የኢትዮጵያ ቼክ የአርብ ሳምንታዊ ዳሰሳ
1. የጥላቻ ንግግር ማሰራጨት እና ግጭት መቀስቀስ ወንጀል የተከሰሱትን አቶ ታዲዮስ ታንቱ በ6 ዓመት ከ3 ወራት ጽኑ እስራትና በገንዘብ መቀጣታቸውን የሀገር ውስጥ ሚዲያዎች ዘግበዋል።አቶ ታዲዮስ ታንቱ በሰኔ 20 ቀን 2014 ዓ.ም “የጥላቻ ንግግር በማሰራጨት እና የእርስ በርስ ግጭት መቀስቀስ ወንጀል” ፈጽመዋል ተብለው በፍትህ ሚኒስቴር በተደራጁና ድንበር ተሻጋሪ ጉዳዮች ዐቃቤ ሕግ በኩል ተደራራቢ አራት ክሶች ቀርቦባቸው እንደነበር ይታወሳል።
2. ሊንክድኢን ለ55 ሚሊዮን ተጠቃሚዎች የአካውንት ትክክለኛነት ማረጋገጫ (account verification) መስጠቱን አስታውቋል። ሊንክድኢን ማረጋገጫውን በብዛት መስጠት የጀመረው በተለይም በሰውሰራሽ አስተውሎት የሚፈበረኩ ምስሎችን በመጠቀም የሚከፈቱ አካውንቶች ስጋት ስለፈጠሩበት መሆኑን ገልጿል። እንዲህ ባሉ አካውንቶችም ለመለየት እስከሚያስቸግር ድረስ ሀሠተኛ ባለሙያዎች (fake experts) እና ሀሠተኛ መረጃ የሚያሰራጩ አካላት መታየታቸውን ጠቅሷል። ሊንክድኢን የአካውንት ማረጋገጫ የሰጣቸው ተጠቃሚዎች ቁጥር ከሌሎች የማህበራዊ ሚዲያ አገልግሎት ሰጭ ኩባንያዎች ሲነጻጸር ከፍተኛ ሲሆን በአንድ ዓመት ውስጥ 100 ሚሊዮን ለማድረስ መታቀዱ ተገልጿል።
3. ከሶስት ሰዎች ሁለቱ በኢንተርኔት አማካኝነት በሚሰራጩ የጥላቻ ንግግሮች ተጠቂ መሆናቸውን አንድ ጥናት አሳይቷል። የተመድ የትምህርት፣ የሳይንስና የባሕል ድርጅት (UNESCO) አይፒኤስኦኤስ (IPSOS) ከተባለ ተቋም ጋር የሰሩት ይኸው ጥናት ፌስቡክ እና ቲክቶክ የጥላቻ ንግግር በስፋት ከሚሰራጭባቸው ፕላትፎርሞች ቀዳሚዎቹ መሆናቸውን አሳውቋል። ጥናቱ በያዝነው የፈረንጆች ዓመት ምርጫ በሚደረግባቸው 16 ሀገሮች የተካሄደ ሲሆን ህንድ (85%)፣ ባንግላዴሽ (84%) እና ደቡብ አፍሪካ (79%) የጥላቻ ንግግር በስፋት የሚሰራጭባቸው ሀገሮች ናቸው ተብለዋል።
በሳምንቱ ያቀረብናቸው መረጃዎች የቴሌግራም ሊንኮች፥
-ቆየት ያሉ ይዘቶችን ለመፈለግ የሚረዳ መገልገያ የሚያስተዋውቅ ጽሁፍ አቅርበናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2485
-የፋኖ ሀይሎች ሚሳኤል የታጠቀ ድሮን በአማራ ክልል መተው ጣሉ” በሚል እየተሰራጨ የሚገኝ ቪድዮን አጣርተናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2486
-በጅማ አየር ማረፊያ ፎቶ የተነሳው እቃ ጫኝ አውሮፕላን በተመለከተ የተጋራን መረጃ ፈትሸናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2488
-የብሪክስ አባል ሀገራት ስራ ላይ እንዲውል የጸደቀ የገንዘብ ኖት ተብሎ በተሰራጨ መረጃ ላይ ማብራሪያ አቅርበናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2490
