Addis Admass

ጎንደር ዩኒቨርሲቲ የተመሰረተበትን 70ኛ ዓመት በተለያዩ መርሃ ግብሮች እያከበረ ነው

በቀጣይ ዓመት ራስ ገዝ ዩኒቨርሲቲ ለመሆን በዝግጅት ላይ ነው



ጎንደር ዩኒቨርሲቲ የተመሰረተበትን 70ኛ ዓመትና የማስተማሪያ አጠቃላይ ሆስፒታሉን የመቶኛ ዓመት ምስረታ በዓል በተለያዩ መርሃ ግብሮች ማክበር ጀምሯል። ባለፈው ረቡዕ ጥር 14 ቀን 2017 ዓ.ም የትምህርት ሚኒስቴር ሚኒስትር ብርሃኑ ነጋ (ፕሮፌሰር) በተገኙበት በይፋ የተከፈተው ክብረ በዓል፤ እስከ ሰኔ 30 ቀን 2017 ዓ.ም በተለያዩ ዝግጅቶች እንደሚከበር የዩኒቨርሲቲው ፕሬዚዳንት አስራት አፀደወይን (ዶ/ር) በመክፈቻ ንግግራቸው ገልጸዋል።
በ1942 ዓ.ም ኢትዮጵያ የጤና ሰራተኞች እንደሚያስፈልጋትና የጤና አጠባበቅ ትምህርት የሚቀስሙበት ማሰልጠኛ ተቋም እንዲከፈት የዓለም የጤና ድርጅት ማሳሰቡን ተከትሎ ነው የጎንደር ጤና ማሰልጠኛ ጣቢያ የተቋቋመው፡፡ በወቅቱ ኢትዮጵያዊያን የጤና ባለሙያዎች ስላልነበሩ ወጣቶች እየተመረጡ ውጪ ሐገር እንዲሰለጥኑና የጤና አጠባበቅ ሰራተኞች በሃገር ውስጥ የሚሰለጥኑበት ተቋም እንዲመሰረት የተወሰነ ሲሆን፤ መስከረም 24 ቀን በ1947 ዓ.ም የጎንደር ጤና አጠባበቅ ኮሌጅ ከሐሳብ ወደተግባር መቀየሩን የዩኒቨርሲቲው ታሪክ ይጠቁማል፡፡
ምስረታው እውን እንዲሆን የኢትዮጵያ መንግሥት፣ የዓለም የጤና ድርጅትና የአሜሪካ ዓለም አቀፍ የተራድኦ ድርጅት የተባበሩ ሲሆን፤ በወቅቱ “የጎንደር ጤና ማሰልጠኛ ጣቢያ” በሚል ስያሜ መቋቋሙ ተገልጿል። በዚሁ የምስረታው ዓመት በአገር ግዛት ሚኒስቴር ስር አንድ ዘርፍ ይዞ የነበረው የህዝብ ጤና ጥበቃ ሚኒስቴር በመባል ከፍ ባለ ደረጃ እንዲመራ በነጋሪት ጋዜጣ አዋጅ ቁጥር 91 መታወጁን የሚያትተው የዩኒቨርሲቲው ታሪክ፤ በ1948 ዓ.ም ደግሞ በሐገሪቱ የሚካሄደው ማንኛውም የጤና ትምህርት በሕዝብ ጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ስር እንዲተዳደር በመታዘዙ፣ ይህ የማሰልጠኛ ተቋምም በሚኒስቴሩ አመራር ስር እንዲውል መደረጉ ተመልክቷል። ማሰልጠን ከመጀመሩ በፊትም፣ የጤና ማሰልጠኛ ጣቢያ የሚል ስያሜውን በ1947 ዓ.ም ስራውን ሲጀምር፣ የጎንደር ህዝብ ጤና ጥበቃ ኮሌጅና ማሰልጠኛ ወደሚል ቀየረ። ከዚህ በኋላ ብዙ ሂደቶችን ያለፈው ኮሌጁ፤ ከጤና ዘርፍ ውጪ በርካታ የትምህርት ዘርፎችን አካትቶ፣ በ1996 ዓ.ም ጎንደር ዩኒቨርሲቲ ወደሚል ስያሜ መሸጋገሩን ፕሬዚዳንቱ አስራት አፀደወይን (ዶ/ር) አብራርተዋል።
ተጨማሪ ያንብቡ

https://t.ly/t7qnz

እኔ ወይስ ሌላኛው እኔ?

