የመካንነት ህክምና ከማድረጋችሁ በፊት ሊታዘዙላችሁ የሚችሉ ዋና ዋና ምርመራዎች
እንደ አለም አቀፍ 15% የሚሆኑ ጥንዶች የመካንነት ችግር ያጋጥማቸዋል። የመካንነት ምርመራና ህክምና በተለይም ደግሞ እንደ አኛ ውስን የህክምና አሰጣጥ ባለበት ሀገር አሰልቺና አንዳንዴም ተስፍ አሰቆራጭ የሚሆንበት ጊዜ አለ።የምርመራዎች ብዛት፣ወጭ፣በውስን የህክምና ቦታዎች መገኘት አንዲሁም ከምርመራ በኋላ ያለው የህክምና አሰጣጥ ውስንነትና የዋጋ መወደድ ለታካሚዎች አስቸጋሪ ናቸው።
እንድታውቁት ያህል ጥንዶች የመካንነት ችግር ካለባቸው እነዚህን ምርመራዎች ሊያደርጉ ይችላሉ።
1.የወንድ ስፐርም ምርመራ
የወንድ የዘር ፈሳሽ በመውሰድ የስፕርም መጠን፣አፈጣጠር፣እንቅስቃሴ፣የፈሳሽ መጠን፣የሚለካበት ሂደት ነው። የወንድ የዘር ፈሳሽ ሲወሰድ ከወሲብ ግንኙነት ከ2-5 ቀን መታቀብ የሚኖርበት ሲሆን ፈሳሽ ከተወሰድ በአንድ ሰዓት ውስጥ መመርመር አለበት።በአማካኝ ከ1.5ሚሊሊትር በላይ የሚሆን ፈሳሽ በቂ ነው ተብሎ ይታሰባል።
2. የእንቁላል መለቀቅን የሚያሳይ ምርመራ (Ovulatory Dysfunction)
አንዲት ሴት በየወሩ ከኦቫሪ ወደ ማህፀን ግድግዳ በየወሩ እንቁላል ትለቃለች አንዲት በየ28 ቀን የወር አበባ የምታይ ሴት በ14ኛው ቀን የእንቁላል የመለቀቅ ሂደት ታደርጋለች።ይህ ሂደት በተለያዩ ሆርሞኖች ተፅዕኖ ስር የወደቀ ስለሆነ የሆርሞን መዛባት ሲኖር የእንቁላል መለቀቅ ሂደት ይቋረጣል።
Progesterone, LH, FSH, TSH, ESTROGEN, PROLACTIN, Testosterone የተባሉ ሆርሞኖች ምርመራ ሊደረጉ ይችላሉ።
3. የእንቁላል መጠን ምርመራ
ቀጥተኛ የእንቁላል መጠን ባያሳይም በተዘዋዋሪ መንገድ የቀሩትን የእንቁላል መጠኖች የሚነግረን ምርመራ ነው።
Day 3 FSH,Estrogen,AMH እንዲሁም Antral count የሚጠቀሱ ናቸው።
4.የማህፀን ትቦ ምርመራ(የማህፀን ራጅ)
11% የሚሆነው የመካንነት ችግር በትቦ መደፈን የሚመጣ ሲሆን ይህንን ለማረጋገጥ የማህፀን ራጅ(HSG) እንደመጀመሪያ አማራጭ ምርመራ ሊታዘዝ ይችላል።ይህም በx ray የሚታይ ፈሳሽ በማህፀን ውስጥ በማስገባት የሚደረግ ምርመራ ሲሆን አልፎ አልፎ ቀለል ባሉ ምክንያቶች የተደፈነ ትቦ ሊከፍት ስለሚችል እንደ ህክምና (Therapeutic benefit) ሊያገለግል ይችላል።
5.ላፓራስኮፒ (laparascopy with Chromotubation)
ሆድ እቃ ውስጥ በትናንሽ ቀዳዳዎች በመግባ በካሜራ በማየት የሴቲቱን እንቁላል አምራች አካልና ትቦ ከተለያየ የሆድ እቃ አካላት ጋር መጣበቅ ካለ ለማየት እንዲሁም በPCOS አማካኝነት የጠጠረና ያደገን ኦቫሪ በመብሳት እንቁላል እንዲለቀቅ የሚደረግበት የምርመራና የህክምና አይነት ነው።በተጨማሪም በማህፀን በኩል ፈሳሽ በመልቀቅ የተደፈነ ትቦ ካለ ለማየት ይጠቅማል።
6.የማህፀን ግድግዳ ምርመራዎች
ይህ የማህፀን ግድግዳና የማህፀን ከረጢት ውስጥ የሚከሰቱ የመካንነት ምክንያቶችን ለማየት ይጠቅማል። HSG SALINE INFUSION SONOGRSPHY እንዲሁም በብልት በኩል ማህፀን ውስጥ በሚገባ ካሜራ (HYSTEROSCOPY)የሚደረጉ ምርመራዎች ናቸው። እነዚህ ምርመራዎች እንደ ማዮማ፣ ፖሊፕ፣ የማህፀን ግድግዳ እርስ በርስ መጣበቅ እንዲሁም የአፈጣጠር ችግር ያለበትን የማህፀን ግድግዳ ለማየት ይጠቅማል።