ኢትዮጵያ ቼክ
1. የጥላቻ ንግግር ማሰራጨት እና ግጭት መቀስቀስ ወንጀል የተከሰሱትን አቶ ታዲዮስ ታንቱ በ6 ዓመት ከ3 ወራት ጽኑ እስራትና በገንዘብ መቀጣታቸውን የሀገር ውስጥ ሚዲያዎች ዘግበዋል።አቶ ታዲዮስ ታንቱ በሰኔ 20 ቀን 2014 ዓ.ም “የጥላቻ ንግግር በማሰራጨት እና የእርስ በርስ ግጭት መቀስቀስ ወንጀል” ፈጽመዋል ተብለው በፍትህ ሚኒስቴር በተደራጁና ድንበር ተሻጋሪ ጉዳዮች ዐቃቤ ሕግ በኩል ተደራራቢ አራት ክሶች ቀርቦባቸው እንደነበር ይታወሳል።
2. ሊንክድኢን ለ55 ሚሊዮን ተጠቃሚዎች የአካውንት ትክክለኛነት ማረጋገጫ (account verification) መስጠቱን አስታውቋል። ሊንክድኢን ማረጋገጫውን በብዛት መስጠት የጀመረው በተለይም በሰውሰራሽ አስተውሎት የሚፈበረኩ ምስሎችን በመጠቀም የሚከፈቱ አካውንቶች ስጋት ስለፈጠሩበት መሆኑን ገልጿል። እንዲህ ባሉ አካውንቶችም ለመለየት እስከሚያስቸግር ድረስ ሀሠተኛ ባለሙያዎች (fake experts) እና ሀሠተኛ መረጃ የሚያሰራጩ አካላት መታየታቸውን ጠቅሷል። ሊንክድኢን የአካውንት ማረጋገጫ የሰጣቸው ተጠቃሚዎች ቁጥር ከሌሎች የማህበራዊ ሚዲያ አገልግሎት ሰጭ ኩባንያዎች ሲነጻጸር ከፍተኛ ሲሆን በአንድ ዓመት ውስጥ 100 ሚሊዮን ለማድረስ መታቀዱ ተገልጿል።
3. ከሶስት ሰዎች ሁለቱ በኢንተርኔት አማካኝነት በሚሰራጩ የጥላቻ ንግግሮች ተጠቂ መሆናቸውን አንድ ጥናት አሳይቷል። የተመድ የትምህርት፣ የሳይንስና የባሕል ድርጅት (UNESCO) አይፒኤስኦኤስ (IPSOS) ከተባለ ተቋም ጋር የሰሩት ይኸው ጥናት ፌስቡክ እና ቲክቶክ የጥላቻ ንግግር በስፋት ከሚሰራጭባቸው ፕላትፎርሞች ቀዳሚዎቹ መሆናቸውን አሳውቋል። ጥናቱ በያዝነው የፈረንጆች ዓመት ምርጫ በሚደረግባቸው 16 ሀገሮች የተካሄደ ሲሆን ህንድ (85%)፣ ባንግላዴሽ (84%) እና ደቡብ አፍሪካ (79%) የጥላቻ ንግግር በስፋት የሚሰራጭባቸው ሀገሮች ናቸው ተብለዋል።
በሳምንቱ ያቀረብናቸው መረጃዎች የቴሌግራም ሊንኮች፥
-ቆየት ያሉ ይዘቶችን ለመፈለግ የሚረዳ መገልገያ የሚያስተዋውቅ ጽሁፍ አቅርበናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2485
-የፋኖ ሀይሎች ሚሳኤል የታጠቀ ድሮን በአማራ ክልል መተው ጣሉ” በሚል እየተሰራጨ የሚገኝ ቪድዮን አጣርተናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2486
-በጅማ አየር ማረፊያ ፎቶ የተነሳው እቃ ጫኝ አውሮፕላን በተመለከተ የተጋራን መረጃ ፈትሸናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2488
-የብሪክስ አባል ሀገራት ስራ ላይ እንዲውል የጸደቀ የገንዘብ ኖት ተብሎ በተሰራጨ መረጃ ላይ ማብራሪያ አቅርበናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2490
ኢትዮጵያ ቼክ