በአብርሀም ገነት

ይሄ ገጠመኝ መቼቱ አይታወቅም፡፡ ገጠመኙ የሆነ የተፈፀመ ነው፣ የት እና መቼ እንደተፈፀመ ግን አይታወቅም፡፡ ታሪኩ ተራ የሚመስል ገጠመኝ ነው፣ በልቦናዬ የፈጠረው ጥልቀት ግን መለኪያ የለውም፡፡ ታሪኩ አጭር ነው፣ የታሪኩን ዳና ግን ሁለንታውን በጠቅላላ ባስስ እንኳን የምደርስበት አይመስለኝም፡፡ ቀን ላይ የተፈጠረ ገጠመኝ እንደሆነ ግን አውቃለሁ፣ ምክንያቱም የልጅቷን ብሩህ ፈገግታ አይቼዋለሁ፡፡
እንዲህ ነበር….
ሱሪዬን አውርጄ መፀዳጃ ቤት ውስጥ ተቀምጫለሁ፡፡ የመፀዳዳት ተግባር እርካታ እንደሚሰጥ ሁላችንም እናውቃለን፤ እናም በዚህ እርካታ ታጅቤ፣ በሌላ ሀሳብ ውስጥ ሰምጬ የት እንደተቀመጥኩ እንኳን ረስቻለሁ፡፡ የት እንዳለሁ ብቻ ሳይሆን ምን እያደረግሁ እንደነበረም ረስቻለሁ፡፡ ጨርሼ ልታጠብ እጄ በልማዱ መሰረት ውሃ ፍለጋ ሲያማትር፣ ልቦናዬ ወደ ተጨባጭ ከባቢዬ ተመለሰ፡፡ ከተወሰድኩበት የሀሳብ አለም ስመለስ የት እንዳለሁ አወቅሁ፣ መፀዳጃ ቤት ውስጥ ተቀምጬ ነው ያለሁት፡፡ ቀና ስል መፀዳጃ ቤቱ ክፍት ነው፡፡ በሩን ወርውሬ ለመዝጋት በተቀመጥኩበት ስንጠራራ መፀዳጃ ቤቱ በር የለውም፡፡ ደንግጬ ሰው ሳያየኝ ቶሎ ከጉልበቴ በታች ያለ የውስጥ ሱሪዬንና ሱሪዬን እየታጠቅሁ ልቆም ስል ሱሪ የለኝም፡፡ እየተጣደፍሁ ሀፍረቴን በውስጥ ሱሪዬ ልሸፍን እጄን ስሰድ የውስጥ ሱሪም የለኝም፡፡ ፊት ለፊቴ ሳይ ወደ መፀዳጃ ቤቱ ልትገባ ወረፋ ስትጠብቅ የነበረች ልጅ ቆማ እያየችኝ ነው፡፡ ደነገጥኩ፡፡ አፈርኩ፡፡ በደመነፍስ እጆቼን ጭኖቼ መሀል አደረኩ፡፡ ልጅቷ ቅንነት ከተሞላበት የሚያፅናና ፈገግታ ጋር “አይዞህ ፓንት የለኝም ብለህ አትፈር፣ እንትን የሌለው አለና” አለቺኝ፡፡ ከዚያ “ቆይ ፎጣ ላምጣልህ” ብላ ወደ ቤቷ ፈጠነች፡፡

