Voa Amharic

የትግራይ ጊዚያዊ አስተዳደር መግለጫ ትርጉም የፌደራል መንግሥቱ ጣልቃ እንዲገባ ጠይቋል።

ከጥር 15 ቀን 2017 ጀምሮ አንዳንድ የትግራይ ሰራዊት ከፍተኛ አዛዦች የጠባቦችን የስልጣን ጥማት ለማርካት ግልጽ የሆነ መፈንቅለ መንግስት ለማድረግ ሲንቀሳቀሱ እንደነበር ይታወቃል።

በተመሳሳይ የሰሜን ምስራቅ እና ደቡብ ግንባር አዛዦች የሚመሩ ህገወጥ ድርጊቶች በዚህ ሳምንት ተጠናክረው ቀጥለዋል።

ይህንን አደገኛ መንገድ ለመግታት እና ህገ-ወጥ ድርጊቶችን ሁሉ ለማስቆም የካቲት 26 ቀን 2017 ዓ.ም ለትግራይ ጦር ዋና አዛዥ የተጻፈ ትዕዛዝ ቢሰጥም የጥፋት ድርጊቱ ለሰዓታት ቀጥሏል። ሁኔታው እልባት ባለማግኘቱ የግንባሩ አዛዦች በመንግስት እገዳ ተጥሎባቸዋል። የጸጥታው ቢሮ ኃላፊም ከኃላፊነታቸው ተነስተዋል።

ሆኖም በሰላማዊ ዜጎች ላይ ያነጣጠሩ ጥቃቶች አሁንም ቀጥለዋል። መንግስትን ከላይ እስከታች የማፍረስ ስራው ተጠናክሮ ቀጥሏል። የትግራይ ሰራዊት ከፍተኛ አዛዦች የኋለኛውን ቡድን ፍላጎት ለማስፈጸም መንግስትን በመበተን እና የፕሪቶሪያን ስምምነት በይፋ በመጣስ የትግራይን ህዝብ ወደ ሌላ ጥፋት እያመጡ ነው።

ያለፉትን ስህተቶች ከማረም ይልቅ ከትናንት ጀምሮ የግዚያዊ አስተዳደር አመራሮችን እያደኑ፣ እያፈኑ እና እያሰሩ ነው።

ይህም በማኅተም ስም መንግሥትን ለመጣል የሚያደርጉትን እንቅስቃሴ የበለጠ ያጠናክራል። ይህ ኋላ ቀርና ወንጀለኛ ቡድን ዕድሉን ካገኘ ማፈንና ማሰር ብቻ ሳይሆን የጊዚያዊ አስተዳደር አመራርን ለሶስተኛ ወገን እንደሚያስረክቡ መረዳት ያስፈልጋል።

በሰራዊቱ አዛዦች ስም የሚካሄደው ዘመቻ ሁኔታውን ከጊዚያዊ አስተዳደር ቁጥጥር ውጪ የሚያደርግ እና እንደ ህዝብ ራሳችንን እንድንዋጋ የሚያደርግ ሃላፊነት የጎደለው እና ተቀባይነት የሌለው ተግባር ነው። በአጠቃላይ የትግራይ ህዝብ ከውስጥም ከውጪም; የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር የትግራይ ወጣቶችና የትግራይ ሰራዊት ይህንን ሁኔታ በመረዳት አካባቢያቸውን እንዲጠብቁና በእነዚህ የሁለቱም ግንባሮች አዛዦች ላይ እንዲነሱ ጥሪውን ያቀርባል። የትግራይ ወጣቶች ባንተና በህዝባችሁ ላይ እየደረሰ ያለውን አደጋ ለመታገል በተደራጀ መልኩ አካባቢያችሁን ጠብቁ።

