Ⓜ️
የሸሪዓዉ ሙሉነትና የቢድዓ አደገኝነት ይፋ መሆን
Ⓜ️
በክቡር ሸይኽ ሙሐመድ ብን ሷሊህ አል’ዑሰይሚን ረሂመሁሏሁ ተዓላ
Ⓜ️
አዘጋጅ፡ ፈህድ ብን ናሲር ብን ኢብራሒም አስ’ሱለይማን
Ⓜ️
ትርጉም፡ አቡዓብዲልዓዚዝ / ዩሱፍ ብን አህመድ
Ⓜ️
#ክፍል_6
ዑመር ረድየላሁ አንሁ “ኒዕመቱል ቢድዓ ሀዚሂ” በማለት የፈለገው ከዚህ በፊት ተበታትኖ የነበረው ጀማዓ በአንድ ላይ በመሰባሰቡ መሆኑ ሊታወቅ ይገባዋል፡፡ ጀማዓው መሰባሰቡ ከዚህ በፊት ከነበረው የተበታተነ ጀማዓ የተለየ በመሆኑ ነው፡፡ በረመዷን የተራዊህ ሶላት በጀማዓ መሰገድ የተጀመረው በረሡል صلى الله عليه وسلمዘመን ነበር፡፡ ቡኻሪና ሙስሊም በዘገቡት ትክክለኛ ሐዲስ ዓኢሻ የሚከተለውን አስተላለፋለች፡-“የአላህ መልእክተኛ صلى الله عليه وسلمለሶስት ሌሊቶች በሰዎች መካከል የተራዊህን ሶላት ሰገዱ፡፡ በአራተኛው ሌሊት ወደኋላ ቀሩ፡፡ ከዚያም የሚከተለውን ተናገሩ፡-
"إني خشيت أن تفرض عليكم فتعجزوا عنها"
“በእናንተ ላይ ፈርድ ይሆንባችሁና ያቅታችኋል ብየ ፈራሁ” (ቡኻሪ፡ 1129 ሙስሊም፡ 761)
በረመዷን የሌሊት ሶላትን በጀማዓ መቆም ከረሡል صلى الله عليه وسلمየተገኘ ሱና ነው፡፡ ዑመር ረድየላሁ አንሁ ቢድዓ ብሎ የጠራበት ምክንያት ረሡል صلى الله عليه وسلمየተራዊህን ሶላት ከቤት መስገድ ሲጀምሩ ሶሃቦች በመስጊድ ውስጥ ከፊሉ ብቻውን ፣ ከፊሎች ደግሞ ሁለት ሁለት እየሆኑ ተበታትነው ይሰግዱ ነበር፡፡ ከዚያ በኋላ የሙእሚኖች አሚር ዑመር ረድየላሁ አንሁ በረሡል صلى الله عليه وسلمዘመን ሲፈራ የነበረው ነገር በመወገዱ ሰዎችን በአንድ ኢማም ለመሰብሰብ አሰበ፡፡ ሶሃቦች የተራዊህን ሶላት በአንድ መሪ እንዲሰግዱ አደረገ፡፡ ከዚህ ቀደም ያልተሰባሰቡ ጀማዓዎች አሁን በአዲስ መልክ ስለተሰባሰቡ ይህችን ስብስባቸውን ቢድዓ በማለት ጠርቷታል፡፡ ይህች ቢድዓ ከመሰረቱ የተፈጠረች አዲስ ቢድዓ አይደለችም፡፡
ዑመር ረድየላሁ አንሁ የፈጠራት ቢድዓ አይደለችም፡፡ ምክንያቱም በረሡል صلى الله عليه وسلمዘመን ሲሰራ የነበረ ሱና ነው፡፡ ነገር ግን ረሡል صلى الله عليه وسلمፈርድ ይሆናል ብለው በመስጋት የተውትን ፣ ዑመር ረድየላሁ አንሁ በአዲስ መልኩ የጀመረው በመሆኑ ነው፡፡
በዚህ ህግ መሰረት የቢድዓ ሰዎች ቢድዓቸውን መልካም ለማድረግ ከዚህ የዑመር ረድየላሁ አንሁ ንግግር የሚያገኙት አንድም ክፍተት አይኖርም፡፡
አንድ ሰው የሚከተለውን ጥያቄ ሊያቀርብ ይችላል፡- በነብዩ صلى الله عليه وسلمዘመን የማይታወቁ ነገር ግን ሙስሊሙ ህብረተሰብ በስፋት እየሰራባቸው የሚገኙ አዳዲስ ነገሮች አሉ፡፡ ለምሳሌ ፡- መድረሳ ፣ ኪታብ ማዘጋጀት እና የመሳሰሉ ነገሮች በረሡል صلى الله عليه وسلمዘመን አልነበሩም፡፡ እንደነዚህ ዓይነት ቢድዓዎችን ሙስሊሞች መልካም ብለው ተቀብለዋቸዋል ፤ እየሰሩባቸውም ይገኛል፡፡ ታዲያ ይህን ተግባርና “ኩሉ ቢድዓቲን ዶላላ” የሚለውን የረሡል صلى الله عليه وسلمንግግር እንዴት ማስታረቅ እንችላለን?
