#ጠፈር #firmament
ምንድነው?
ቋንቋ በተፈጥሮው ይወለዳል፣ ያድጋል፣ ይሞታል። አንድ ቋንቋ የማደግ ደረጃ ላይ ባለበት ወቅት፣ አዳዲስ ቃላትን፣ ሀረጋትን አልፎም አገላለጾችን(expressions) እና አባባሎችንም ያዳብራል። ይህም የራሱን ቃላት በማርባት አዳዲስ ቃላት በመፍጠር አልያም ከሌሎች ቋንቋዎች በመዋስ ሊሆን ይችላል። አንዳንዴም ከሌሎች ቋንቋዎች የተቀበላቸውን ቃላት በራሱ ቋንቋ ውስጥ አቻ ቃል በመፈለግም ሊሆን ይችላል። እነዚህ ነገሮች ታዲያ፣ በሀገራችን ዘመናዊ ትምህርት ሲገባ የሀገራችን ሰው የውጪውን ዓለም እውቀት፣ ጥበብ፣ ፍልስፍና፣ ባህል ወደ ራሱ ለማዋሃድ ጥቅም ላይ አውሎታል። የዚህም ውጤት በየቦታው፣ በየትምህርት ዘርፉ እናያለን። ከተነሳንበት ርዕስ አንጻር ስናየውም፣ የሀገራችን ሰው የተለያዩ የአስትሮኖሚ ቃላትንና ሀሳቦችን በሀገርኛ ቋንቋ ለማቅረብ ሞክሯል። ከነዚህም የተቻለውን ያህል ቃላት በሀገርኛ አነጋገሮች ተክተናል። የዚህም ምሳሌ እንደ ስነ ፈለክ፣ ህዋ፣ ጠፈር፣ የመሳሰሉትን ቃላት ማንሳት እንችላለን። ታዲያ ይህን ስናይ፣ አንድ ሳናስተውል ያለፍናቸው ነገሮች ይኖራሉ። ይህም ለምሳሌ "ጠፈር" የሚለውን ቃል ብናየው፣ በተለምዶው በሳይንሱ የምናውቀውና የቃሉ ኦሪጂናል ትርጉም ምን ያህል እንደሚለያዩ ያስተዋልን አይመስልም።

ቃሉን በተለምዶ የምንጠቀምበት "space" ወይም "universe" የሚሉትን ሀሳቦች ለመግለጽ ነው። ይህም ከምድር ውጪ ያለውን ሰፊ አካባቢ ሲጠቁም ነው። የቃሉ የመጀመሪያ ትርጉምስ?

ይህን ቃል ከሃይማኖታዊ እይታ ስናየው የሚከተለውን ትርጉም ይዞ እናገኘዋለን፦

1. ኦሪት ዘፍጥረት 1፥ 6-8
እግዚአብሔርም። በውሆች መካከል #ጠፈር ይሁን፥ በውኃና በውኃ መካከልም ይክፈል አለ። እግዚአብሔርም #ጠፈርን አደረገ፥ ከጠፈር በታችና ከጠፈር በላይ ያሉትንም ውኆች ለየ ፤ እንዲሁም ሆነ። ፤ እግዚአብሔር #ጠፈርን #ሰማይ ብሎ ጠራው። ማታም ሆነ ጥዋትም ሆነ፥ ሁለተኛ ቀን።

2. ኦሪት ዘፍጥረት 1፥14-15
እግዚአብሔርም አለ። ቀንና ሌሊትን ይለዩ ዘንድ ብርሃናት #በሰማይ_ጠፈር ይሁኑ ፤ ለምልክቶች ለዘመኖች ለዕለታት ለዓመታትም ይሁኑ ፤ በምድር ላይ ያበሩ ዘንድ በሰማይ ጠፈር ብርሃናት ይሁኑ ፤ እንዲሁም ሆነ።

3. ኦሪት ዘፍጥረት 1:20
እግዚአብሔርም አለ። ውኃ ሕያው ነፍስ ያላቸውን ተንቀሳቃሾች ታስገኝ፥ ወፎችም ከምድር በላይ #ከሰማይ_ጠፈር_በታች ይብረሩ።

4. መዝሙረ ዳዊት 19(20)፥1
ሰማያት የእግዚአብሔርን ክብር ይናገራሉ፥ #የሰማይም_ጠፈር የእጁን ሥራ ያወራል።


ሌሎችም ቦታዎች ላይ ይህ ቃል ተጠቅሷል። ከዚህ የምንረዳው ታድያ፣ ጠፈር ማለት ከምድር በላይ ያለ፣ አካል ሲሆን ይኸውም በሌላ አገላለጽ ሰማይ ማለት እንደሆነ ይነግረናል። ጠፈር ማለት ጠንካራ፣ ምድርን እንደጉልላት የሸፈነ፣ ብርሃናት (ማለትም ፀሐይ፣ ጨረቃ፣ ክዋክብት) ልክ ኮርኒስ ላይ እንዳለ መብራት እርሱ ላይ ያሉት አካል እንደሆነ ይነግረናል መጽሐፉ። ይህም በሳይንስ ከለመድነው ወጣ ያለና ተቃራኒ የሆነ ነው። በሳይንስ መሠረትም ይህ አካል የለም፣ ሊኖር አይችልም ። ነገር ግን ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ሰዎች የተለያዩ ሙከራዎችን አድርገው ይህ አካል በርግጥም እንዳለ ለማሳየት ሞክረዋል። ይህውም አነስተኛ መንኩራኩሮችን ሰርተው ላያቸው ላይ ካሜራ ከገጠሙ በሁዋላ ማምጠቅ ነው። ከዚያም መንኩራኩሩ ከአንድ አካል ጋር ይጋጫል ወይስ አይጋጭም የሚለውን ለማየት የተለያዩ ሙከራዎችን አድርገዋል። ይህንንም በቪዲዮ የምናይ ይሆናል።

@hasabochhh