የትግራይ ሰራዊትም እንዲሁ የጥፋት ስርዓቱን አጥብቆ በመቃወም ህዝቦቻችሁን ከፊት ካለው ከባድ አደጋ መታደግ አለበት። የፌደራል መንግስትም በጸጥታ ሃይሎች ስም የሚንቀሳቀሱት ኋላ ቀር እና ወንጀለኛ ቡድን ተላላኪ እንጂ የትግራይን ህዝብና ጊዜያዊ አስተዳደር የማይወክሉ መሆናቸውን ሊረዳ ይገባል። የፕሪቶሪያ ስምምነት በዚህ መንገድ መፍረስ የለበትም የትግራይ ህዝብም ዝም አይልም። ዓለም አቀፉ ማህበረሰብ በዚህ ቡድን እና አጋሮቹ ላይ ወንጀላቸውን ለመከላከል የፕሪቶሪያ ስምምነትን እየጣሱ በመሆኑ አስፈላጊውን ሁሉ ጫና እንዲያደርግ እንጠይቃለን። ይህ ካልተደረገ የትግራይ ህዝብ ማምለጥ ወደማይችልበት ሌላ የጥፋት ዙር ውስጥ ይገባል።

https://t.me/voa_amharic1
https://t.me/voa_amharic1

በዓዲጉዶምና በመቀለ ከተማ ዙርያ ንፁሀን ላይ በተከፈተ ተኩስ ጉዳት መድረሱ አቶ ጌታቸው ረዳ አስታወቁ

በተወሰኑ የጦር አዛዦች የተወሰነ የተሳሳተ ውሳኔና ህግን በጉልበት በማስፈፀም የመንግስት መዋቅር ለማፍረስ እየተደረገ ባለ ሙከራ ክልሉን አለመረጋጋት ውስጥ ከቶታል ያሉት ፕሬዝደንቱ፤ ይህንን የመንግስት መዋቅር ለማፍረስ የሚደረገውን ሙከራ በተቃወሙ ሰዎች ላይም ታጣቂዎች ተኩስ ከፍተዋል ሲሉ የትግራይ ጊዝያዊ አስተዳደር ፕሬዝደንት አቶ ጌታቸው ረዳ በኤክስ ገፃቸው ፅፈዋል።
ፕሬዝደንቱ በዓዲ ጉዶም ከተማና በመቀለ ዙርያ ድርጊቱን ለመቃወም በወጡ ንፁሓን ላይ በተከፈተ ተኮስ ጉዳት ደርሳልም ያሉ ሲሆን ድርጊቱ ህገወጡን የህወሓት ቡዱን ወደ ስልጣን የመመለስ እቅድ አካል መሆኑንም አስታውቀዋል። ይህም ከትግራይ ህዝብ ፍላጎትና ከፕሪቶርያ ስምምነት ተቃራኒ ነው ብለዋል።

https://t.me/voa_amharic1
https://t.me/voa_amharic1

ዩክሬን ከሩሲያ ጋር የ30 ቀን የተኩስ አቁም ስምምነትን ለመቀበል ዝግጁ መሆኗ ተሰማ

በሳውዲ አረቢያ ከአንድ ቀን የዩናይትድ ስቴትስ እና የዩክሬን ውይይት በኋላ በአሜሪካ የቀረበውን የ30 ቀን የተኩስ አቁም ስምምነት ዩክሬን ለመቀበል ዝግጁ መሆኗን ተናግራለች። የዩናይትድ ስቴትስ የውጭ ጉዳይ ዋና ፀሀፊ ማርኮ ሩቢዮ ይህንኑ ሀሳብ ለሩሲያ እንደሚያቀርቡ እና " አሁን ኳሱ በእጃቸው ውስጥ ነው" ሲሉ ተደምጠዋል።የዩክሬኑ ፕሬዝዳንት ቮሎዶሚር ዘለንስኪ እንዳሉት ሩሲያ በ"አዎንታዊ" ሀሳብ እንድትስማማ የማሳመን ድርሻ የዩናይትድ ስቴትስ ብቻ ነው ብለዋል።

