ዜና ETHIOPIA 🇪🇹

የዕለቱ አንኳር ዜናዎች

1. የትግራይ ልሂቃን ልዩነታቸውን በመግባባትና የትግራይ ሕዝብን አንድነት በሚያረጋግጥ መልኩ እንዲፈቱ ጥሪ ቀረበ።
ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አሕመድ የትግራይ ልሂቃን በውስጣቸው ያለውን ልዩነት በመግባባት፣ በሰላም እና የትግራይ ሕዝብን አንድነት በሚያረጋግጥ መንገድ ሉፈቱ ይገባል ብለዋል። ጠቅላይ ሚኒስትሩ በትግራይ ክልል ያለውን ወቅታዊ ሁኔታ መሰረት በማድረግ ለክልሉ ልሂቃን እና ለትግራይ ሕዝብ መግለጫ አውጥተዋል። ይሁን እንጅ በተለያዩ አጋጣሚዎችና በተለያዩ ምክንያቶች፣ በተለይ ደግሞ ከማዕከላዊ መንግስት ጋር ባጋጠመ አለመግባባት የትግራይ መሬት የጦርነት አውድ፤ የትግራይ ህዝብ ደግሞ የጦርነት ሰለባ መሆኑን ገልፀዋል። የትግራይ ህዝብ የትላንት ቁስሉ ሳይሻር፣ ገና አሁንም ሰላምና እፎይታ አግኝቶ ሰርቶ እንዳይገባ በፍራቻና ጭንቅ የጦርነት ወሬ እየኖረ መሆኑ አሳዛኝ ነው ሲሉም ገልጸዋል። ከፌዴራል መንግስት ይሁን ሌሎች ሃይሎች ጋር ያሉትን ልዩነቶች በኢትዮጵያ ሕገ-መንግስት እና ዴሞክራሲያዊ መንገድ በመግባባት ለመፍታት ዝግጁ እንዲሆኑ መክረዋል። በፌዴራል መንግስት በኩል፥ በሁሉም ጉዳዮች ለመነጋገር እና የሐሳብ ልዩነት እንደ ልዩነት በመውሰድ በሚያግባቡ ሀገራዊ ጉዳዮች ላይ በሰላም መስራት የሚያስችሉ ሁኔታዎች እንዳሉ መገንዘብ ያስፈልጋል ብለዋል።

2. በአማራ ክልል ያሉ የከፍተኛ የትምህርት ተቋማት ለተማሪዎቻቸው የተግባር ተኮር ስልጠና ለመስጠት የጸጥታ ችግር እንቅፋት ሆኖብናል አሉ። የጤና፣ ህግ፣ ታሪክና መሰል የትምህርት መስኮች የሚማሩ ተማሪዎችን ለተግባር ተኮር ስልጠና ወደ ተለያዩ አካባቢዎች ለመውሰድ በክልሉ ያለው የጸጥታ ችግር ተግዳሮት እንደሆነባቸው ጎንደር ዩኒቨርሲቲ ተናግሯል። አሁን ላይ የህግ ትምህርት ክፍል ተማሪዎች ራቅ ወዳለ ቦታ ሳይሄዱ በከተማው ለማሰልጠን የታቀደ ቢሆንም እንደ ታሪክ እና ጤና የመሳሰሉት የትምህርት መስክ ሰልጣኞች ወደ ሌላ ክልል እና ከተማ ተንቀሳቅሰው የሚማሩት እንደመሆኑ ሰልጣኞች ከሌሎች ጋር በሚኖራቸው ውድድር ተጽዕኖ ይፈጥርባቸዋል ተብሏል።