7. አልትራሳውንድ
ብዙ ጊዜ ከሚታዘዙ ምርመራዎች አንዱ ሲሆን የማህፀን እጢ፣በማህፀን ዙሪያ ያሉ የሆድ እቃ ክፍሎች ለማየት ይጠቅማል።
8. የዘረ መል ምርመራ (KARYOTYPING)
በስፍት ካለመገኘቱ የተነሳ ብዙም የተለመደ ባይሆንም ከፍተኛ የዘር ማነስ ያለባቸው እንዲሁም ካለጊዜው የእንቁላል ማለቅ እንዲሁም ተደጋጋሚ ውርጃ ያጋጠማቸው ሴቶች ላይ ይህ ምርመራ ሊታዘዝ ይችላል።
9.የወንድ ዘር ፍሬ አልትራሳውንድ
የዘር ፍሬ ቱቦ መደፈን ወይም በተፈጥሮ አለመኖር እንዲሁም የዘር ፍሬ አቀማመጥ ለማየት የሚጠቅም ነው።
10.የወንዶች ሆርሞን ምርመራ
ከፍተኛ የዘር ማነስ (severe oligospermia or azoospermia) ያለባቸው ወንዶች የሆርሞን ምርመራ ሊደረግላቸው ይችላል። ይህም LH TESTOSTERONE FSH ያጠቃልላል።
11. ለወንዶች የሚደረግ የሽንት ምርመራ
አንዳንድ ጊዜ የወንድ የዘር ፈሳሽ ወደኋላ ተመልሶ ወደ ሽንት ማጠራቀሚያ ሊገባ ይችላል። ይህም ሽንት በሚሸናበት ጊዜ የወንድ ዘር በሽንት ውስጥ ሊገኝ ይችላል።
ጥንዶች ልብ ሊሉት የሚገባው ነገር እነዚህ ሁሉ ምርመራዎች ተደርገውና ጥንዶች ጊዜና ገንዘባቸውን አውጥተው የመካንነት ምክንያቱ ላይታወቅ ይችላል። ይህም ምክንያቱ የማይታወቅ መካንነት ወይም Unexplained Infertility ይባላል።
ዶ/ር በላይ አለሙ: የማህፀንና ፅንስ ስፔሻሊስት
ለማማከር የቴሌግራም ቻናል ላይ ባለው ስልክ ይደውሉ
Telegram👉https://t.me/Wellwoman2
@HakimEthio
እንደ አለም አቀፍ 15% የሚሆኑ ጥንዶች የመካንነት ችግር ያጋጥማቸዋል። የመካንነት ምርመራና ህክምና በተለይም ደግሞ እንደ አኛ ውስን የህክምና አሰጣጥ ባለበት ሀገር አሰልቺና አንዳንዴም ተስፍ አሰቆራጭ የሚሆንበት ጊዜ አለ።የምርመራዎች ብዛት፣ወጭ፣በውስን የህክምና ቦታዎች መገኘት አንዲሁም ከምርመራ በኋላ ያለው የህክምና አሰጣጥ ውስንነትና የዋጋ መወደድ ለታካሚዎች አስቸጋሪ ናቸው።
እንድታውቁት ያህል ጥንዶች የመካንነት ችግር ካለባቸው እነዚህን ምርመራዎች ሊያደርጉ ይችላሉ።
1.የወንድ ስፐርም ምርመራ
የወንድ የዘር ፈሳሽ በመውሰድ የስፕርም መጠን፣አፈጣጠር፣እንቅስቃሴ፣የፈሳሽ መጠን፣የሚለካበት ሂደት ነው። የወንድ የዘር ፈሳሽ ሲወሰድ ከወሲብ ግንኙነት ከ2-5 ቀን መታቀብ የሚኖርበት ሲሆን ፈሳሽ ከተወሰድ በአንድ ሰዓት ውስጥ መመርመር አለበት።በአማካኝ ከ1.5ሚሊሊትር በላይ የሚሆን ፈሳሽ በቂ ነው ተብሎ ይታሰባል።
2. የእንቁላል መለቀቅን የሚያሳይ ምርመራ (Ovulatory Dysfunction)
አንዲት ሴት በየወሩ ከኦቫሪ ወደ ማህፀን ግድግዳ በየወሩ እንቁላል ትለቃለች አንዲት በየ28 ቀን የወር አበባ የምታይ ሴት በ14ኛው ቀን የእንቁላል የመለቀቅ ሂደት ታደርጋለች።ይህ ሂደት በተለያዩ ሆርሞኖች ተፅዕኖ ስር የወደቀ ስለሆነ የሆርሞን መዛባት ሲኖር የእንቁላል መለቀቅ ሂደት ይቋረጣል።
Progesterone, LH, FSH, TSH, ESTROGEN, PROLACTIN, Testosterone የተባሉ ሆርሞኖች ምርመራ ሊደረጉ ይችላሉ።
3. የእንቁላል መጠን ምርመራ