የማክሰኞው የጄዳ ንግግር በዜለንስኪ እና በአሜሪካ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ በሞላላው የዋይት ሀውስ ቢሮ ውስጥ ከተፈጠረው ያልተለመደ ግጭት በኋላ በሁለቱ ሀገራት መካከል የመጀመሪያው ይፋዊ ውይይት ነው።በጋራ የሁለቱ ሀገራት ተወካዮች በሰጡት መግለጫ፣ ከዚህ ቀደም ታይቶ በማይታወቅ መልኩ የትራምፕ እና የዜለንስኪን ግጭት ተከትሎ ዋሽንግተን ያቋረጠችውን ለዩክሬን የስለላ መረጃ ልውውጥ እና የደህንነት ድጋፍ ወዲያውኑ እንደገና እንደሚጀምር ተናግራለች። የአሜሪካ እና ዩክሬን መግለጫ እንደሚያሳየው “ሁለቱም ልዑካን ቡድን ተደራዳሪ ቡድኖቻቸውን ለመሰየም መስማማታቸውን እና ዘላቂ ሰላም ለማምጣት የዩክሬን ደህንነትን ለማስፈን ድርድር ይጀምራሉ” ይላል።

ሩቢዮ ማክሰኞ ማምሻውን በጄዳህ በሰጡት ጋዜጣዊ መግለጫ ሩሲያ ሃሳቡን እንደምትቀበል ተስፋ አደርጋለው ብለዋል። ዩክሬን " ተኩስ ለማቆም እና ለመነጋገር ዝግጁ ነች" ሲሉ አክለዋል። ሩሲያ የተኩስ አቁም ስምምነቱን ውድቅ ካደረገች " በሚያሳዝን ሁኔታ ሰላም ለማምጣት እንቅፋት የሆነው ማን እንደሆነ እናውቃለን" ብለዋል። "ዛሬ ዩክሬናውያን የተቀበሉትን ሀሳብ አቅርበናል ይህም የተኩስ ማቆም እና አፋጣኝ ድርድር ለማድረግ ነው።"፤ "ይህንኑ ለሩሲያውያን እናቀርባለን እናም ለሰላም አዎ እንደሚሉ ተስፋ እናደርጋለን፤ ኳሱ አሁን በእነሱ ግቢ ውስጥ ነው" ሲሉ ተደምጠዋል።

https://t.me/voa_amharic1
https://t.me/voa_amharic1

የጊዜያዊ አስተዳደሩ በሶስት ጄነራሎች ላይ ያሳለፈው የእግድ ውሳኔ ተቋማዊ አሰራርን እና ህግን ያልተከተለ ነው” - የክልሉ የሰላምና ጸጥታ ቢሮ

በትግራይ ክልል ጊዜያዊ አስተዳደር ፕሬዝዳንት አቶ ጌታቸው ረዳ በክልሉ በተለያዩ ግንባሮች አዛዦች መሆናቸው የተገለጸ ሶስት ጄነራሎችን፤ ሜጀር ጀነራል ዮሃንስ ወ/ጊዮርጊሰ፣ ሜጀር ጀነራል ማሾ በየነ እና ብርጋዴር ጀነራል ምግበይ ሀይለ በግዜያዊነት ማገዳቸውን አስታወቁ።

በፕሬዝዳንቱ የተጻፈው ደብዳቤ እንደሚያሳየው ጄነራሎቹ በግዜያዊነት የታገዱት “ከመንግስት ውሳኔ ውጭ መላ የክልሉን ህዝብ እና ወጣቱን ወደ ግርግር፣ የጸጥታ ሀይሉን ወደ  እርስ በርስ ግጭት የሚያስገባ እንቅስቃሴዎች እያደረጉ በመሆኑ ነው” ብሏል፤ የጀነራሎቹ እንቅስቃሴ “ህዝቡ ወደማይወጣው አዘቅት የሚከት ነው” ሲል አስታውቋል።

የፕሬዝዳንቱን ውሳኔ ተከትሎ የክልሉ የሰላም እና ጸጥታ ቢሮ “የወንጀለኞች ጠበቃ መሆን ይብቃ” በሚል ርዕስ ዛሬ መጋቢት 2 ቀን 2017 ዓ.ም ባወጣው መግለጫ ውሳኔውን እንደማይቀበለው አስታውቋል፤ “ያልሾመውን ያወረደ ነው” ሲል ገልጿል።

