የኢትዮጵያ ቼክ የአርብ ሳምንታዊ ዳሰሳ
1. የማኅበራዊ ሚዲያ ሰለባነት በተማሪዎች ውጤታማነት ላይ ትልቅ አሉታዊ ተፅዕኖ እየፈጠረ ነው ሲል የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ትምህርት ቢሮ ገልጿል። የቢሮ ኃላፊ ዘላለም ሙላቱ (ዶ/ር) የትምህርት ጥራትን በተመለከተ ከከተማው ምክር ቤት አባላት ለቀረቡላቸው ጥያቄዎች በሰጡት ምላሽ የተማሪዎች የማህበራዊ ሚዲያ አጠቃቀም ለውጤት ማሽቆልቆል ዋነኛ ምክንያት በመሆኑን አስታወቀዋል። ሃላፊው “በተለይም ቲክቶክ ቶታሊ ልጆችን ቀምቶናል” በማለት የተናገሩ ሲሆን “እነዚህን ሶሻል ሚዲያዎችን ባን ካላደረግን (ካልዘጋን ተማሪዎችን) አስተምረን ዳር እናደርሳልን ከባድ ነው” ሲሉ ተደምጠዋል።
2. ዋትስአፕ የሪቨርስ ኢሜጅ ሰርች (reverse image search) አገልግሎትን በሙከራ ደረጃ መጀመሩን የቴክኖሎጅ ዘገባዎችን የሚሰራው ቴክራዳር በሳምንቱ አጋማሽ አስነብቧል። የሪቨርስ ኢሜጅ ሰርች አገልግሎቱ ተጠቃሚዎች በዋትስአፕ የሚመለከቱትን ፎቶ ትክክለኛነት በቀላሉ ለማወቅ ይረዳቸዋል ተብሏል። አገልግሎቱን ለማግኘት ፎቶውን መከፈት ቀጥሎም ቁልቁል የተደረደሩትን ሶስት ነጥቦችን መንካት ከዚያም ሰርች ኦን ዌብ (search on web) የሚለውን አማራጭ ብቻ መንካት ይጠበቅባቸዋል ተብሏል።
3. ካናዳ የቲክቶክ ቢሮዎችን መዝጋቷን የሀገሪቱ ሚዲያዎች ዘግበዋል። ይሁን እንጅ ካናዳዊያን የቲክቶክ መተግበሪያን መጠቀም መቀጠል ይችላሉ ተብሏል። ካናዳ እርምጃውን የወሰደችው ከብሔራዊ ደህነንት ስጋት ጋር በተገናኘ መሆኑ ተገጿል። ቲክቶክ ውሳኔውን የተቃወመ ሲሆን ወደ ፍርድ ቤት ሂጀ እሟገታለሁ ብሏል።
በሳምንቱ ያቀረብናቸው መረጃዎች ሊንኮች:
- አልጎሪዝሞች እንዴት የመረጃ አጠቃቀማችንን መልክ እንደሚያስይዙ በሰኞ መልእክታችን በትግርኛ ቋንቋ አቅርበናል: https://tig.ethiopiacheck.org/home/tackling-echo-chambers-and-filter-bubbles-how-algorithms-shape-our-social-media-news-feeds-%e1%88%93%e1%89%a0%e1%88%ac%e1%89%b3/
-ለአቅም ማሻሻያ ፕሮግራም ያለፉ ተማሪዎች በግል እንዲማሩ መወሰኑን በመግለጽ የተሰራጨን ‘ደብዳቤ’ አጣርተናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2497
-በትግራይ ክልል የሚገኙ ተፈናቃዮችን በተመለከተ የሚዲያ ዳሰሳ አስነብበናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2498
- ረዳት ፕሮፌሰር ጌትነት አልማው የተባለ ግለሰብ ያሰራጫውን ምስልም ፈትሸናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2499