ቀጥተኛ የእንቁላል መጠን ባያሳይም በተዘዋዋሪ መንገድ የቀሩትን የእንቁላል መጠኖች የሚነግረን ምርመራ ነው።
Day 3 FSH,Estrogen,AMH እንዲሁም Antral count የሚጠቀሱ ናቸው።
4.የማህፀን ትቦ ምርመራ(የማህፀን ራጅ)
11% የሚሆነው የመካንነት ችግር በትቦ መደፈን የሚመጣ ሲሆን ይህንን ለማረጋገጥ የማህፀን ራጅ(HSG) እንደመጀመሪያ አማራጭ ምርመራ ሊታዘዝ ይችላል።ይህም በx ray የሚታይ ፈሳሽ በማህፀን ውስጥ በማስገባት የሚደረግ ምርመራ ሲሆን አልፎ አልፎ ቀለል ባሉ ምክንያቶች የተደፈነ ትቦ ሊከፍት ስለሚችል እንደ ህክምና (Therapeutic benefit) ሊያገለግል ይችላል።
5.ላፓራስኮፒ (laparascopy with Chromotubation)
ሆድ እቃ ውስጥ በትናንሽ ቀዳዳዎች በመግባ በካሜራ በማየት የሴቲቱን እንቁላል አምራች አካልና ትቦ ከተለያየ የሆድ እቃ አካላት ጋር መጣበቅ ካለ ለማየት እንዲሁም በPCOS አማካኝነት የጠጠረና ያደገን ኦቫሪ በመብሳት እንቁላል እንዲለቀቅ የሚደረግበት የምርመራና የህክምና አይነት ነው።በተጨማሪም በማህፀን በኩል ፈሳሽ በመልቀቅ የተደፈነ ትቦ ካለ ለማየት ይጠቅማል።
6.የማህፀን ግድግዳ ምርመራዎች
ይህ የማህፀን ግድግዳና የማህፀን ከረጢት ውስጥ የሚከሰቱ የመካንነት ምክንያቶችን ለማየት ይጠቅማል። HSG SALINE INFUSION SONOGRSPHY እንዲሁም በብልት በኩል ማህፀን ውስጥ በሚገባ ካሜራ (HYSTEROSCOPY)የሚደረጉ ምርመራዎች ናቸው። እነዚህ ምርመራዎች እንደ ማዮማ፣ ፖሊፕ፣ የማህፀን ግድግዳ እርስ በርስ መጣበቅ እንዲሁም የአፈጣጠር ችግር ያለበትን የማህፀን ግድግዳ ለማየት ይጠቅማል።
7. አልትራሳውንድ
ብዙ ጊዜ ከሚታዘዙ ምርመራዎች አንዱ ሲሆን የማህፀን እጢ፣በማህፀን ዙሪያ ያሉ የሆድ እቃ ክፍሎች ለማየት ይጠቅማል።
8. የዘረ መል ምርመራ (KARYOTYPING)
በስፍት ካለመገኘቱ የተነሳ ብዙም የተለመደ ባይሆንም ከፍተኛ የዘር ማነስ ያለባቸው እንዲሁም ካለጊዜው የእንቁላል ማለቅ እንዲሁም ተደጋጋሚ ውርጃ ያጋጠማቸው ሴቶች ላይ ይህ ምርመራ ሊታዘዝ ይችላል።
9.የወንድ ዘር ፍሬ አልትራሳውንድ
የዘር ፍሬ ቱቦ መደፈን ወይም በተፈጥሮ አለመኖር እንዲሁም የዘር ፍሬ አቀማመጥ ለማየት የሚጠቅም ነው።
10.የወንዶች ሆርሞን ምርመራ
ከፍተኛ የዘር ማነስ (severe oligospermia or azoospermia) ያለባቸው ወንዶች የሆርሞን ምርመራ ሊደረግላቸው ይችላል። ይህም LH TESTOSTERONE FSH ያጠቃልላል።
11. ለወንዶች የሚደረግ የሽንት ምርመራ
አንዳንድ ጊዜ የወንድ የዘር ፈሳሽ ወደኋላ ተመልሶ ወደ ሽንት ማጠራቀሚያ ሊገባ ይችላል። ይህም ሽንት በሚሸናበት ጊዜ የወንድ ዘር በሽንት ውስጥ ሊገኝ ይችላል።
ጥንዶች ልብ ሊሉት የሚገባው ነገር እነዚህ ሁሉ ምርመራዎች ተደርገውና ጥንዶች ጊዜና ገንዘባቸውን አውጥተው የመካንነት ምክንያቱ ላይታወቅ ይችላል። ይህም ምክንያቱ የማይታወቅ መካንነት ወይም Unexplained Infertility ይባላል።
ዶ/ር በላይ አለሙ: የማህፀንና ፅንስ ስፔሻሊስት
ለማማከር የቴሌግራም ቻናል ላይ ባለው ስልክ ይደውሉ
Telegram👉https://t.me/Wellwoman2
@HakimEthio