Addis Maleda - አዲስ ማለዳ

“ለነዳጅ ማስገቢያ የሚውል የውጭ ምንዛሬ የንግድ ባንኮችን እንዲሰጡ ማድረግ ከሌለ ሀብት ላይ እንደመውሰድ ይቆጠራል”- የፋይናስ ባለሙያ

👉 “ለነዳጅ ማስገቢያ የሚውል የውጭ ምንዛሬ የግል ባንኮች ላይ የሚያመጣው ምንም አይነት ተጽዕኖም ሆነ ጉዳት የለም” የምጣኔ ሃብት ባለሙያ

ሀሙስ ህዳር 12 ቀን 2017 (አዲስ ማለዳ) የኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ ከህዳር ወር ጀምሮ የንግድ ባንኮች ለነዳጅ የሚወጣውን ወጪ ከፍተኛ ድርሻ መጋራት አለባቸው ሲል ማስታወቁ አይዘነጋም፡፡

ኢትዮጵያ በአመት ከፍተኛ ወጪ ለነዳጅ ማስገቢያ ይወጣል በዚህም በባለፈው አመት የኢትዮጵያ ነዳጅ አቅራቢ ድርጅት በአጠቃላይ ከ64ነጥብ 2 ቢሊዮን ብር በላይ ማውጣቱን ገልጾ እንደነበር እንዲሁ ይታወሳል፡፡

ይህን ተከትሎም የዘርፉ ባለሙያዎች በርካታ ሀሳቦችን እየሰጡ ሲሆን ለባንኮች ከፍተኛ ጫና እንሚፈጥርባቸው እና በቂ ጥናት ሳይደረግ የተወሰነ ውሳኔ እንደሆነ የሚከራከሩ እንዳሉ ሁሉ ይህ ነው የሚባል ችግር አያመጣም የሚሉም አልጠፉም ፡፡

አዲስ ማለዳ ያነጋገረቻቸው የባንክ ባለሙያው ሙሀመድ አሰፋ እንደገለጹት በርካታ ባንኮች አሁን ያሉበት ሁኔታ ደንበኞቻቸውን እንኳን በበቂ ሁኔታ የሚያስተናግዱበት አቅም ላይ አይደለም ያሉት ይላሉ፡፡

“ባንኮች በበቂ ሁኔታ የተጣለባቸውን ውሳኔ ሊያሟሉ የሚችልበት አቅም ሳይጠና እና ምን ያህል ድርሻ አስተዋጽኦ ሊያደርጉ እንደሚገባ ግልጽ ባልሆነበት መንገድ ውሳኔ ማስተላለፍ ባንኮች አሁን ካሉበት ሁኔታ ጋር ተመጣጣኝ ያልሆነ ውሳኔ ነው” ሲሉ ገልጸዋል፡፡

በተለያዩ ችግሮች ምክንያት ወደ ውጪ የመላክ እና የውጭ ምንዛሬ የመሰብሰብ አቅም እየተዳከመ ያለበት ሁኔታ መሆኑ በተጨማሪም በየጊዜው የሚወጡ መመሪያዎች የባንኮችን እንቅስቃሴ የሚገድቡ መሆኑ ሁኔታውን እንደሚያባብሰው አስታውቀዋል፡፡

በእነዚህ ችግሮች እና ብዙ መስተካከል ባለባቸው ክፍተቶች ውስጥ ይህን ውሳኔ ተግባራዊ ማድረግ እና ባንኮች ግዴታ ለነዳጅ ማስገቢያ የውጭ ምንዛሬ ለነዳጅ አስገቢዎች እንዲሰጡ ማድረግ ከሌለ ሀብት ላይ እንደመውሰድ ይቆጠራል በማለት ገልጸዋል፡፡

ውሳኔው ከፍተኛ የገቢ አቅም እና በኢኮኖሚ ልማት ውስጥ ሚና የሚሰጥ ቢሆንም ከውጭ ምንዛሬ ዋጋ ተለዋዋጭነት እና ከአሰራር ውስብስብነት ጋር የተያያዙ ስጋቶችንም እንደሚያስከትል ተጠቁሟል፡፡

