etv zena

#አፋር

በአፋር ክልል ንዝረቱ እስከ አዲስ አበባ የደረሰ የመሬት መንቀጥቀጥ በተደጋጋሚ እየተከሰተ መሆኑ ይታወቃል።

በቦታው የባለሙያ ቲም አዋቅሮ የላከው ሰመራ ዩኒቨርሲቲ፣ ትላንት እና ከትላንት በስቲያ የመሬት መንቀጥቀጥ አደጋው እንደተከሰተ ለቲክቫህ ኢትዮጵያ አረጋግጦ ለአካባቢው ማህበረሰብ ልዩ ትኩረት እንዲደረግ በአጽንኦት አሳስቧል።

ህዝቡ ላይ የከፋ ከደጋ እንዳይደርስ የሚመለከታቸው አካላት ሊያደርጉት የሚገባው ርብርብ ምንድን ነው ? ስንል የጠየቅናቸው ዩኒቨርሲቲው የጂኦሎጂ ትምህርት ክፍል ተመራማሪና መምህር ኖራ ያኒሚኦ ምላሽ ሰጥተዋል።

ምን አሉ ?

“ የአደጋው ምክንያት ምንነት አሁን ታውቋል። አደጋው የተፈጠረው የቀለጠ አለት በሚያደርገው እንስቃሴ ነው። 

ስለዚህ የከሰም ግድብ የሚባል ስኳር ፋብሪካ አካበቢ አለ። አደጋው እዛ አካባቢ ላይ የሚከሰት ከሆነ የከፋ ጉዳት ሊያከተል ይችላል። ምክንያቱም የመሬት መንቀጥቀጡ በተከታታይ እየተፈጠረ ነው።

አደጋው ካልቆመና የግድቡ አካል የሚነካ ከሆነ ከግድቡ ቁልቁለት አካባቢ የሚኖሩ የህብረተሰብ ክፍሎች የከፋ ጉዳት ሊያደርስ ይችላል። 

ስለዚህ በተለይ የአዋሽ ፈንታሌ የወረዳ ካቢኔዎች፣ የዞን አስተዳዳሪዎች ህብረተሰቡን ከቁልቁለታማው ቦታ የውሃ ፍስት ወደማይደርስበት ወደ ሌላ ቦታ ያውርዱ።

ተራራ ስር አካባቢ የሚኖሩ ሰዎችን ታዝበናልና እነዛ ሰዎች ወደ ሜዳ የሚመጡበት መንገድ ቢፈጠር ሊከሰት የሚችለውን ጉዳት ሊቀንስ ይችላል ” ሲሉ አስገንዝበዋል።

የዩኒቨርሲቲው የምርምርና ቴክኖሎጂ ሽግግር ተጠባባቂ ምክትል ፕሬዚዳንት አቶ አደም አሊ በበኩላቸው፣ ወደ ቦታው ባለሙዎችን እንደላኩ ገልጸው፣ “ በአካባቢው የግድብ ስራዎች አሉ። አደጋው ከጨመረ ቀፈን ቀበና ያለው ግድብ ትልቅ ፋክተር ተደርጎ ተፈርቷል ” ብለዋል።

“ ከፍተኛ የሆነ ጥንቃቄ ሊደረግለት ይገባል ግድቡ። አንዴ ጉዳት ከደረሰበት ህዝቡን ጠራርጎ ነው የሚወስደው። ከፍተኛ ቦታ ላይ ነው ያለው። በጣም ብዙ መሬትን ሊያካልል የሚችልም ነው ” ሲሉ አስጠንቅቀዋል።

አደጋው የሚጨምር ነው የሚቀንስ ? ምን እየተሰራ ነው ? አደጋው ሊያስከትለው የሚችለው ጉዳትስ በምን ደረጃ ነው ? ስንል የጠየቅናቸው ተመራማሪና መምህር ኖራ በበኩላቸው ተከታዩ ማብራሪያ ችረዋል።