3. በትግራይ ክልል የጤና መድህን አገልግሎት ለማስጀመር በሚደረገው የቅድመ ዝግጅት ስራ በክልሉ ያለው የፖለቲካ አለመረጋጋት ተጽዕኖ እየፈጠረ ነው። በክልሉ በነበረው ጦርነት የጤና መድህን አገልግሎት ተቋርጦ እንደነበር ይታወቃል። ይሁን እንጅ በክልሉ ያለው የፖለቲካ አለመረጋጋት፤ የበጀት እና የሰው ኃይል እጥረት ተግዳሮት እየፈጠረ መሆኑን በኢትዮጵያ ጤና መድህን አገልግሎት የመቀሌ ቅርንጫፍ ተናግሯል። 206 ሰራተኞች እንዲቀጠሩ የማድረግ እንዲሁም ማህበረሰቡ አሁን ባለበት የኢኮኖሚ ችግር ምክንያት የአገልግሎቱን ክፍያ መፈጸም ስለማይችል 50 በመቶ የሚሆነውን በተቋሙ መሸፈን እንዲያስችል የሃብት ማሰባሰብ ስራ እየተሰራ ነው ተብሏል። የምዝገባ ሂደቱን በታህሳስ ወር ለማስጀመር የታቀደ ቢሆንም በታቀደው የጊዜ ቀጠሮ ማስኬድ አልተቻለም።

4. በዳውሮ ዞን በትራፊክ አደጋ የ 2 ሰዎች ህይወት አለፈ። በደቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ህዝቦች ክልል ዳውሮ ዞን ሎማ ቦሳ ወረዳ ከገሣ ከተማ ወደ ሎማ ባሌ ይጓዝ የነበረ የህዝብ ማመላለሻ አይሱዚ ተገልብጦ የሁለት ሰዎች ህይወት አልፏል፡፡ በደረሰው አደጋ 10 መንገደኞች ላይ ቀላልና ከባድ ጉዳት እንደደረሳባቸውም ተገልጿል፡፡ ጉዳት የደረሰባቸው ሰዎች በአቅራቢያ ወደሚገኙ የጤና ተቋማት ተወስደው ህክምና እየተደረገላቸው እንደሚገኝ ተጠቅሷል።

5. ደቡብ አፍሪካ ለዶናልድ ትራምፕ ማስጠንቀቂያ ምላሽ ሰጠች። የአሜሪካው ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ ለደቡብ አፍሪካ የሚሰጠው ድጋፍ ይቋረጣል ሲሉ በትናንትናው ዕለት ዝተው ነበር። ሀገሪቱ መሬት እየወረሰች ነው፤ አንዳንድ የማህበረሰብ ክፍሎችም በመጥፎ ሁኔታ እየታዩ ነው ሲሉ የተናገሩት ፕሬዝዳን ዶናልድ ትራምፕ ዝርዝር መረጃዎችን ግን ይፋ አላደረጉም። ይሁንና በሁኔታው ላይ አስፈላጊው ምርመራ እስኪካሄድ ድረስ ወደ ደቡብ አፍሪካ የሚላክ እርዳታ እንደሚቋረጥ አስታውቀዋል። በአውሮፓዊያኑ 2023 አሜሪካ የ440 ሚሊዮን ዶላር ድጋፍ ለደቡብ አፍሪካ ሰጥታ እንደነበር መረጃዎች ያመላክታሉ። ይህ በዚህ እንዳለ የደቡብ አፍሪካ መንግስት ግን አሜሪካ ለኤችኤይቪ ኤድስ መከላከል ድጋፍ ካልሆነ በስተቀር የተለየ የገንዘብ ድጋፍ ከዋሸንግተን እንደማያገኝ አስታውቋል።