#መልስ፡- በተጨባጭ ካየነው ይህ ቢድዓ አይደለም፡፡ ይልቁንም ይህ ወደሸሪዓዊ ተግባራት የሚያዳርስ መልካም ተግባር ነው፡፡ ወደመልካም ነገር የሚያደርሱ ነገሮች ደግሞ እንደቦታውና እንደየዘመኑ ሊለያዩ ይችላሉ፡፡ በሸሪዓ የተረጋገጠው ህግና መርሆ ወደመልካም ግብ የሚያደርሱ ነገሮች የአላማውን ወይም የግቡን ብይን ይይዛሉ የሚል ነው፡፡ ህጋዊ የሆነ መዳረሻ እራሱ ህጋዊ ነው፡፡ ህጋዊ ያልሆኑ መዳረሻዎች ህጋዊ አይደሉም፡፡ ሀራም የሆነ መዳረሻም ሀራም ነው፡፡ መልካም ነገር ወደመጥፎ መዳረሻ የሚሆን ከሆነ እራሱ መጥፎ ይሆናል፡፡
አላህ በተከበረው ቁርኣናዊ አንቀጽ የሚከተለውን ተናግሯል፡-
“እነዚያንም ከአላህ ሌላ የሚገዙዋቸውን (ጣዖታትን) አትሳደቡ፡፡ ድንበርን በማለፍ ያለዕውቀት አላህን ይሰድባሉና፡፡” (አል አንዓም፡ 108)
አጋሪዎች የሚያመልኳቸውን ጣዖታት መሳደብ በቦታው ላይ ትክክለኛ ተግባር ነው፡፡ ነገር ግን እነርሱን በመሳደብ የአለማትን ጌታ የሚያሰድብ ከሆነ ጣዖቶችን መሳደብ ክልክል ነው፡፡ በዚህ ምክንያት የሙሽሪኮችን አማልክት መሳደቡ አላህን ወደመሳደብ የሚያደርስ ከሆነ ሀራም እና ክልክል ይሆናል ማለት ነው፡፡
መድረሳዎችም እንዲሁ ዒልም በኪታብ ጠርዞ ማዘጋጀት በነብዩ صلى الله عليه وسلمዘመን ያልነበረ አዲስ ነገር ቢሆንም ነገር ግን ወደመልካም የሚያደርስ ነው፡፡ ወደመልካም የሚያደርሱ ነገሮች ደግሞ የሚደረሱባቸውን አላማዎችና ግቦች ፍርድ ይሰጣሉ፡፡
በዚህ ምክንያት አንድ ሰው ሀራም ነገሮችን ለማስተማር መድረሳ እገነባለሁ ቢል የመድረሳው ግንባታ በራሱ ሀራም ይሆናል፡፡ አንድ ሰው ለሸሪዓዊ ትምህርት አላማ አድርጎ መድረሳ ቢገነባ ግንባታው መሽሩዕ ወይም ህጋዊ የሆነ ግንባታ ነው፡፡
ክፍል 7
ይቀጥላል
Ⓜ️
t.me/Abu_Reslann
t.me/Abu_Reslann
t.me/Abu_Reslann
የሸሪዓዉ ሙሉነትና የቢድዓ አደገኝነት ይፋ መሆን
Ⓜ️
በክቡር ሸይኽ ሙሐመድ ብን ሷሊህ አል’ዑሰይሚን ረሂመሁሏሁ ተዓላ
Ⓜ️
አዘጋጅ፡ ፈህድ ብን ናሲር ብን ኢብራሒም አስ’ሱለይማን
Ⓜ️
ትርጉም፡ አቡዓብዲልዓዚዝ / ዩሱፍ ብን አህመድ
Ⓜ️
#ክፍል_6