ተጨማሪ ያንብቡ
https://t.ly/7i4qf

የኢትዮጵያ ኢስላማዊ ምሁራን የአንድነት ጥሪ
ከተሾመ ብርሃኑ ከማል

ኢትዮጵያ በእስልምና ታሪክ ውስጥ ልዩ እና ወሳኝ ቦታ አላት። ከመካ ስደት ለሚሸሹ የጥንት ሙስሊሞች የመጀመሪያ መሸሸጊያ ቦታ በመባል የምትታወቀው ሀገሪቱ፣ ከእምነቱ አመጣጥ ጋር የተሳሰረ ነው። እ.ኤ.አ በ615፣ በነቢዩ ሙሐመድ (ሰ.ዐ.ወ) የሕይወት ዘመን፣ አንዳንድ የቅርብ ጓደኞቻቸውን ጨምሮ የጥንት ሙስሊሞች ቡድን በአቢሲኒያ (በዛሬይቱ ኢትዮጵያ) መሰደድን ፈለጉ። ክርስቲያኑ ንጉሠ ነገሥት (አስሐማ ኢብኑ አብጀር) አቀባበልና ጥበቃ አደረገላቸው፡፡ በእምነታቸውና በጋራ የፍትህ እና የሰላም እሴት መሰረት ጥገኝነት ሰጣቸው። ይህ ክስተት በእስልምና ታሪክ የመጀመሪያ የሆነውን የሂጅራ (የስደት) ጉዞን ያስመዘገበ ሲሆን፤ በኢትዮጵያ እና በሙስሊሙ ዓለም መካከል ዘላቂ ትስስር ፈጥሯል።
ዛሬ ኢትዮጵያ 50 ሚሊዮን የሚገመቱ እስልምና እምነት የሚከተሉ አማኞች ካሏቸው የአፍሪካ አገራት አንዷ ናት። እስልምና ለዘመናት የሀገሪቷ ባህላዊ፣ ማህበራዊና ሃይማኖታዊ መዋቅር ዋነኛ አካል ሲሆን፤ ለብዝሀነቷና ለቅርሶቿ ከፍተኛ አስተዋጽዖ አበርክቷል። ይህ ታሪካዊ ፋይዳ እና የሙስሊም ህዝቦቿ መብዛት እንዳለ ሆኖ የኢትዮጵያ ሙስሊም ማህበረሰብ ምሁራዊ አስተዋፅዖ ካለው እምቅ አቅም እና በጣም ትንሽ ህዝብ ባለባቸው ሀገራት ካስመዘገቡት የእስልምና ምሁር ውጤቶች አንፃር ሲታይ አነስተኛ ነው።

ይህም ሆኖ፣ በኢትዮጵያ ውስጥ ከፍተኛ እውቅና ያላቸው የሙስሊም ምሁራን ቁጥር እጅግ በጣም አናሳ ነው፡፡ በመቶዎች የሚቆጠሩ ታዋቂ ግለሰቦች ቢኖሩ ከነሱም ውስጥ የህግ አስተያየት የሚሰጡ ሙፍቲዎች እና ከፍተኛ የእስልምና ሊቃውንት የሚባሉት ከአስር ቤት የሚበልጡ አይደሉም፡፡ ከነዚህ ምሁራን መካከል ኢስላማዊ መጽሕፍትን ያሳተሙት በጣት የሚቆጠሩ ብቻ ሲሆኑ፤ ከአስር የማይበልጡ ደራሲያን ከ20 እስከ 30 የሚደርሱ ሥራዎችን እንደሠሩ ይገመታል። እስካሁን ድረስ አንድም ኢትዮጵያዊ የእስልምና ምሁር ከ100 በላይ መጻሕፍት እንደፃፈ አይታወቅም፡፡ በትርጉም ሥራም ቢሆን ብዙ ሠርተዋል የሚባሉት ምሁራን ከአንድ ቤት የሚዘሉ አይደሉም፡፡

ይህ ንፅፅር ከ10 ሚሊዮን ያነሱ ሙስሊሞች ካላቸው ሀገራት ጋር ሲወዳደር የበለጠ ጎልቶ ይታያል። በእንደዚህ ያሉ ሃገራት ውስጥ በሺዎች የሚቆጠሩ ምሁራን እና የሃይማኖት መሪዎች በመቶዎች የሚቆጠሩ መጻሕፍትን በመጻፍ እና የነቃ ምሁራዊ ስነ-ምህዳርን በመቅረጽ ለኢስላማዊ ስነ-ጽሁፍ ከፍተኛ አስተዋጽዖ አበርክተዋል።
ለምሳሌ፣ አገሪቱ ጥቂት መቶ ያህል እውቅና ያላቸው የሙስሊም ምሁራን ያሏት ሲሆን የሙፍቲዎች ብዛት- ማለትም የህግ አስተያየት እንዲሰጡ የሚፈቀድላቸው ከፍተኛ የእስልምና ሊቃውንት- በአንድ ቤት የሚቆጠሩ ናቸው። ችግሩን ከኢስላማዊ ስነጽሑፍ አኳያ ስንመለከተው ልዩነቱ አስደንጋጭ ነው። ካሉት ከፍተኛ ምሁራን መካከል፣ በአስር ቤት የሚቆጠሩ ኢትዮጵያውያን ሙስሊም ምሁራን ከ20 እስከ 30 የሚደርሱ ኢስላማዊ መጻሕፍትን ጽፈው ይሆናል። እስካሁን ድረስ፣ ከ100 በላይ የራሱ የሆኑ ሥራዎችን ያሳተመ ኢትዮጵያዊ ሙስሊም ምሁር ስለመኖሩ አይታወቅም፡፡

ተጨማሪ ያንብቡ

https://t.ly/5PU9W