌሎችም ነበሩበት፡፡

ከባንዱ በተጨማሪ ከአዲስ አበባ አርቲስቶችን እንጋብዝ ነበር፡፡ ቴዲ አፍሮን ጨምሮ በብዛት አርቲስቶች ይመጡ ነበር አሉኝ ኃይለጋሼ፡፡

ኃይለጋሼና ወ/ሮ ወይኒቱ በትዳር የተጣመሩት በ1960ዎቹ መጨረሻ ነው። የኃይለጋሼ አባትና የወይንዬ አባት በጣም የልብ ወዳጆች ናቸው፡፡ አዲስ አበባ ካሳንቺስ መንደር አንድ ሰፈር ኖረዋል፡፡ ማህበርም አብረው ጠጥተዋል፡፡ ከአቀራረባቸው የተነሳ እንደቤተሰብ ነው የሚተያዩት፡፡ ሐዋሳ የወይንዬ አባት የመንገድ ትራንስፖርት የመጀመሪያ የመንጃ ፈቃድ ፈታኝ በነበሩበት ወቅት የኃይለጋሼ ታናሽ ወንድም የቶታል ማደያውን ሲያስተዳድሩ የወይንዬ አባት ቤት ሐዋሳ ይኖር ነበር፡፡ ይሄ ሂደታቸው ቤተሰባዊነቱን አጠናክሮላቸዋል፡፡ ይሁንና በዚህ መካከል ኃይለጋሼ እና ወይንዬ ተዋደዋል፡፡ ይሄ ደግሞ በቤተሰቦቻቸው ዘንድ ቅሬታን ፈጥሮባቸዋል፡፡
የቤተሰቦቻቸው ምክንያት ደግሞ እኛ ቤተሰብ ነን ጋብቻችሁን አንፈቅድም የሚለው ሀሳብ በሁለቱም ቤተሰቦች ዘንድ ስለነበር፡፡ ጥንዶቹ ግን አሻፈረኝ አሉ፡፡ ተያይዘው መኮብለልን መረጡ፡፡ ከዚያም ወደሀዋሳ በመምጣት መኖር ከጀመሩ በኋላ ወደቤተሰቦቻቸው በመመለስ ይቅርታ ጠይቀው በመታረቅ በቅሬታ የቆየውን የቤተሰቦቻቸውን ፍቅር ዳግም በማደስ ሕይወታቸውን መምራት ጀመሩ፡፡

ባህር ኃይል በነበሩበት ወቅት የትኞቹን ሃገራት አዩ አልኳቸው፡፡ ባህር ያለበት አካባቢ በሙሉ አይቻለሁ፡፡ እንግሊዝ፣ ጀርመን፣ ነርዌ፣ ሲውዲን፣ ስፔን፣ ኢታሊ፣ አሜሪካ፣ ደቡብ አሜሪካንና ሌሎችንም ኢሮፕ ሃገራት በስራው አጋጣሚ እንደሄዱ ነገሩኝ፡፡ በወሬያችን መካከል እንደው ካይዋት ሀገር እዚህች ሃገር ብቀር ያሉበት አጋጣሚ አልነበረም? አልኳቸው፡፡ በፍፁም አንድም ቀን ከሀገሬ ለመውጣት ተመኝቼ አላውቅም፡፡ እንደዚህ ስል ግን ሀገሬ ውስጥ ችግር የለም ማለቴ አይደለም፤ #ግን_ከነችግሩ_ሀገሬን_እወዳታለሁ አሉኝ፡፡ ኃይለጋሼ ከንግዱም ዓለም ባሻገር ጎበዝ ከሚባሉ ፎቶ አንሺዎች መካከልም ነበሩበት፡፡

በተለያዩ የዓለም ሀገራት በሄድኩበት ወቅት ሀገሬ እንዲህ ተለውጣ ባይ ብዬ እመኝ ነበር፡፡ ነገር ግን በሂደት ሀዋሳ እንዲህ ተለውጣ እለት እለት ባየሁ ቁጥር ከሰራን እንደምንለወጥ ያመንኩበት ሁኔታ አለ፡፡ የእኛ ልጆች ደግሞ በትምህርትም ቢሆን በጣም ጎበዞች ናቸውና ወደፊት ከዚህ በላይ ሀገራችንን እንደሚለውጡ ተስፋ አለኝ ብለዋል፡፡

አሁን ኃይለጋሼ 78 ዓመታቸው ሲሆን ከወይንዬ ጋር ያፈሩት 6 ወንድ ልጆች እና 10 የልጅ ልጆችን አይተዋል፡፡