“ የመሬት መንቀጥቀጡ እየተፈጠረ ያለው በአፋር ክልል አዋሽ ፈንታሌ ነው። ከሦስት ሳምንታት ወዲህ የትላንት ስድስት ሰዓቱን ጨምሮ አደጋው ሦስት ጊዜ ተከስቷል።

መነሻው በክልሉ ሳቡሪ ቀበሌ ነው። ከዛ ተነስቶ ነው እስከ አዲስ አበባ፣ አዳማ፣ አዋሽ አካባቢዎች ላይ ንዝረቱ የሚሰማው።

በዩኒቨርሲቲው ፕሬዚዳንት አማካኝነት አንድ ቲም ተዋቅሮ ለሁለት ሳምንታት በቦታው ተገኝተን ምልከታዎችን እያደረግን ነው። ሙያዊ ሥራዎችን እየሰራን ነው። ለህዝቡ የግንዛቤ ማስጨበጫ እየሰጠንም ነው።

የመሬት መንቀጥቀጥ አደጋ የሚከሰትበትን ቦታ መለየት ይቻላል። በዚህ ሰዓት ሊከሰት ይችላል ተብሎ የሚገመት ግን አይደለም። አሁን ባለን ቴክኖሎጂና እውቀት ቦታዎቹን መለየት ብቻ ነው የሚቻለው።

የመሬት መንቀጥቀጥ ዋናው ምክንያቱ ከሥር የቀለጠው አለት ከፍተኛ እንቅስቃሴ ነው። ስለዚህ ማግማው ወደላይ ሰንጥቆ መውጣት እስከሚያቆም ድረስ አደጋው ቀጣይነት ሊኖረው ይችላል።

እስካሁን ድረስ እየተመዘገበ ያለው ከ4.5 እስከ 4.9 ሬክተር ስኬል አካባቢ ነው፤ ይሄም ያን ያክል ጉዳት የሚያደርስ አይደለም መካከለኛ ስኬል ነው። 7 እና ከዚያ በላይ ከሆነ ነው አደጋው ከፍተኛ ሊሆን የሚችለው ” ብለዋል።

በመጀመሪያ የመሬት መንቀጥቀጥ በተከሰተበት ቦታ ፍል ውሃ መፍለቁ፤ ነዋሪውም ውሃውን ከመጠቀም እንዲቆጠብ ማሳሰቢያ መሰጠቱ ይታወሳል፤ የተገኘ የምርምር ውጤት አለ እንዴ ? ለሚለው ጥያቄ ምላሻቸው፣ “ አሰስመንት ላይ ነን። ካጠናቀቅን በኋላ ሙሉ መረጃ እናጋራለን ” የሚል ነው።

በአዲስ አበባ ሰላማዊ ሰልፍ ለማድረግ የሚጠይቅ ደብዳቤ ለከንቲባ ጽ/ቤት ማስገባቱን የኢትዮጰያ ህዝቦች አብዮታዊ ፓርቲ ገለጸ፡፡

"ጦርነት ይቁም! ሠላም ይስፈን፣ መከላከያ ሰራዊቱ ባስቸኳይ ወደ ካምፕ ይግባ!" በሚል መሪ ቃል ለህዳር 30 ፣ 2016 ዓ. ም. ታላቅ ህዝባዊ ሠልፍ ለማድረግ ነው ፓርቲው ጥያቄ ያቀረበው፡፡