በተመሳሳይ በደብረጺዮን ገ/ሚካኤል (ዶ/ር) የሚመራው ህወሓት ባወጣው መግለጫ የጉዜያዊ አስተዳደሩ ፕሬዝዳንት ውሳኔን ህገወጥ ሲል ኮንኗል፤ “የትግራይ ሰራዊትን ለማፍረስ ሲያደርግ የነበረው ሴራ ወደ ከፍተኛ እና አደገኛ ደረጃ አሸጋግሮታል” ሲል ገልጿል።

https://t.me/voa_amharic1
https://t.me/voa_amharic1

የሱዳን ጋዜጠኞች የፕሬስ ነፃነትን ለማፈን እየተወሰደ ያለውን እርምጃ ተቃወሙ

በፖርት ሱዳን የሚገኙ ሱዳናውያን ጋዜጠኞች የሳዑዲ አረቢያ ንብረት የሆነው የአልሻርክ ቴሌቪዥን ጣቢያ በሱዳን መንግስት መታገዱን ተከትሎ በፕሬስ ነፃነት ላይ እየደረሰ ያለውን አፈናና የመረጃ ተደራሽነት እያሽቆለቆለ ነው ሲሉ ተችተዋል።

የአል ሻርክ የሱዳን ቢሮ ኃላፊ ካሊድ ኦዋይስ ቅዳሜ ዕለት በተካሄደው የፕሬስ ነፃነት ሲምፖዚየም ላይ እንደተናገሩት ለባለሥልጣናቱ ጥያቄ ቢያቀርብም ለጣቢያው መደበኛ የመዘጋት ምክንያት እንዳልተነገረና የመዝጋት ውሳኔው ብቻ ለጣቢያው ኃላፊዎች በስልክ ብቻ እንደተነገራቸው ተናግረዋል።

የኢንፎርሜሽን ሚኒስቴር ባለስልጣናት የካቲት 20 ላይ የአል-ሻርክን ተግባራት በማገድ ስርጭች እንዲያቆም አድርገዋል። እገዳው ቴሌቭዥኝ ጣቢያው በካርቱም ውስጥ ስላለው የሰራዊት ግስጋሴ የአርኤስኤፍ አስተያየትን ያካተተ ዘገባ ካሰራጨ በኋላ ነው። የውጪ የዜና ማሰራጫዎች በግጭት ውስጥ ተደጋጋሚ ችግሮች ገጥሟቸዋል። ከነዚህም መካከል በኤፕሪል 2024 አል-አራቢያን እና አል-ሃዳትን የተሰኙ ጣቢያዎች ከፍቃድ እድሳት ጋር በተገናኘ ታግደው ነበር።

የሱዳኑ የጋዜጠኞች ቡድን ሲኒዲኬትስ ኃላፊ አብደል ሞኒም አቡ ኢድሪስ፣ ይፋዊ መረጃ አለማግኘት እና ተደራሽነት ላይ ገደብ በመኖሩ አሉባልታ እና የተሳሳቱ መረጃዎች በማህበራዊ ሚዲያ እንዲስፋፉ ምክንያት ሆኗል ብለዋል። በህግ እና በመከባበር ላይ የተመሰረተ የፕሬስ እና የባለስልጣናት ግንኙነት እንዲኖርም ጠይቀዋል።

የአል-አራቢያ የሱዳን ጽሕፈት ቤት ኃላፊ ሊና ያዕቆብ አል ሻርክን የማገድ ውሳኔ ሕጋዊ መሠረት የለውም ብለዋል።  የፕሬስ ነፃነትን በተመለከተ በሱዳን እና በሌሎች ሀገራት መካከል ተገቢ ያልሆነ ንፅፅር ማድረጋቸውንም ኃላፊዎቹን ነቅፈዋል። በሲምፖዚየሙ ላይ የተገኙት ጋዜጠኞች ባለሥልጣናቱ "የብሔራዊ ደህንነት" ጽንሰ-ሐሳብ ያለ ግልጽ ትርጉም እየተጠቀሙበት ነው ብለዋል።  “ብሔራዊ ደኅንነት” በሚለው ላይ ትክክለኛ ትርጉም እና ስምምነት እንዲደረግ እናም ፕሬስ ለዚህ መስፈርት ተጠያቂ እንዲሆኑ ጠይቀዋል።

