ሶሐቦች ምን ያክል የሙስሊሞች ዐቂዳ ያሳስባቸው ነበር?
~
እነዚያ የኢስላም አንበሶች፣ የነብዩ ﷺ ድንቅ አጋሮች የሙስሊሞችን ዐቂዳ ለመጠበቅ የሚችሉትን መስዋእትነት ሁሉ ከፍለዋል። ለዚህ ማስረጃ አንድ ታሪክ እንመልከት። አቡል ዓሊያህ እንዲህ ይላሉ፡ “የቱስተር ከተማን በከፈትን ጊዜ በሁርሙዛን ግምጃ ቤት ውስጥ አስከሬን ያለበት አልጋ አገኘን። … አስራ ሶስት የተራራቁ ቀብሮችን በቀን ቆፈርንና (ከአንዱ) ውስጥ በሌሊት ቀበርነው። ከዚያም ሰዎች እንዳያወጡት በመስጋት እንዳይለይ አድርገን ቀብሮቹን ሁሉንም (በተመሳሳይ ከመሬት) አስተካከልናቸው።”
“ከሱ ምን ይፈልጋሉ?” ተብለው ሲጠየቁ “ድርቅ ሲሆንባቸው አልጋውን ይዘውት ይወጡና ዝናብ ይለምኑበታል” አሉ አቡል ዓሊያህ።
“ሰውየው ማነው ብላችሁ ትገምታላችሁ?” ሲባሉ “ዳንኤል የሚባል ነው” አሉ። “ስታገኙት ከሞተ ምን ያክል ሆኖታል?” ሲሏቸው “ሶስት መቶ አመት ሆኖታል” አሉ።
“ከሱ ምን የተቀየረ አለው?” ሲሏቸው “ከማጅራቱ አካባቢ ጥቂት ፀጉሮች እንጂ የተቀየረ የለም። የነብያትን ስጋ'ኮ አፈር አይበላውም” አሉ። [አልመጋዚ፣ ኢብኑ ኢስሓቅ፡ 6]

ኢብኑል ቀይም ረሒመሁላህ ከዚህ ታሪክ ስር እንዲህ ይላሉ፡-
“በዚህ ታሪክ ውስጥ ሙሃጂሮችና አንሷሮች የፈፀሙት ሰዎች እንዳይፈተኑበት ቀብሩን እንዳይለይ ማድረግ ነው እንጂ እሱ ዘንድ ዱዓእ እንዲደረግና በረካ እንዲፈልጉበት ግልፅ ማድረግ አይደለም። ዘግይተው የመጡት ሰዎች ቢያገኙት ኖሮ ለሱ ሲሉ በሰይፍ ይሞሻለቁ ነበር። ከአላህ ውጭም ያመልኩት ነበር። በርግጥም ከዚህ ጋር የማይነፃፀሩና የማይቀራረቡ መቃብሮችን ጣኦቶች አድርገው ይዘዋል። አገልጋዮች መድበውላቸዋል። ከመስጂዶች የበለጡ የአምልኮት ቦታዎችም አድርገዋቸዋል።

መቃብር ዘንድ ዱዓእ ማድረግ፣ እዚያም ሶላት መስገድ፣ በነሱም በረከትን መሻት ትሩፋት ቢኖረው ኖሮ ወይም ሱና ቢሆን ኖሮ ወይም የተፈቀደ ቢሆን ኖሮ ሙሃጂሮችና አንሷሮች ይህን ቀብር ለእንዲህ አይነት ተግባር ተምሳሌት ያደርጉት ነበር። እሱም ዘንድ ዱዓእ ያደርጉ ነበር። ከኋላቸው ለሚመጣ ትውልድም ፍኖት ያደርጉት ነበር። ነገር ግን ከኋላቸው ከመጡ ክፉ ምትኮች በተሻለ አላህን፣ መልእክተኛውንና ሃይማኖቱን የሚያውቁ ነበሩ። እነሱን በመልካም የተከተሉ ታቢዒዮችም እንደዚያው በዚሁ መንገድ ላይ ነው የተጓዙት። እነሱ በብዛት እያሉ ከነሱ ዘንድ የሶሐቦች መቃብር በየሀገራቱ በብዛት ነበር። ከነሱ አንድም ከሶሐቦች ቀብር ዘንድ ሄዶ እርዳታ የጠየቀ፣ እሱንም የለመነ፣ በሱም የተመጀነ፣ በሱ ፈውስን፣ ዝናብን፣ እገዛን የጠየቀ የለም።” [ኢጋሠቱል ለህፋን፡ 1/202-203]