ዑመር ረድየላሁ አንሁ “ኒዕመቱል ቢድዓ ሀዚሂ” በማለት የፈለገው ከዚህ በፊት ተበታትኖ የነበረው ጀማዓ በአንድ ላይ በመሰባሰቡ መሆኑ ሊታወቅ ይገባዋል፡፡ ጀማዓው መሰባሰቡ ከዚህ በፊት ከነበረው የተበታተነ ጀማዓ የተለየ በመሆኑ ነው፡፡ በረመዷን የተራዊህ ሶላት በጀማዓ መሰገድ የተጀመረው በረሡል صلى الله عليه وسلمዘመን ነበር፡፡ ቡኻሪና ሙስሊም በዘገቡት ትክክለኛ ሐዲስ ዓኢሻ የሚከተለውን አስተላለፋለች፡-“የአላህ መልእክተኛ صلى الله عليه وسلمለሶስት ሌሊቶች በሰዎች መካከል የተራዊህን ሶላት ሰገዱ፡፡ በአራተኛው ሌሊት ወደኋላ ቀሩ፡፡ ከዚያም የሚከተለውን ተናገሩ፡-
"إني خشيت أن تفرض عليكم فتعجزوا عنها"
“በእናንተ ላይ ፈርድ ይሆንባችሁና ያቅታችኋል ብየ ፈራሁ” (ቡኻሪ፡ 1129 ሙስሊም፡ 761)
በረመዷን የሌሊት ሶላትን በጀማዓ መቆም ከረሡል صلى الله عليه وسلمየተገኘ ሱና ነው፡፡ ዑመር ረድየላሁ አንሁ ቢድዓ ብሎ የጠራበት ምክንያት ረሡል صلى الله عليه وسلمየተራዊህን ሶላት ከቤት መስገድ ሲጀምሩ ሶሃቦች በመስጊድ ውስጥ ከፊሉ ብቻውን ፣ ከፊሎች ደግሞ ሁለት ሁለት እየሆኑ ተበታትነው ይሰግዱ ነበር፡፡ ከዚያ በኋላ የሙእሚኖች አሚር ዑመር ረድየላሁ አንሁ በረሡል صلى الله عليه وسلمዘመን ሲፈራ የነበረው ነገር በመወገዱ ሰዎችን በአንድ ኢማም ለመሰብሰብ አሰበ፡፡ ሶሃቦች የተራዊህን ሶላት በአንድ መሪ እንዲሰግዱ አደረገ፡፡ ከዚህ ቀደም ያልተሰባሰቡ ጀማዓዎች አሁን በአዲስ መልክ ስለተሰባሰቡ ይህችን ስብስባቸውን ቢድዓ በማለት ጠርቷታል፡፡ ይህች ቢድዓ ከመሰረቱ የተፈጠረች አዲስ ቢድዓ አይደለችም፡፡
ዑመር ረድየላሁ አንሁ የፈጠራት ቢድዓ አይደለችም፡፡ ምክንያቱም በረሡል صلى الله عليه وسلمዘመን ሲሰራ የነበረ ሱና ነው፡፡ ነገር ግን ረሡል صلى الله عليه وسلمፈርድ ይሆናል ብለው በመስጋት የተውትን ፣ ዑመር ረድየላሁ አንሁ በአዲስ መልኩ የጀመረው በመሆኑ ነው፡፡
በዚህ ህግ መሰረት የቢድዓ ሰዎች ቢድዓቸውን መልካም ለማድረግ ከዚህ የዑመር ረድየላሁ አንሁ ንግግር የሚያገኙት አንድም ክፍተት አይኖርም፡፡
አንድ ሰው የሚከተለውን ጥያቄ ሊያቀርብ ይችላል፡- በነብዩ صلى الله عليه وسلمዘመን የማይታወቁ ነገር ግን ሙስሊሙ ህብረተሰብ በስፋት እየሰራባቸው የሚገኙ አዳዲስ ነገሮች አሉ፡፡ ለምሳሌ ፡- መድረሳ ፣ ኪታብ ማዘጋጀት እና የመሳሰሉ ነገሮች በረሡል صلى الله عليه وسلمዘመን አልነበሩም፡፡ እንደነዚህ ዓይነት ቢድዓዎችን ሙስሊሞች መልካም ብለው ተቀብለዋቸዋል ፤ እየሰሩባቸውም ይገኛል፡፡ ታዲያ ይህን ተግባርና “ኩሉ ቢድዓቲን ዶላላ” የሚለውን የረሡል صلى الله عليه وسلمንግግር እንዴት ማስታረቅ እንችላለን?