https://t.me/voa_amharic1
https://t.me/voa_amharic1

የአሜሪካ እና ዩክሬን ከፍተኛ ባለስልጣናት በሳኡዲ አረቢያ ተገናኝተው ሊመክሩ ነው

የአሜሪካ እና የዩክሬን ከፍተኛ ባለስልጣናት ልዑካን ቡድን ጦርነቱን ለማስቆም አላማውን ያረገ ውይይት በነገው ዕለት በሳኡዲአረብያ ያካሄዳል፡፡

ባለፈው ወር በፕሬዚዳንት ዶናልድ ትራምፕ እና በዩክሬኑ ፕሬዝዳንት ቮለዲሚር ዘለንስኪ መካከል የተደረገው ውይይት ወደ ውዝግብ ከተቀየረ በኋላ ዩክሬናውያን ከትራምፕ አስተዳደር ጋር ያላቸውን ግንኙነት ለማሻሻል ያላቸውን ቁርጠኝነት የሚያሳዩ ምልክቶችን የአሜሪካ ልዑካን እንደሚከታተሉ ተነግሯል፡፡

የአሜሪካ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ማርክ ሩብዮ ፣ የብሔራዊ ደህንነት አማካሪው ማይክ ዋልትዝ እና የመካከለኛው ምስራቅ መልዕክተኛ ስቲቭ ዊትኮፍ ለጉባኤው ወደ ጂዳ አቅንተዋል፡፡ሮይተርስ ከልዑካን ቡድኑ አባላት መካከል ስማቸውን ያልጠቀሳቸው አንድ ባለስልጣን ዩክሬናውን ከ2014 እና 2022 ድንበር ጥያቄ ባለፈ ለሰላም ያላቸውን ቁርጠኝነት መመልከት እንፈልጋለን ብለዋል፡፡

የትራምፕ አስተዳደር ኪቭ ከሞስኮ ጋር ሰላም መፍጠር የምትፈልግ ከሆነ አንዳንድ የግዛት ጥያቄዎችን መተው እንደሚኖርባት ሲናገር በተደጋጋሚ ተደምጧል፡፡የአሜሪካው ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ በትላንትናው ዕለት ለጋዜጠኞች ባደረጉት ንግግር ከነገው የከፍተኛ ባለስልጣንት ውይይት ፍሬያማ ውጤት እንደሚጠብቁ ተናግረዋል፡፡በዛሬው ዕለት ወደ ሳዑዲ ያቀኑት የዩክሬኑ ፕሬዝዳንት ቮለድሚር ዘለንስኪ በበኩላቸው “ሰላምን ለማስፈን የማደርገውን ጥረት ለመቀጠል ወደ ሳኡዲ እጓዛለሁ” ብለዋል፡፡

ዘለንስኪ የሩስያው ፕሬዝዳንት ቭላድሚር ፑቲን ሰላምን እንደማይፈልጉ እና ሩሲያ በዩክሬን ላይ በጀመረችው ጦርነት ግልፅ የሆነ ሽንፈት ካላስተናገደች ሌሎች የአውሮፓ ሀገራትን ታጠቃለች ሲሉ ተናግረዋል፡፡አውሮፓውን የዩክሬን አጋሮች ደግሞ ኪቭ ከሩስያ ጋር ለመደራደር ጠንካራ ቁመና ላይ መሆን እንደሚገባት እና ወደ ድርድር ጠረጴዛ እንድትገባ ግፊት ሊደረግባት እንደማይገባ ያነሳሉ፡፡ ትራምፕ በበኩላቸው ምስራቃዊ አውሮፓዊቷ ሀገር የሰው ሀይል እና ሃብት እየመነመነ እንደሚገኝ አሳስበው ከሩሲያ ጋር ለመስማማት በፍጥነት ወደ ጠረጴዛው መምጣት እንደሚኖርባት አጽንኦት ሰጥተዋል፡፡

 https://t.me/voa_amharic1
https://t.me/voa_amharic1