@zena_ethiopia24
@zena_ethiopia24

የዕለቱ አንኳር ዜናዎች

1. ኢትዮጵያ እና ሩሲያ በራሳቸው መገበያያ ገንዘብ ለመገበያየት መስማማታቸው ተገልጿል። ኢትዮጵያን ጨምሮ ሶስት የአፍሪካ ሀገራት ከሩሲያ ጋር በራሳቸው ገንዘብ ለመገበያየት ተስማምተዋል ተብሏል። የዩክሬኑን ጦርነት ተከትሎ ከተለያዩ ሀገራት ጋር ከዶላር ውጭ የሆነ ግብይት ለመፈጸም ስምምነቶችን እያደረገች የምትገኝው ሞስኮ ተጨማሪ ሶስት የአፍሪካ ሀገራትን አካታለች፡፡ ይህን ተከትሎ ከሩሲያ ጋር በሀገር ውስጥ ገንዘብ ለመገበያየት ስምምነት ላይ የደረሱ ሀገራት 40 ደርሰዋል። በዚህም ሀገራቱ ከሩሲያ ጋር በሚፈጽሙት ግብይት የሚያጋጥማቸውን የውጭ ምንዛሪ እጥረት ለመቅረፍ እና የተሸለ የንግድ ትስስር ለመፍጠር ያግዛል ተብሏል። ከዚህ ባለፈም የብሪክስ አባል ሀገራት ጠንካራ የፋይናንስ ተቋም እና ነጻ የግብይት ሰንሰለት ለመፍጠር ባስቀመጠው ዕቅድ የራሱን የመገበያያ ገንዘብ ማስተዋወቁ ይታወሳል፡፡ ይህንን ተከትሎ የአሜሪካው ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ ይህን ገንዘብ ተግባራዊ ማድረግ እና ዶላርን ከዋና የመገበያያ ገንዘብነት ለማስወጣት የሚደረግ ጥረት በሀገራት ላይ ማዕቀብ እና የ100 በመቶ ታሪፍ ጭማሪን ተግባራዊ እንደሚያስደርግ ዝተዋል፡፡

2. በትግራይ ክልል ጊዜያዊ አስተዳደር አማካሪ ምክር ቤት በይፋ ተቋቁሞ ስራ ጀመረ፡፡ የትግራይ ክልል ግዜያዊ አስተዳደር አማካሪ ምክር ቤት ማቋቋሙና በይፋ ስራ መጀመሩን አስታውቋል፡፡ ጊዜያዊ አስተዳደሩ አቶ ሞገስ ታፈረን የምክር ቤቱ ዋና ሰብሳቢ አድርጎ የመረጠ ሲሆን በክልሉ የሚንቀሳቀሰው የትግራይ ነጻነት ፓርቲ ፕሬዝዳንት የሆኑትነ ዶ/ር ደጀን መዝገቦን ደግሞ ምክትል ሰብሳቢ አድርጎ መምረጡ ተገልጿል። የጊዜያዊ አስተዳደሩ ባቋቋመው አማካሪ ምክር ቤት ከጊዜያዊ አስተዳደሩ፣ ከሲቪል ማህበራት፣ በክልሉ ከሚንቀሳቀሱ የፖለቲካ ፓርቲዎች፣ የትግራይ ዲያስፖራ፣ የክልሉ ሙሁራን እና የጸጥታ አካላት ተወካዮችን ያካተተ እንደሚሆን ተነግሯል፡፡ ትላንት በተቋቋመው የአማካሪ ምክር ቤቱ ወስጥ ግን የክልሉ የጸጥታ አካላት፣ ሳልሳይ ወያነ ፖለቲካ ፓርቲ፣ የክልሉ ዲያስፖራ አባላት ተወካዮች አልተሳተፉም ተብሏል። በቀጣይ እንዲሳተፋ የጊዜያዊ አስተዳደሩ ፕሬዝዳንት ጥሪ ማቅረባቸውን የክልሉ የኮሙዩኒኬሽን ቢሮ ተናግሯል፡፡