#መልስ፡- በተጨባጭ ካየነው ይህ ቢድዓ አይደለም፡፡ ይልቁንም ይህ ወደሸሪዓዊ ተግባራት የሚያዳርስ መልካም ተግባር ነው፡፡ ወደመልካም ነገር የሚያደርሱ ነገሮች ደግሞ እንደቦታውና እንደየዘመኑ ሊለያዩ ይችላሉ፡፡ በሸሪዓ የተረጋገጠው ህግና መርሆ ወደመልካም ግብ የሚያደርሱ ነገሮች የአላማውን ወይም የግቡን ብይን ይይዛሉ የሚል ነው፡፡ ህጋዊ የሆነ መዳረሻ እራሱ ህጋዊ ነው፡፡ ህጋዊ ያልሆኑ መዳረሻዎች ህጋዊ አይደሉም፡፡ ሀራም የሆነ መዳረሻም ሀራም ነው፡፡ መልካም ነገር ወደመጥፎ መዳረሻ የሚሆን ከሆነ እራሱ መጥፎ ይሆናል፡፡
አላህ በተከበረው ቁርኣናዊ አንቀጽ የሚከተለውን ተናግሯል፡-
“እነዚያንም ከአላህ ሌላ የሚገዙዋቸውን (ጣዖታትን) አትሳደቡ፡፡ ድንበርን በማለፍ ያለዕውቀት አላህን ይሰድባሉና፡፡” (አል አንዓም፡ 108)
አጋሪዎች የሚያመልኳቸውን ጣዖታት መሳደብ በቦታው ላይ ትክክለኛ ተግባር ነው፡፡ ነገር ግን እነርሱን በመሳደብ የአለማትን ጌታ የሚያሰድብ ከሆነ ጣዖቶችን መሳደብ ክልክል ነው፡፡ በዚህ ምክንያት የሙሽሪኮችን አማልክት መሳደቡ አላህን ወደመሳደብ የሚያደርስ ከሆነ ሀራም እና ክልክል ይሆናል ማለት ነው፡፡
መድረሳዎችም እንዲሁ ዒልም በኪታብ ጠርዞ ማዘጋጀት በነብዩ صلى الله عليه وسلمዘመን ያልነበረ አዲስ ነገር ቢሆንም ነገር ግን ወደመልካም የሚያደርስ ነው፡፡ ወደመልካም የሚያደርሱ ነገሮች ደግሞ የሚደረሱባቸውን አላማዎችና ግቦች ፍርድ ይሰጣሉ፡፡
በዚህ ምክንያት አንድ ሰው ሀራም ነገሮችን ለማስተማር መድረሳ እገነባለሁ ቢል የመድረሳው ግንባታ በራሱ ሀራም ይሆናል፡፡ አንድ ሰው ለሸሪዓዊ ትምህርት አላማ አድርጎ መድረሳ ቢገነባ ግንባታው መሽሩዕ ወይም ህጋዊ የሆነ ግንባታ ነው፡፡
ክፍል 7
ይቀጥላል
Ⓜ️
t.me/Abu_Reslann
t.me/Abu_Reslann
t.me/Abu_Reslann