በዛሬው እለት ህዳር 19 ቀን 2016 ዓ.ም. በሰላማዊ ሰልፉ አስተባባሪዎች በተፈረመ ደብዳቤ፣ ጦርነት እንዲቆም፣ መከላከያ ሠራዊቱ ከዘመተባቸው ክልሎች ወጥቶ ወደ ጦር ካምፑ እንዲመለስና ፖለቲካዊ ውይይቶች እንዲከፈቱ የሚጠይቅ ህዝባዊ የአደባባይ ሠልፍ ለማድረግ እንደሆነ ተሰምቷል፡፡ የኢትዮጰያ ህዝቦች አብዮታዊ ፓርቲ /ኢህአፓ/ እና ሌሎች ዜጎች አስተባባሪነት የተጠራው ሰላማዊ ሰልፍ ዙሪያ ዛሬ ለአዲስ አበባ ከተማ ከንቲባ ጽ/ቤት፣ የማሣወቂያ ደብዳቤ ማስገባታቸውን ለጣብያችን ገልፀዋል፡፡

ከጣብያችን ጋር ቆይታ የነበራቸው የኢህአፓ ተቀዳሚ ምክትል ሊቀመንበር መጋቢ ብሉይ አብርሃም እንደገለፁት ኢህአፓ እና ሌሎች ሁሉን አቀፍ ሀገር ወዳድ አባላት በመሰባሰብ በጋራ በመሆን ሀገርን የማዳን ሰልፍ መጠራቱን ነግረውናል፡፡ ህዝባዊ ሠልፉ መነሻውን አራት ኪሎ የድላችን ኃውልት አድርጎ በተለያዩ ጎዳናዎችንና አደባባዮችን በማለፍ መዳረሻውን መስቀል አደባባይ አድርጎ የዕለቱን መልዕክት በማስተላለፍ ይጠናቀቃልም ተብሏል። በሠላማዊ ሠልፉ ላይም ከመቶ ሺህ ሰው በላይ  እንደሚጠበቅ የገለፁት አስተባባሪዎቹ፣ ለዚህ የሚሆን የፀጥታና ደህንነት የአዲስ አበባ ፖሊስ ህገ-መንግስታዊ ተልዕኮውን እንዲወጣ ጠይቀዋል፡፡

ሠልፉ በተለይም በአማራ እና ኦሮሚያ ክልሎች የጦር ሠራዊቱ ከጦርነት አውድ ውጪ የሚፈፅማቸውን ዘመቻዎችን በማቆም ወደ ጦር ሰፈሩ እንደሚለስ የሚጠይቅ መሆኑንም አስተባባሪዎቹ ለጣብያችን ተናገግረዋል፡፡

ሰላማዊ ሰልፉን ከጠሩት አስተባባሪዎች መካከልም እንደ ናትናኤል መኮንን፣የሺዋስ አሰፋ የመሣሠሉ ፖሊቲከኞችና ሌሎችም ሀገር ወዳዶች የተጠራ ነው መባሉን  ያገኘነው መረጃ ያለመክታል፡፡

የአዲስ አበባ ከተማ ምክር ቤት ዛሬ ባካሄደው ጉባዔ የአስተዳደሩ የፐብሊክ ሰርቪስና የሰው ሃብት ልማት ቢሮ ሃላፊ የነበሩትን ሂክማ ኬይረዲንን የከተማዋ ዋና ሥራ አስኪያጅ አድርጎ ሹሟል።

ምክር ቤቱ፣ ሂክማን በዋና ሥራ አስኪያጅነት የሾመው፣ ጥራቱ በየነን ከሥልጣናቸው በማንሳት ነው። ጃንጥራር አባይ፣ የኢንዱስትሪ ልማት ቢሮ ሃካፊነትን ብቻ በመያዝ በምክትል ከንቲባነት ሥልጣናቸው ቀጥለዋል።

ምክር ቤቱ በተጨማሪም፣ ሲሳይ ጌታቸውን የመሬት አስተዳደር ቢሮ ኃላፊ እንዲኹም ጽጌወይኒ ካሳን የቤቶች ልማት ቢሮ ኃላፊ አድርጎ ሹሟል።

ዛሬ በተካሄደው የካቢኔ ሽግሽግ በጠቅላላው 10 የካቢኔ ሹመቶች ተሰጥተዋል።