ኢትዮጵያ ቼክ
@EthiopiaCheck
1. የማኅበራዊ ሚዲያ ሰለባነት በተማሪዎች ውጤታማነት ላይ ትልቅ አሉታዊ ተፅዕኖ እየፈጠረ ነው ሲል የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ትምህርት ቢሮ ገልጿል። የቢሮ ኃላፊ ዘላለም ሙላቱ (ዶ/ር) የትምህርት ጥራትን በተመለከተ ከከተማው ምክር ቤት አባላት ለቀረቡላቸው ጥያቄዎች በሰጡት ምላሽ የተማሪዎች የማህበራዊ ሚዲያ አጠቃቀም ለውጤት ማሽቆልቆል ዋነኛ ምክንያት በመሆኑን አስታወቀዋል። ሃላፊው “በተለይም ቲክቶክ ቶታሊ ልጆችን ቀምቶናል” በማለት የተናገሩ ሲሆን “እነዚህን ሶሻል ሚዲያዎችን ባን ካላደረግን (ካልዘጋን ተማሪዎችን) አስተምረን ዳር እናደርሳልን ከባድ ነው” ሲሉ ተደምጠዋል።
2. ዋትስአፕ የሪቨርስ ኢሜጅ ሰርች (reverse image search) አገልግሎትን በሙከራ ደረጃ መጀመሩን የቴክኖሎጅ ዘገባዎችን የሚሰራው ቴክራዳር በሳምንቱ አጋማሽ አስነብቧል። የሪቨርስ ኢሜጅ ሰርች አገልግሎቱ ተጠቃሚዎች በዋትስአፕ የሚመለከቱትን ፎቶ ትክክለኛነት በቀላሉ ለማወቅ ይረዳቸዋል ተብሏል። አገልግሎቱን ለማግኘት ፎቶውን መከፈት ቀጥሎም ቁልቁል የተደረደሩትን ሶስት ነጥቦችን መንካት ከዚያም ሰርች ኦን ዌብ (search on web) የሚለውን አማራጭ ብቻ መንካት ይጠበቅባቸዋል ተብሏል።
3. ካናዳ የቲክቶክ ቢሮዎችን መዝጋቷን የሀገሪቱ ሚዲያዎች ዘግበዋል። ይሁን እንጅ ካናዳዊያን የቲክቶክ መተግበሪያን መጠቀም መቀጠል ይችላሉ ተብሏል። ካናዳ እርምጃውን የወሰደችው ከብሔራዊ ደህነንት ስጋት ጋር በተገናኘ መሆኑ ተገጿል። ቲክቶክ ውሳኔውን የተቃወመ ሲሆን ወደ ፍርድ ቤት ሂጀ እሟገታለሁ ብሏል።
በሳምንቱ ያቀረብናቸው መረጃዎች ሊንኮች:
- አልጎሪዝሞች እንዴት የመረጃ አጠቃቀማችንን መልክ እንደሚያስይዙ በሰኞ መልእክታችን በትግርኛ ቋንቋ አቅርበናል: https://tig.ethiopiacheck.org/home/tackling-echo-chambers-and-filter-bubbles-how-algorithms-shape-our-social-media-news-feeds-%e1%88%93%e1%89%a0%e1%88%ac%e1%89%b3/
-ለአቅም ማሻሻያ ፕሮግራም ያለፉ ተማሪዎች በግል እንዲማሩ መወሰኑን በመግለጽ የተሰራጨን ‘ደብዳቤ’ አጣርተናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2497
-በትግራይ ክልል የሚገኙ ተፈናቃዮችን በተመለከተ የሚዲያ ዳሰሳ አስነብበናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2498
- ረዳት ፕሮፌሰር ጌትነት አልማው የተባለ ግለሰብ ያሰራጫውን ምስልም ፈትሸናል:
https://t.me/ethiopiacheck/2499
ኢትዮጵያ ቼክ
@EthiopiaCheck