በአንጻሩ በጉዳዩ ላይ አስተያየታቸውን የሰጡ የምጣኔ ሀብት ባለሙያው ዮናታን ታደሰ የግል ባንኮች ለነዳጅ ማስገቢያ የውጭ ምንዛሬን ማዋጣታቸው ይህ ነው የሚባል ተጽዕኖም ሆነ ጉዳት የለውም ሲሉ ይሞግታሉ፡፡

“የግል ባንኮች ላይ ያለው የውጭ ምንዛሬ ፍሰት ምን አይነት እንደሆነ ሀገር የሚያውቀው ሚስጥር ነው፤ መንግስትም ይህን ስለሚረዳ ነው ይህን ውሳኔ ያስተላለፈው” ሲሉም ገልጸዋል፡፡

እንዲሁም ሙሉ ለሙሉ እንዲሸፍኑ ሀላፊነት አልተጫነባቸውም እንዳላችሁ ሀብት እና አቅም አስተዋጽኦ አድርጉ ነው የተባሉት ይህ ሂደት ደግሞ ይበልጥ የሚሳተፉበትን መንገድ ስለሚያሰፋው በነጻነት እንዲሳተፉ ያደርጋል ብለዋል፡፡

ባለሙያው አክለውም ውሳኔው ይተላለፍ እንጂ በምን መልኩ አስተዋጽኦ እንደሚያደርጉ በግልጽ ባልተጠቀሰበት ሁኔታ ጫና ሊያሳድር ይችላል ብሎ መደምደም እንደማይቻል እና ለባንኮቹም በሚመች መልኩ የሚሳተፉበት ሁኔታ ሊቀርብ እንደሚችል ታሳቢ መሆን እንዳለበት ጠቁመዋል፡፡

በተጨማሪም የአሰራር ችግር እንዳለ እና የውጭ ምንዛሬ እጥረት ሙሉ ለሙሉ የለም ማለት ሳይሆን እንደሚባለው የተጋነነ እንዳልሆነ እና ከሙስና በጠራና በትክክለኛ መንገድ መስራት ቢቻል ክፍተቱን መሙላት እንደሚቻል ባለሙያው ገልጸዋል፡፡

"አንዳንድ ተቋማት ላይ ሰራተኞቻችን ወረፋ ሲይዙ በጥበቃ ሰራተኞች የተደበደቡበት፣ ተገፍትረው የተጣሉበት፣ የታሰሩበት ሁኔታ ተፈጥሯል።" የኢትዮጵያ ሲቪል ሰርቪስ ኮሚሽን

ዓርብ ህዳር 13 ቀን 2017(አዲስ ማለዳ) የአገልግሎት አሰራሩን ለመገምገም እንዲያመች በተሰራው ስራ የተቋማቸው ሰራተኞችን ጨምሮ በአገልግሎት አሰጣጥ ላይ የተለያዩ እንግልቶችን እንዳሉ የሲቪል ሰርቪስ ኮሚሽን ገልቷል።

የሲቪል ሰርቪስ ኮሚሽን ኮሚሽነሩ መኩሪያ ሃይሌ በህዝብ እንደራሴዎች ምክር ቤት የስራ ስምሪት እና ቴክኖሎጂ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ፣ የኢትዮጲያ ሲቪል ሰርቪስ ኮሚሽን እና በስሩ የሚገኙ ቋሚ ተቋማትን የ2017 በጀት ዓመት፣ የሩብ ዓመት የስራ አፈፃፀም በተገመገመበት ወቅት ነው ይህን ጉዳይ ያነሱት ።

ኮሚሽነሩ በኢትዮጵያ በክልሎች እና የመስሪያ ቤት አመራሮች ምንም አይነት መረጃ ሳይኖራቸው በሚንቀሳቀሱ ባለ ድርሻ አካላት፣ የኮሚሽኑ የአቃቤ ህግ፣ የጠቅላይ ሚኒስትር ፅህፈት ቤት እና ሌሎችም መዋቅሮች በተካተቱበት በሁሉም ክልሎች ተገልጋይ ተኮር ጥናት መደረጉን ገልፀዋል።