ከዚያ በኋላ ግን ሺርክን ያነገሱ፣ ተውሒድን ያኮሰሱ፣ ቃላቸውን ያፈረሱ፣ ስሜታቸው ጋር የሚፈሱ ክፉ ምትኮች ተተኩ። የሶሐቦችን ግንዛቤ ተመልከቱ። ከዚያም የኛን ዘመን ትውልድ ታዘቡ። የዛሬ ቀብር አምላኪዎችስ ከቀብር ዘንድ ሲቆሙ ማንን ነው የሚያስቡት? የነብዩ ﷺ አስተምህሮት ለእንዲህ አይነት የጣኦት ስርኣት ሰይፍ ነበር፣ የተሰላ ሰይፍ! አቡ ዋቂድ አለይሢይ ረዲየላሁ ዐንሁ እንዲህ ይላሉ፡-

“ከአላህ መልእክተኛ ﷺ ጋር ወደ ሑነይን ወጣን። ከክህ ደት ከወጣን ቅርብ ጊዜያችን ነበር። (አዲስ ሰለምቴዎች ነን።) በአንዲት የቁርቁራ ዛፍ አጠገብ አለፍን። ከዚያም ‘የአላህ መልእክተኛ ሆይ! ለኛም ይቺን መስቀያ አድርግልን፣ ለሙሽሪኮቹ መስቀያ እንዳለቻቸው’ አልን። ነብዩ ﷺ 'አላሁ አክበር! ነፍሴ በእጁ በሆነችው እምላለሁ! የኢስራኢል ልጆች ለሙሳ፡ 'ለነሱ (ለሙሽሪኮቹ) አማልክት እንዳሏቸው ለኛም አምላክ አድርግልን' ያሉት አይነት ነው የተናገራችሁት!' እሱም፡ 'እናንተ የማታውቁ ህዝቦች ናችሁ' ብሏቸዋል። በውኑ ከናንተ በፊት የነበሩ ሰዎችን ዱካዎች ትከተላላችሁ!' አሉ።” [ዚላሉል ጀናህ፡ 1/31]

አቡ በክር አጦርጡሺይ ከዚህ ሐዲስ ስር እንዲህ ይላሉ፡- “ተመልከቱ እንግዲህ አላህ ይዘንላችሁና። የትም ቦታ ሰዎች የሚያስቧት፣ የሚያከብሯት፣ ፈውስና መድሃኒትነትን የሚያስቧት፣ ሚስማሮችና ቁርጥራጭ ጨርቆች የሚሰቅሉባት ቁርቁራ ወይም ሌላ ዛፍ ካገኛችሁ ዛቱ አንዋጥ ናትና ቁረጧት!” [አልሐዋዲሥ ወልቢደዕ፡ 38] በሌሎች ሀገራት እንደሚገኘው በሀገራችንም የስለት ክር የሚተበተብባቸው፣ ቅቤ የሚቀቡ፣ ለበረካ ታስቦ አላፊ አግዳሚ የሚያርፍባቸው፣ ለዱዓእ የሚሰባሰቡባቸው፣ እርድ የሚፈፀምባቸው በርካታ ዛፎች - ዛቱ አንዋጦች - ዛሬም ድረስ አሉ።

ዛሬ እንኳን ሰለጠነ በሚባለው አለም የጣኦት አምልኮ “ላኢላሀ ኢለላህ” በሚሉ ሰዎች መሀል እግሩን ዘርግቶ ይገኛል። “የእናቴ ጀበና አተረፈኝ” እያለ የማይረባ ሸክላ የሚያመልክ ትውልድ ዛሬም ከውስጣችን ይገኛል። በሀገራችን በተለይም ወደ ገጠሩ አካባቢ የተጓዘ እጅግ ብዙ የሚመለኩ ዛፎችን፣ ድንጋዮችን፣ መቃብሮችን ወዘተ በየአካባቢው ያገኛል። እነኚህን ነገሮች የሚስም፣ የሚሳለም፣ የሚተሻሽ፣ ቅቤ የሚቀባ፣ ስለት የሚያስር፣ እርድ የሚያርድ፣ ምንነቱን በውል ከማያውቀው ቦታ ላይ ጠጠር እየወረወረ ድንጋይ የሚከምር ... መአት ነው። ይህንን ኮተት እስከ ደም ጠብታ ልንዋጋው ይገባል።
=
የቴሌግራም ቻናል :-
https://t.me/IbnuMunewor