3. በፌደራል ፍርድ ቤቶች ዕልባት እንዲሰጥባቸው የሚመጡ ጉዳዮች ቁጥር በየወቅቱ እየጨመረ በመምጣቱ ለመዛግብት በጊዜ ውሳኔ ከመስጠት አንፃር ብዙ መስራት ያስፈልጋል ተባለ፡፡ በፍርድ ቤቶች ተገልጋይ የሚፈልገዉንና የሚጠብቀዉን የዳኝነት አገልግሎት አሰጣጥ ከፍጥነትና ከጥራት አንፃር መልስ መመለስ በሚያስችል መንገድ መፈፀም ካልተቻለ የሚፈልገዉን ውጤት ማምጣት አስቸጋሪ መሆኑን የፌዴራል ጠቅላይ ፍርድ ቤት ተናግሯል፡፡ የፌዴራል ጠቅላይ ፍርድ ቤት በ 2017 የመጀመሪያ ግማሽ ዓመት ሪፖርቱ በእቅድ ከተያዙት 64ሺህ 703 መዛግብት 84ሺህ 207 መዛግብት እልባት መስጠቱን ተናግሯል፡፡ ይህ አፈፃፀም ካለፈዉ አመት ተመሳሳይ ወቅት ጋር ሲነፃፀር በ20,734 መዛግብት ከፍ ያለ መሆኑ ተጠቅሷል። በአጠቃላይ በፌደራል ፍርድ ቤቶች ዕልባት እንዲሰጥባቸው በዕቅድ ከተያዙ መዛግብት አንፃር ከፍ ያሉ አፈጻጸሞች እየታዩ ቢሆንም በየወቅቱ እየጨመረ ከመጣው የመዛግብ ፍሰት ጋር ተያይዞ እየቀረቡ ላሉ ጉዳዮች ውሳኔ ለመስጠት ብዙ መስራት ያስፈልጋል ተብሏል፡፡

4. የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ጠቅላላ ተቀማጭ ገንዘብ ከ1.4 ትሪሊዮን ብር በላይ ደረሰ። ባንኩ በመጀመሪያው ግማሽ ዓመት በሀገር አቀፍ ደረጃ ከተሰበሰበው ተቀማጭ ገንዘብ 58.3 በመቶ መሰብሰብ መቻሉንም ገልጿል። በ2017 በጀት ዓመት የመጀመሪያ ስድሥት ወራት 245 ነጥብ 9 ቢሊዮን ብር ተቀማጭ ገንዘብ በማሰባሰብ ጠቅላላ የተቀማጭ የገንዘብ መጠኑን ከ1 ነጥብ 4 ትሪሊዮን ብር በላይ ማድረስ ችያለሁ ብሏል።

5. በሱዳን የገበያ ሥፍራ ላይ በተፈፀመ የመድፍ ጥቃት በጥቂቱ የ54 ሰዎች ሞቱ። በሱዳን የርዕሰ ከተማዋ ካርቱም አካል በሆነችው ኦምዱርማን በአንድ የገበያ ሥፍራ ላይ በተፈፀመ የመድፍ ጥቃት በጥቂቱ የ54 ሰዎች ተገደሉ ገበያውን ዒላማ በማድረግ በተፈፀመው የከባድ መሳሪያ ድብደባ ከተገደሉት ሌላ 158 ሰዎች ደግሞ የተለያየ ደረጃ አካላዊ ጉዳት ገጥሟቸዋል። ሰላማዊ ሰዎች ለተገደሉበት እና ለቆሰሉበት የገበያ ስፍራ ድብደባ የመንግስት ጦር RSF የተሰኘውን የፈጥኖ ደራሽ ሰራዊት በተጠያቂነት ከሷል፡፡

@zena_ethiopia24
@zena_ethiopia24

#Update

ተፈታለች

ገጣሚ ምሥራቅ ተረፈ ከ4 ቀናት እስር በኋላ ዛሬ፣ ሰኞ ጥር 26 ቀን 2017ዓ.ም ከቀኑ 10:00 ሰዓት ተፈትታለች።

@zena_ethiopia24
@zena_ethiopia24