በጥናቱም ጥልቅ ጉዳዮችን ለመረዳትና የበለጠ በማስረጃ የተደገፈ እና አንዳንድ ተቋማት ላይ የኮሚሽኑን ሰራተኞች ጨምሮ ወረፋ ሲይዙ በጥበቃ ሰራተኞች የተደበደቡበት፣ ተገፍትረው የተጣሉበት እና የታሰሩበት ሁኔታ መፈጠሩን አስታውቀዋል።

በበጀት ዓመቱ የሩብ ዓመት የስራ አፈፃፀም ግምገማ ወቅት የተገኙ በኢትዮጲያ ሲቫል ሰርቪስ ስር ከሚገኙ ተቋማት ጥያቄዎች የተነሱ ሲሆን፣ በዋነኝነትም የመንግስት ሰራተኞች የክፍያ ማትጊያ እና ማበረታቻ ስርዓት ከመዘርጋት አኳያ ጥናት ለማካሄድ እና ማበረታቻ ሊያገኙ የሚችሉ ጉዳዮችን ለመለየት ታቅዶ ያልተተገበረበት ምክንያት ጥያቄ አስነስቷል።

ኮሚሽነሩም "በቅርቡ የገንዘብ ሚኒስትር ያሳወቀውን የመንግስት ሰራተኞች የደሞዝ ማስተካከያ በማስታወስ የተደረገው የደሞዝ ማስተካካያ ትልቅ እረፍት ይሰጠናል። ኢትዮጵያ የሚመጥናትን የመንግስት ሰራተኛ ሊኖራት ይገባል። ለዚህም ብቃት ወሳኝ ነው። በዚህ ሂደት ጠንክሮ የሚወጣ ይኖራል የሚንገዋለልም እንደሚኖር ታሳቢ ማድረግ ይኖርብናል። ይሁን እንጂ ከፊት ለፊታችን ትልቅ ፈተና እንዳለ መረዳት አለብን" ብለዋል።

በደራ ወረዳ በአንድ አመት ጊዜ ውስጥ ከ43 በላይ ንጹሃን ዜጎች መገደላቸው ተገለጸ

ሀሙስ ህዳር 12 ቀን 2017 (አዲስ ማለዳ) በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን ደራ ወረዳ በአንድ አመት ውስጥ ብቻ በታጣቂዎች ግጭት 43 ነዋሪዎች ህይወታቸው ማለፉ ተነግሯል፡፡

በተደጋሚ የሰላ እጦት የሚያጋጥማት ወረዳዋ በተለይም የታጠቁ ሃይሎች በሚያደርሱት ዝርፊያና የንብረት ውድመት ምክንያትም ከፍተኛ ችግር ውስጥ እንደገባች ተደጋግሞ ይገለጻል፡፡

በተለይም ከ2015 በኋላ በመንግስት ሃይሎች፣ መንግስት ኦነግ ሸኔ ብሎ በሚጠራው አካል እና በፋኖ ታጣቂዎች መካከል የተደረጉ ከፍተኛ ውጊያዎች ወረዳዋን ወደ አሳዛኝ የግጭት ማዕከልነት ቀይሯታል፤ በዚህም የበርካታ የአከባቢው ነዋሪዎች ህይወት ተቀጥፏል፣ ማህበረሰቡን ለከፍተኛ ቀውስ ዳርጓል።

ከሰሞኑም በወረዳዋ አንድ ወጣት በአሰቃቂ ሁኔታ ሲገደል የሚሳይ ተንቀሳቃሽ ምስል ወጥቶ በብዙዎች ዘንድ ቁጣ መቀስቀሱ አይዘነጋም ፡፡

በትግራይ ክልል አለ የተባለው አለመረጋጋት ሰዎች ወደ ክልሉ እንዳይመጡ ሆን ተብሎ የሚደረግ ሴራ ነው ተባለ

ማክሰኞ ህዳር 10 ቀን 2017(አዲስ ማለዳ) በትግራይ ክልል በተለያዩ ቦታዎች ተኩስ ተከፍቶ እንደነበር እና አለመረጋጋት መኖሩን በተለያዩ የማህበራዊ ድህረገጾች እና የዜና ምንጮች ሲነገር መቆየቱ ይታወቃል፡፡

በተለይም በትግራይ ክልል የማዕከላዊ ዞን አስተዳዳሪ ሰለሞን መዓሾ ባሳለፍነው እሁድ ማለትም ህዳር 08 ቀን 2017 ከአክሱም ወደ መቀሌ እየተጓዙ ባሉበት ወቅት ማንነታቸው ባልታወቁ ሰዎች ተኩስ እንደተከፈተባቸው መግለጻቸው ይታወቃል፡፡

መኪናቸው ላይ ተኩስ እንደተከፍተባቸው የገለጹት የዞኑ ዋና አስተዳዳሪ ከአክሱም ወደ መቐለ ሲመለሱ ማይቅነጣል ፈላፍል በተባለ ቦታ ሲደርሱ መሆኑን አስታውቀዋል፡፡

በተሽከርካሪ ውስጥ እሳቸውን ጨምሮ ሶስት ሰዎች እንደነበሩ እና በማንም ላይ የደረሰ ጉዳት ባይኖርም ተኩሱን የከፈቱባቸው አካላት እነማን እንደሆኑ ኮሚቴ ተቋቁሞ እንዲጣራላቸው ለክልሉ ግዚያዊ አስተዳደር ጥያቄ ማቅረባቸውን አሳውቀዋል፡፡

አስተዳዳሪው ከትግራይ ክልል አመራር መከፋፈል በኋላ በአቶ ጌታቸው ረዳ ከሚመራው 16 ከፍተኛ አመራሮች መካከል አንዱ ሆነው የቀጠሉ ናቸው፡፡

በአንጻሩ የመግደል ሙከራ ተቃጥቶባቸዋል የተባለው አካባቢን የሚያስተዳድሩት አቶ ገብረ ተክለሃይማኖት በበኩላቸው “በማይ ቅነጣል ወረዳ ጉዳዩ አልተፈፀመም፤ መረጃው ከእውነት የራቀ ነው” ብለዋል፡፡

ይህ በእንዲህ እንዳለ በክልሉ ያለው እንቅስቃሴ ምን ይመስላል ስትል አዲስ ማለዳ በአካባቢው ከሚኖሩ ምንጮች መረጃውን ለማጣራት የሞክራች ሲሆን እነዚህ ምንጮች በማዕከላዊ ዞን አስተዳዳሪዉ አቶ ሰለሞን መዓሾ መኪና ላይ ተኩስ መከፈቱን መስማታቸውን ጠቅሰዉ ከዚህ ውጪ በተለያዩ ማህበራዊ ድህረገጾች እንደሚናፈሰው በክልሉ ሁከትም ሆነ የተለየ ተኩስ አለመኖሩን ገልጸዋል፡፡

በትግራይ ክልል በድምቀት የሚከበረውን አመታዊ የፂዮን ማርያም ሀይማኖታዊ ክብረ በዓልን ተከትሎ እና ከሰሞኑ በነበሩ ዝግጅቶች ምክንያት ከተለመደው በዛ ባለመንገድ የፖሊስ ሀይሎች በአካባቢው ላይ ከመታየታቸው ውጪ ምንም አይነት አዲስ ነገር እንደሌለ ለማወቅ ተችሏል፡፡

በተጨማሪም በዓሉን ተከትሎ በርካታ ሰዎች ከተለያዩ ክልሎች እና አካባቢዎች የሚመጡ ስለሆነ እና አንደኛው የቱሪስት መስህብ በመሆኑም ባልተረጋገጠ መረጃ ሆንተብሎ ሰዎችን ለማስቀረት የሚደረግ ሀሰተኛ መረጃ ስለመሆኑም የአካባቢው ነዋሪዎች ለአዲስ ማለዳ ገልጸዋል፡፡